Morgunblaðið - 02.01.2020, Blaðsíða 30

H
annes Þórður lyfjafræðingur starfar í apóteki
meðfram því að starfa að spennandi frum-
kvöðlaverkefni sem hann nefnir Formúlu (áður
KoPrA). Verkefnið spratt upp úr sérstökum
áhuga hans og Finns Freys Eiríkssonar,
lyfjafræðings og doktors í líf- og læknavísindum, á næring-
arefnum og mataræði. Þá sér í lagi hversu mikill van- og mis-
skilningur hefur viðgengist í vísindum tengdum næringu og
matvælum og þar með hjá lýðheilsuyfirvöldum, framleiðendum
og í þjóðfélaginu öllu að þeirra mati.
„Formúla er alhliða æfingadrykkur fyrir afreksíþróttamenn
og aðra sem ætla að leggja of mikið á sig líkamlega en vilja
koma í veg fyrir neikvæðar afleiðingar svo mikils álags. Þá er
farið á æfingu með tóman maga en með blandaða Formúlu í far-
teskinu og drykkurinn drukkinn jafnt og þétt yfir æfinguna.
Formúla inniheldur allt sem góður fyrir-, á meðan og eftir-
drykkur myndi hafa upp á að bjóða, í nægu magni til að hafa
áhrif og á þannig formi að efnin eru nothæf líkamanum um leið.
Þú fyllir því jafnóðum á orkubirgðirnar og vatnsbúskapinn og
getur haldið áfram að ganga fram af þér 1-2 tímum lengur en
ella – án bólguviðbragða (vondra harðsperra), taugaslens eða
annarra alvarlegra eftirkasta.“
Notar lítið af vítamínum sjálfur
Hannes segir þá nálgast málin út frá lyfjafræðilegri að-
ferðafræði.
„Þar sem tilgangur, virkni, öryggi og
fleira er haft til viðmiðunar. Þannig er
einnig hugsunin við framleiðsluna. Við
blöndum formúluna sjálfir úr hreinum
efnum og pökkum og dreifum líka beint
til neytenda; eina útstillingin í verslun er í Apó-
teki Garðabæjar enn sem komið er.“
Hver er skoðun þín á vítamínum sem maður kaupir úti í búð í
dag?
„Ég hef ekki mikla skoðun á þeim. Ég er kannski ekki rétti
maðurinn til að spyrja að því, þar sem ég nota svo lítið vítamín.
Það virðist loða við okkur marga í minni stétt að nota helst eng-
in lyf; vilja síður bera á okkur nokkurs konar krem eða áburði
né taka neins konar pillur, hvort sem eiga að vera til lækninga
eða eru bara vítamín og önnur fæðubótarefni.
Ef heilsan leyfir heldur maður sig bara við almenn matvæli;
ég borða sjálfur fjölbreyttar dýraafurðir. Það er hægt að fá ým-
is önnur vítamín, snefil- og bætiefni ef maður er ekki pjattaður
og borðar eingöngu magra kjötið, heldur líka innmat, hausa,
skinn og fitu og brjósk. Ég bryð það alltaf ef það verður fyrir
mér í t.d. kjúklingi eða svíni. Mergurinn er svo mergur máls-
ins.“
Fæðubótarefnamarkaðurinn ekki traustverðugur
Fæðubótarefnamarkaðurinn hefur aldrei verið mjög
traustverðugur að mati Hannesar. „Það er
ekki mikið eftirlit og ýmsu haldið fram –
en auðvitað vill maður trúa því að í
vörulínum hér heima sé það sem
lofað er á umbúðunum sann-
arlega í vítamínunum og þá á
þannig formi að það
skili sér. Ef við gerum ráð fyrir því, þá er auðvitað fullt af fólki
með skilgreind vandamál sem sjálfsagt er að mæta með viðeig-
andi fæðubótarefnum. Að taka vítamín til þess eins að taka þau,
pissa þeim út og afsaka lélegt mataræði, er síður betra en að
sleppa því í mínum bókum.“
Hvaða samsetningu af vítamínum mælir þú með fyrir fólk?
