Rit Búvísindadeildar - 20.11.1995, Side 37

70
Cft
I 60
I 40
30
20
b
9
h
M
>->
M
10
X
o
t X °
s X X X X
X A l A A g

12
16
20
24
A Beringspuntur
X V.foxgras
A V.sveifgras
kl.
2. mynd. Sykru/vatns-hlutfall í grösum á ýmsum tímum dags.
Meðalsykmmagnið miðað við vatnsmagnið ieyndist vera:
vallarfoxgras 39 g/kg vatns
beringspuntur 36
vallarsveifgras 24
Væri grasið tekið til gerjunar beint af ljá, ættu skilyrði til geijunar að þessu leyti að vera
best í vallarfoxgrasinu, þótt fleiri þættir komi við sögu, svo sem það hve auðvelt er að
þjappa heyinu saman í geymslu.
Meðalhlutfall sykranna má sjá í 2. töflu, en þar eru í svigum tölur um sveiflustuðul
meðaltalnanna(%).
2. tafla. Meðalhlutfall og breytileiki sykrumagns í grösum
Sykrur alls Glúkósi Frúktósi Súkrósi
mg/g þe. - % af sykrum
Vallarsveifgras 107 aa 51 11
(14) (13) (72)
Vallarfoxgras 126 11 20
(7) (6) (41)
Beringspuntur 129 22 21 2á
(21) (16) (46)
Tvennt vekur einkum athygli í töflunni. í fyrsta lagi það að nær helmingur sykranna í
vallarfoxgrasinu er glúkósi, en aðeins tæpur þriðjungur í beringspuntinum. Glúkósi er
aðalhráefni mjólkursýmgerjunarinnar (McDonald ofl. 1991). Gæti þetta m.a. skýrt það
hve jafnan er auðvelt að verka gott vothey úr vallarfoxgrasi. Frúktósi er helmingur
sykranna í vallarsveifgrasinu, en í því er hlutur súkrósa töluvert minni en í hinum
grastegundunum tveimur. í öðru lagi reyndist breytileiki sykrumagnsins vera mjög
mismunandi, bæði eftir sykraflokkum og grastegundum. Einsykrumar glúkósi og frúktósi
voru mjög stöðugar að magni til í öllum grösunum og hvað mest í vallarfoxgrasinu.
Súkrósi sýndi hins vegar mun meiri breytileika hjá öllum grastegundunum. Fellur það að
niðurstöðum rannsókna þeirra Waite og Boyd (1953) á ýmsum grastegundum í Skotlandi.
32