Málfríður - 2016, Síða 8

Grein þessi er byggð á rannsókn greinarhöfundar
á vorönn 2014. Þegar rannsóknin var framkvæmd
voru tölvur og tækni þegar orðin hluti af daglegu lífi
flestra. Síðan þá hefur almenn tækninotkun auk krafna
nútímasamfélagsins til tæknikunnáttu stöðugt aukist.
Í Aðalnámsskrá framhaldsskóla frá árinu 2011
kemur fram að hlutverk framhaldsskóla sé meðal ann-
ars að búa nemendur undir frekara nám og þátttöku
í atvinnulífinu (Aðalnámskrá framhaldsskóla, 2011,
bls. 7). Mætti því gera ráð fyrir að tæknin væri orðin
stór hluti af nútímaskólastarfi. Spurningin um hversu
mikið tæknin væri nýtt í kennslu vakti áhuga greinar-
höfundar og ákvað hún því að kanna stöðu tækninotk-
unar í framhaldsskólum landsins. Þessar upplýsingar
voru svo nýttar í M.Ed.-ritgerð hennar til útskriftar
frá Háskóla Íslands. Grein þessi er stutt samantekt á
niðurstöðum rannsóknarinnar.
Rannsókn
Rannsóknin var eigindleg og byggði á hálfopnum við-
tölum sem tekin voru á vorönn 2014.
Við rannsóknarvinnu voru eftirfarandi spurningar
settar fram:
1. Hver eru viðhorf enskukennara gagnvart notkun
tölvutækni í kennslu og hvernig nýta þeir hana?
2. Hvernig meta viðmælendur aðstöðu sína á
vinnustaðnum til tölvu- og tækninotkunar?
Úrtak
Sjö enskukennarar með kennsluréttindi, starfandi við
jafnmarga framhaldsskóla tóku þátt í rannsókninni.
Viðmælendur voru af báðum kynjum, tveir karlmenn
og fimm konur á aldrinum 28 – 44 ára. Kennslureynsla
viðmælenda var frá einu og upp í 16 ár.
Notkun og viðhorf viðmælenda
til tækni í kennslu
Þegar tekin voru saman svör viðmælenda varð ljóst
að þeir höfðu ólíkar skoðanir á notkun tækni í námi
en voru almennt jákvæðir gagnvart tækninni sjálfri og
eigin persónulegu notkun. Viðmælendur töldu tölvur
henta vel í kennslu þegar hægt væri að nýta þær til
yfirferðar verkefna og villugreininga, ásamt því að
tæknin þótti auka skilvirkni í undirbúningi kennslu
jafnt sem og í kennslunni sjálfri. Upplýsingatæknin var
ennfremur talin auðvelda kennurum að finna gögn til
kennslu og gera þeim kleift að hafa efnið fjölbreyttara.
Notkun viðmælenda á tölvutækni í kennslu var
mismikil en allir virtust beita henni að einhverju leyti.
Netið var þá helst nýtt til undirbúnings, upplýsinga-
leitar, notkunar netorðabóka og til að finna efni ætlað
til að æfa hlustun á markmálinu. Sumir nýttu netið á
fjölbreyttan hátt í sinni kennslu en notkun annarra var
einhæfari.
Öllum viðmælendum þótti henta vel að nota tækni
í enskukennslu hvað varðaði framboð efnis á netinu.
Hinsvegar var skoðanamunur á því hversu mikið ætti
að nýta tölvur og tækni í kennslunni sjálfri. Sumir
reyndu að stjórna tölvu- og símanotkun nemenda
sinna meðan aðrir gáfu nemendum lausari taum. Þeir
viðmælendur sem voru jákvæðari gagnvart notkun
tölvutækni í tungumálanámi, virtust hafa þá skoðun
sameiginlega að nemendur bæru ábyrgð á eigin námi
og að þeir þyrftu að læra að vinna með tæknina.
Þeir viðmælendur sem höfðu efasemdir um notkun
tölvutækni í náminu virtust að einhverju leyti telja
að nemendum væri ekki fullkomlega treystandi fyrir
eigin námi og það þyrfti að hafa vit fyrir þeim hvað
varðar tölvu- og símanotkun.
Hvernig meta viðmælendur aðstöðu sína á
vinnustaðnum til tölvu- og tækninotkunar?
Aðstaða á vinnustað og samstarfsfélagar virtust hafa
afgerandi áhrif á hvort viðmælendur nýttu sér tölvu-
tækni í sinni kennslu. Ekki var þó hægt að alhæfa um
hvort afstaða viðmælenda væru önnur ef þeir störfuðu
við aðra skóla eða með öðrum hópi samstarfsfélaga en
leiða má líkur að því. Einn viðmælandi sagði að hann
myndi eflaust nýta tækni meira í kennslu ef hann hefði
fleiri fyrirmyndir meðal samkennara í þeim efnum.
8 MÁLFRÍÐUR
Tölvustutt tungumálanám á
framhaldsskólastigi – tæknin sem
stuðningstæki í enskukennslu
Magndís Huld Sigmarsdóttir,
enskukennari við Menntaskólann
að Laugarvatni