Málfríður - 2016, Page 7

forvitin, þrá að uppgötva og læra. Hvert tækifæri í
daglegu lífi á að nota til samskipta og málörvunar og
skapa þarf jákvæðar og margbreytilegar aðstæður til
að málörvunin verði sem fjölbreyttust. Barnið þarf að
hafa tækifæri til að tjá sig við fullorðinn einstakling
eða önnur börn. Með samskiptum öðlast barnið öryggi
í umhverfi leikskólans og með því að viðurkenna
fyrsta mál barnsins skapast traust. Börn læra í gegnum
leik og því þarf að huga að málörvandi leikjum innan
leikskólans.
Stuðningur við hvert barn
Í þessum þætti er barnið í brennidepli og athugun
leikskólakennarans á samskiptum barnsins, bæði við
jafnaldra og fullorðna einstaklinga. Kennarinn á að
skoða hegðun barnsins við margbreytilegar aðstæður.
Sérhvert barn ætti að fá fjölmörg tækifæri til að tjá sig
og viðurkenna þarf viðleitni þess til tjáskipta. Hvetja á
barnið til að taka áhættu í fjölbreytilegum mállegum
samskiptum. Ef kennarinn skilur ekki barnið er hægt,
með margvíslegum hætti, til dæmis hreyfingum eða
bendingum, að finna út hvað barnið á við. Enn fremur
er gott að biðja barnið að endursegja sögur sem lesnar
eru fyrir það í því skyni að skoða málþekkingu barns-
ins.
Samvinna við fjölskyldu barnsins
Hér er sjónum beint að heimili barnsins en það gegnir
lykilhlutverki í máluppeldi. Miklu skiptir að ná góðu
sambandi við foreldra og aðra uppalendur. Athuganir
á málþekkingu barnsins er sameiginlegt verkefni
heimilis og skóla. Foreldrar eiga að fá tækifæri til að
kynna sér hvernig málörvun fer fram í leikskólanum
og hvernig þeir geta stutt við málþekkingu barnsins
heima fyrir, til dæmis með lestri sögubóka. Mikilvægt
er einnig að barnið finni fyrir áhuga fjölskyldunnar á
leikskólanum og því sem þar er gert til málörvunar. Ef
tungumál leikskólans er annað en mál heimilisins ætti
að hvetja foreldra til að styðja við tungumál heimilisins
með fjölbreyttum hætti.
Að lokum
Þátttakendur í vinnufundinum voru almennt sáttir við
þessa tilraun til að útbúa ferilmöppu um málörvun
leikskólabarna. Þó bárust fjölmargar ábendingar um
atriði sem mætti breyta og bæta. Þátttakendur kynntu
fjölmargar hugmyndir um hvernig væri hægt að örva
mál barnsins í leikskóla en jafnframt styðja við tungu-
málið sem barnið talar heima fyrir. Meðal annars var
sagt frá spennandi verkefni þar sem verið var að safna
þjóðsögum frá mismunandi löndum og þær lesnar á
frummálinu.
Íslenskt samfélag hefur breyst mikið á undan-
förnum árum og í flestum leikskólum er að finna börn
sem læra fleiri en eitt tungumál. Málörvun í leikskóla
gegnir lykilhlutverki til að barnið nái tökum á íslensku
og geti spjarað sig í íslensku samfélagi. Því miður
hefur víða verið pottur brotinn í þessum efnum. Talið
er að einungis um þriðjungur barna sem talar annað
tungumál en íslensku heima fyrir nái nægilega góðum
tökum á íslenskunni í leikskólanum til að hefja farsælt
nám í grunnskóla. Ferilmappa þar sem leikskólakenn-
arar skoða eigið málfar og málörvun barna er án efa
góð viðbót fyrir leikskólakennara og leikskólakenn-
aranema.
MÁLFRÍÐUR 7
Get ready for the exam and make
preparation fully engaging with:
 lots of interactive activities,
 automatic grading,
 instant feedback,
 teacher assigned practice tests,
 video guides.
Find out more at
nordic.pearsonelt.com
Available for: Cambridge English Preliminary, First and Advanced, IELTS, PTE Academic, TOEIC© Test and TOEFL© iBT Test.
Enrich your exam preparation
with MyEnglishLab