Fréttablaðið - 21.08.2020, Blaðsíða 22

Jóhanna María
Einarsdóttir
johannamaria@frettabladid.is Ketilbjöllufólk talar gjarnan
um fjölþjálfun
eða „functional
training“. En
hvað er nú það?
MYND/GETTY
Það er eitthvað fyrir alla í ræktinni. Hér má sjá hóp fólks í pallaleikfimi.
6 KYNNINGARBLAÐ 2 1 . ÁG Ú S T 2 0 2 0 F Ö S T U DAG U RHEILSURÆKT
Spinning fyrir vinnualkann, Zumba fyrir stuðboltana, hot yoga fyrir þá sem elska
teygjur og svita og skíðatækið fyrir
þá sem vilja hlusta á nýjasta pod-
kastið og eyða kaloríum í leiðinni.
Fyrir marga gegnir ræktin líka
hlutverki griðastaðar þar sem þeir
fá útrás eftir langan og strembinn
vinnudag. Það er pláss fyrir alla í
ræktinni.
Þegar fyrrverandi stoltar
sófakartöflur fara að rífa sig upp
og mæta í ræktina er hætt við að
þær verði fyrir svolitlu menningar-
sjokki fyrst um sinn. Vöðvastæltar
verur fetta sig og bretta allsendis
ófeimnar fyrir framan spegilinn,
aðrir gefa frá sér óhljóð, allt frá
lágværum „gruntum“ til háværra
stríðsópa, þegar þeir taka síðustu
þrjár bekkpressurnar í „reppinu“.
Svo má ekki gleyma öllum hug-
tökunum sem þessum goðumlíku
kroppum virðast svo óskaplega
töm og nefna í samræðum sínum í
tíma og ótíma.
Eitt af þessum hugtökum er hið
svokallaða „functional training“,
sem útleggst á íslensku sem fjöl-
þjálfun. Hugtakið heyrist oftar en
Ekki fá menningarsjokk í ræktinni
Líkamsræktin er frábær staður til þess að koma sér í betra form. Þar er yfirfullt veisluhlaðborð
fyrir mismunandi þarfir alls konar einstaklinga sem langar byggja upp heilbrigðari lífsstíl.
ekki í nálægð við svæsið ketil-
bjöllufólk, en ketilbjölluæfinga-
kerfið miðast að nokkru leyti við
þessar svokölluðu fjölþjálfunar-
æfingar. Ketilbjöllufólkið er
náttúrulega sér kapítuli út af fyrir
sig enda má heyra ýmsum undar-
legum hugtökum fleygt í kringum
þessa hópa eins og „halo“, „Turkish
get-up“, „snatch“, „rússnesk vinda“
og margt f leira sem ekki verður
útskýrt hér.
Hvað er þetta?
En hverjar eru fjölþjálfunaræfing-
arnar og hver er tilgangur þeirra?
Um er að ræða styrktaræfingar
með eða án lóða sem miðast að því
að styrkja líkamann sérstaklega
með tilliti til hversdagslegar hreyfi-
getu. Þá er markmiðið að huga aðal-
lega að líkamsstöðu og framkvæma
hreyfingar með eða án lóða svo að
kroppurinn sé betur í stakk búinn
að beita sér rétt þegar kemur að
hreyfingu og líkamsstöðu í hvers-
deginum. Hreyfingarnar sem um
ræðir eru eftirfarandi: Hnébeygjur,
fram- og afturstig, ýta, toga, snúa og
ganga. Þetta eru hinar sjö hreyfing-
ar sem við framkvæmum flest dag-
lega en einnig þær hreyfingar sem
fjölþjálfunin byggir á alla jafna.
Uppruni hugtaksins
Fjölþjálfunin á uppruna sinn í
endurhæfingarbransanum. Sjúkra-
þjálfarar, iðjuþjálfar og kíróprakt-
orar hafa lengi notað sérstakar
æfingar sem meðferðarúrræði fyrir
sjúklinga með hreyfihamlanir.
Æfingar eru þá sérstaklega hann-
aðar fyrir hvern og einn sjúkling
með það að leiðarljósi að styrkja
þær hreyfingar sem honum voru
tamar áður en hömlun átti sér stað.
Ef starf sjúklings krafðist þess að
lyfta þungum hlutum, þá miðast
þjálfunin að því að lyfta þungu. Ef
um fyrrum maraþonhlaupara er að
ræða þá miðast þjálfunin að því að
auka þol og svo framvegis.
Þegar kemur að fjölþjálfun í
líkamsrækt, þá sérstaklega þegar
kemur að lóðalyftingum, er
fókusinn aðallega á kjarnavöðva,
svo sem magavöðva og vöðva í
kringum neðri hryggjarliði. Flestar
gerðir lóðatækja sem boðið er
upp á í líkamsræktarstöðvum eru
hönnuð með það í huga að styrkja
afmarkaðan og einangraðan
vöðva. Afleiðingarnar eru þær
að æfingarnar og hreyfingarnar í
tækjunum eru ólíkar og ótengdar
því álagi sem fólk verður fyrir í
hversdeginum eða við íþrótta-
ástundun. Þess vegna er alls ekki
svo óvitlaust að tileinka sér fjöl-
þjálfun þegar kemur að líkams-
ræktinni. Þá er að sjálfsögðu æski-
legast að eiga gott samtal við eða
finna góðan tíma með þjálfara sem
getur leiðbeint með skýrum hætti
hvernig best er að beita sér og hvað
ber að varast.