Feykir - 10.04.2019, Síða 9

Ertu að hugsa hinum megin
hér þó sértu enn,
út í myrkur angurs dregin,
ekki sátt við menn,
mæld að eigin mati og vegin,
merkt til dauða senn?
Finnst þér allt sem áður gladdi
einskis virði nú,
hefur andinn heima staddi
höggvið eigið bú,
hefur sældin sem þig kvaddi
svipt þig allri trú?
Þó að eitthvað þyngist gangur,
þokast mál um set,
oft er jafnvel stormur strangur
stundarmæðu hret,
hvorki þitt né annars angur
er í neinu met!
Láttu ekki líf þitt tapa
ljósi um hugarsvið,
langt er niður hægt að hrapa,
horfðu upp á við.
Þannig áttu að endurskapa
eigin sálarfrið!
Rúnar Kristjánsson
Haltu
áfram
TORSKILIN BÆJARNÖFN palli@feykir.is
Rannsóknir og leiðréttingar Margeirs Jónssonar
Gottorp í Vesturhópi
Eins og kunnugt er, var Lárits
Kristjánssyni Gottrup veitt
Þingeyraklaustur árið 1683 og
flutti þangað árið eftir. Bjó hann
þar síðan til dauðadags. (Sbr.
Sýslumannaæfir I. 591.)
Meðal þeirra jarða er lágu í
umboði Gottrúps var Ásbjarnar-
nes. Hafa skemdirnar því orðið
hjer um bil 8 árum eftir að Lárits
tók við klaustrinu. Sannar það
því frásögn Espólíns, hvað
Gottorp í Vesturhópi.
MYND: MATS.IS
snertir tímann. Að líkindum
hefir nýbýli þetta verið bygt að
undirlagi Láritsar Gottrúps, og
bærinn verið nefndur ættarnafni
hans, að dönskum sið. Kristján
faðir Láritsar kendi sig við
Gottorp (eða Gottrup, sem er
sama nafnið) á Jótlandi, og hefir
máske verið fæddur þar.
(Gottorp (í Sljesvík) var alllengi
aðsetursstaður Danakonunga,
eins og mönnum er kunnugt, og
þar dó konungur Friðrik I.)
Gottorp er því útlent nafn, og þó
af norrænum rótum runnið.
Forliður nafnsins mun vera
kynjað frá orðinu goð - eða guð
- sem myndar forliðinn í nafninu
Guttormur og ritað er á ýmsa
vegu í fornritum t.d. Gutth-,
Goþ-, Gothþ- og Gothormur.
(Sbr. Safn t. s. Ísl. III. B. bls. 601.)
Gottorp á Jótlandi hefir verið
blótstaður f fornöld, og það felst í
nafninu.
Síðari liður nafnsins - torp =
þorp, þ. e. húsaþyrping - d. Torp,
Sv. Torp = lítill bær. Komið af
gotn. Þaurp sem þyðir stórbýlli
– „Garður“ eða engils. þorp (eða
þrop) er þýðir hið sama. Torp:
Etym. Ordb. 797).
Í Árbókum Espólíns er bæjarins getið á þessa leið: „Árið 1692 fjell
sandur yfir Ásbjarnarnes í Vesturhópi, þar Barði Guðmundarson
bjó fyrrum, ok tók bæinn allan ok túnið. Þann sand allan dreif úr
Þingeyrasandi í norðanveðri, en á tanga af jörðunni var síðan settr
annar bær ok kallaðr Gottrúp. Þar var l0 hundraða Ieiga.“
(Árb. Esp. VIII. bls. 35.)
Krumminn í trjánum
Ljótur ertu á tánum
Kári Gunnarsson í Varmahlíð sendi Feyki meðfylgjandi mynd
og varpar fram þeirri spurningu hvort það ætti ekki að vera
Krumminn í trjánum í gömlu vísunni:
Krumminn á skjánum,
kallar hann inn.
Gef mér bita af borði þínu,
bóndi minn!
Bóndi svarar býsna reiður,
burtu farðu, krummi leiður.
Líst mér að þér lítill heiður,
ljótur ertu á tánum,
krumminn á skjánum.