„Til að geta farið að mæla með einhverjum vítamínum þyrfti
ég að vita hvað er að hrjá fólk. Það almennasta hérlendis væri
auðvitað fyrir íslenska innipúka að leiðrétta D-vítamínskort og
bjarga sér þannig frá lítilli hormónastarfsemi (t.d. minni kyn-
hormónum), þar sem við fáum ekki endilega svo mikið D-
vítamín úr fæðu heldur er ætlað að mynda það sjálf í sólarljósi.
Öðrum vítamínum eigum við að fá meira en nóg af úr matnum
okkar en gætum misst eða ekki tekið vel upp og þar með þurft
að bæta við eða koma í okkur á annan hátt.“
Blóðgjafar og konur á blæðingum
Hannes hefur upplifað að gefa of ört blóð sem varð til þess að
hann þurfti meira af járni.
Vítamín afsakar ekki
lélegt mataræði
Hannes Þórður Þorvaldsson lyfjafræðingur segir það loða við marga í sinni stétt að nota
helst engin lyf, þau vilji síður bera á sig nokkurs konar krem eða áburði né taka neins konar
pillur, hvort heldur sem er til lækninga eða bara vítamín og önnur fæðubótarefni.
Elínrós Líndal | elinros@mbl.is
30 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. JANÚAR 2020
REYKJAVÍK | SUÐURNES | AKRANES | AKUREYRI | EGILSSTAÐIR
jakkafata joga . i s
Jakkafatajóga
Ánægja • Efling • Afköst
VELLÍÐAN á vinnustað
E
f þú ætlar bara að gera eina
æfingu þá er hnébeygja sú
æfing sem flestir þjálfarar
mæla með. Alveg sama hvort þú
notar lóð eða gerir hana bara með
eigin líkamsþyngd. Aðalástæðan
er sú að með hnébeygju notar þú
alla vöðva líkamans en ekki bara
fætur og rass. Ef þú heldur að þú
fáir stór læri og ægilega vöðva af
hnébeygju þá er það misskilningur.
„Að gera reglulega hnébeygju
eykur líka liðleika líkamans meira
en nokkur önnur æfing því rétt
framkvæmd hnébeygja er nátt-
úruleg hreyfing líkamans. Ef við
horfum t.d. á ung börn sjáum við
að þau beygja rétt þegar þau ná í
hlut af gólfinu. Eins ef þú þarft að
reima skóna hjá þér þá beygir þú
þig niður líkt og í hnébeygju,“ segir
á vefnum líkami & lífsstíll.
Hnébeygja er frábær æfing sem
mótar alla stærstu vöðva líkamans.
Hún styrkir og mótar lærin, rassinn,
neðra bak og kviðvöðva. Þú færð
flotta fætur og ef þú notast við lóð
þá nærðu jafnvel að móta vöðvana
í handleggjum.
Hnébeygja hjálpar þér að
brenna kaloríum. Í hnébeygju not-
ar þú mjög stóra vöðva og því
brennir þú umtalsvert miklu af ka-
loríum sem hraðar minnkun á lík-
amsfitu og því nærðu fyrr að tóna
líkamann. Ef þú bætir við lóðum
brennir þú kaloríunum enn hraðar.
Með öðrum orðum, hraðari fitu-
brennsla.
Betri liðleiki. Hnébeygjan nær að
móta helstu og stærstu vöðva lík-
amans sem bætir liðleikann.
Sterkari lungu og hjarta. Þegar
þú gerir hnébeygjur verður þú
móð/ur sem styrkir hjartavöðvann
og lungun.
Bætir hormónaflæði. Hnébeygja
virkjar marga vöðva líkamans sem
leiðir til aukningar á hormónum til
að stækka vöðvana.
Hvers vegna áttu
að gera hnébeygju?
Sérfræðingar á íþróttasviðinu segja að hnébeygja
sé ein besta æfing í heimi. En hvers vegna er það?