„Átti það ekki að vera krumminn í trjánum? Enda eru
krummar spörfuglar eins og skógarþrestir. En þessi heimsækir
Varmahlíðarhverfið reglulega í leit að einhverju ætilegu og
stelur öllu steini léttara,“ segir Kári. /PF
14/2019 9
M I N N I N G A R O R Ð
Mig rak í rogastans þegar mér voru sögð
þau dapurlegu tíðindi að Doddi, vinur
minn, Erlings væri allur þar sem ég hafði
ekki heyrt af veikindum hans. Hann var
búsettur í Svíþjóð og hafði komið sér þar
vel fyrir með fjölskyldu og eigið fyrir-
tæki. Tengslin milli okkar höfðu dofnað,
eðlilega, en Facebook hjálpaði upp á
þegar tilefni gáfust.
Ég kynntist Dodda ungur, áður en
skólaskyldan hófst, bjó þá á Hólaveginum
á Króknum og hann á Skagfirðinga-
brautinni en á milli okkar var þessi
dásemdar róluvöllur, fullur af leiktækjum
og uppspretta ýmissa ævintýra. Ég
minnist margra góðra stunda þaðan og
ótrúlegra uppátækja, því engu er upp á
Dodda logið þó sagt sé að hann hafi
verið uppátækjasamur.
Í minningunni er hann eins og
persóna í einhverri ævintýrabókinni sem
aldrei skortir hugmyndir að verkefnum
orkumikilla drengja á litlum róluvelli eða
stórum leikvelli milli fjalls og fjöru sem,
eftir á að hyggja, voru misgóðar. Stund-
um í lagi en oft fylgdu skammir eða
ákúrur fullorðna fólksins.
Leiðir okkar lágu saman af og til í
gegnum uppvöxtinn og unglingsárin,
hann tveimur árum eldri. Við lékum
fótbolta og stunduðum frjálsar íþróttir
og kepptum af miklum móð og vorum
heilbrigðir oft á tíðum og svo djömm-
uðum við og djúsuðum eins og ungir
menn gerðu af meira kappi en forsjá í þá
daga. Það var oft gaman en stundum
höfðu þær stundir afleiðingar, jafnvel
frelsissviptingu yfir nótt. Eitt er víst að
aldrei leiddist manni í kringum Dodda.
Frásagnagáfan var mikil og í ýmsar
raunir hafði hann ratað eða þá upplifað
ævintýralegar aðstæður. Þá hafði hann
hitt ansi marga sem maður taldi víst að
rekast aldrei á á meðan jörðin snýst um
sjálfa sig. Sögurnar voru skemmtilegar,
margar lygilegar og sumar hverjar
hreinasti uppspuni. Það skipti engu máli.
Tilgangurinn var að skemmta og
stundum að ganga fram af þeim sem á
hlýddu.
Doddi var hæfileikaríkur á mörgum
sviðum og mér fannst margar hugmyndir
sem spruttu upp í huga hans magnaðar
en jafnframt þannig að þær gætu aldrei
orðið að veruleika. Þar skildi okkur að.
Ég horfði varla lengra en fet fram fyrir
tærnar á mér meðan hann sá langt út
fyrir sjónarrönd. Ekki datt mér í hug að
hægt væri að selja Sömum íslenska hesta
til að smala hreindýrum. En því trúði
Doddi og framkvæmdi með öðrum.
Árið 2014 var hann valinn athafnamaður
ársins í Skaraborghéraðinu í Svíþjóð af
þarlendum samtökum atvinnulífsins en
fyrirtæki Dodda sérhæfði sig í rafrænum
reikningum fyrir fyrirtæki á netinu og
hafði vaxið hraðast allra netfyrirtækja í
Svíþjóð, þegar til veltunnar var litið.
Doddi var á heimavelli.
Það var með nokkurri undrun sem
ég meðtók andlátsfréttina af hinum
þróttmikla og lífsglaða Dodda en mér
skilst að hann hafi ekki viljað flíka
veikindum sínum sem lögðu hann svo
endanlega að velli. Það var saga sem
skemmti engum og því ekki sögð.
Í þessum fátæklegu orðum mínum
langaði mig til að minnast gamals vinar
og jafnframt votta aðstandendum mína
dýpstu samúð.
Palli Friðriks
Í minningu Þórðar Erlingssonar