Skessuhorn - 30.08.2020, Síða 25

MIÐVIKUDAGUR 30. SEptEMBER 2020 25
Pstiill - Geir Konráð Theódórsson
Fyrir löngu síðan var ég eitt sinn að
húkka mér far frá Borgarnesi til Ak-
ureyrar. Á þessum tíma var ég náms-
maður í Menntaskólanum á Ak-
ureyri og bjó þar á heimavistinni.
Mér fannst mikið til mín koma eftir
fyrstu annirnar þarna í þessari fornu
menntastofnun. Eftir einn heim-
spekiáfanga var ég orðinn svo upp-
fullur af menntasnobbi að ég keypti
mér frakka og trefil í von um að hafa
alvöru gáfumannaútlit. Í frakkan-
um stóð ég við gömlu Hyrnuna og
raulaði menntaskólasönginn á með-
an ég fylgdist með líklegum aðilum
til að gefa mér far alla leiðina norð-
ur. Það var svo að einn aðili benti á
annan og á endanum hitti ég á vöru-
bílstjóra sem var við það að leggja
af stað. Hann var til í félagsskap og
bauð mér að hoppa upp í bílinn.
Karlinn var vinalegur en ég man að
hann var alveg dæmigerður í því sem
ég taldi vera vörubílstjóraútlit. Hann
var í köflóttri skyrtu með nokkrum
sinnepsblettum og með úfið hár, ögn
skeggjaður og með ágætis bumbu.
Þegar við leggjum af stað tókum við
smá spjall um hverra manna ég væri,
veðrið og þetta vanalega íslenska hjal,
en svo dó spjallið út. Hann skrúfaði
niður smá rifu á gluggann, dró upp
Marlboro sígarettupakka en hik-
aði svo, spurði hvort mér væri ekki
sama þó hann reykti pínu og ég auð-
vitað sagði að það væri allt í lagi. Eft-
ir allan forvarnaráróðurinn í grunn-
og menntaskóla fannst mér reyking-
ar vera greinilegt merki um mann-
löst og ég dró upp skólabók og ætlaði
mér að nota ferðina til lesturs frek-
ar en að reyna að spjalla meira við
þennan annars ágæta reykingamann.
Ég las um tíma á meðan bílstjórinn
reykti út um rúðuna og eftir ágætis
þögn spyr bílstjórinn hvað ég sé nú
annars að lesa þarna. Ég setti nef-
ið ögn upp í loftið og svaraði með
monti að ég væri að lesa Siðfræði
Nikómakkosar eftir Aristóteles. Það
kom hljóð á bílstjórann og svo smá
hósti og að lokum þetta humm og já-
jájá sem Íslendingar eiga til með að
segja. „Ég hef aldrei verið sérstaklega
hrifinn af grísku heimspekingunum,
plató er svo sem ágætur og þessir
grísku lögðu grunn að mörgu góðu
- en ef þú vilt lesa góða gamla speki
mæli ég með Hugleiðingunum eftir
Markús Árelíus Antonínus Ágústus
keisara Rómaveldis.“ Ég starði á bíl-
stjórann og hann hélt áfram að tala.
„Já, gamla spekin er svo sem ágæt en
maður má ekki vera alveg bundinn af
Evrópu. til dæmis Bókin um veg-
inn eftir Lao-tse, hana ættu allir að
lesa. Svo tekur heimspekin náttúru-
lega mikið stökk þegar við förum að
nálgast okkur í tíma. passaði þig samt
á Nietzsche og Foucault, heillandi
speki til að byrja með en gerir líkleg-
ast engum gott. Fyrir skýra og góða
hugsun mæli ég með að ungir menn
fari beint í að lesa Karl popper.“
Ég varð alveg orðlaus. Hvernig gat
það verið að þessi pattaralegi, reykj-
andi vörubílstjóri væri svona vel að
sér í heimspeki. Hann hljómaði eins
og hann vissi meira en sjálfur heim-
spekikennarinn í menntaskólanum.
Upphófst mikið samtal og ég kemst
að því að þessi maður er ekki bara
búinn að fara í gegnum allar helstu
heimspekibækur mannkynssögunn-
ar, heldur virtist hann vera búinn að
fara í gegnum allar bækur sem mér
datt í hug. Við ræddum Króka-Refs
sögu, Íslandsklukkuna og Greifann
af Monte Cristo, og þegar kom að
þessari frönsku bók kom bílstjórinn
mér aftur á óvart. „Já, hún er svo
sem ágætlega þýdd en ég frétti að
margar franskar bækur væru betri á
frummálinu þannig að ég gerði mitt
besta og lærði frönsku - núna hef ég
enn meira gaman af bókunum hans
Alexandre Dumas, að ég tali nú ekki
um Voltaire. Húmorinn hans er enn
betri á frummálinu. Síðan þá hef ég
reynt að læra fleiri tungumál til að
njóta bóka betur, það hefur gengið
nokkuð vel en árans rússneskan er
pínu erfið.“
Eftir því sem leið á aksturinn fór
þetta að skýrast. Vörubílstjórinn
sagði mér að hann hefði algjöra óbeit
á almennu útvarpsefni, honum þótti
þetta mestmegnis vera innantómt
blaður og leiðindar garg og glamur.
Hann var giftur konu sem hafði að-
gang að Blindrabókasafninu og einn
daginn stakk hún upp á því að hann
tæki með sér hljóðbók í bílinn. Ára-
tugum síðar var hann enn að aka og
hlusta á bækur. Fyrst voru það kass-
ettur, svo geisladiskar og þegar ég
var þarna með honum í bílnum var
hann með svona Mp3 spilarar tengd-
an við bílagræjurnar. Hann var bú-
inn með flest af því sem stóð til boða
á Blindrabókasafninu og hafði því
keypt sér einhverskonar tungumála-
kennslupakka á hljóðformi og æft sig
fyrst á ensku og svo öðrum tungumál-
um á meðan hann keyrði um landið.
Þegar hann var orðinn ágætlega fær í
enskunni keypti hann sér aðgang að
Audible hljóðbókasafninu í gegnum
netið og gat þannig hlustað á enda-
laust af erlendum bókum í bland við
það nýja sem datt inn á Blindrabóka-
safninu. Fyrst var hann með valkvíða
yfir öllum þessum bókum en tók
svo upp það ágæta ráð að lesa fyrst
þær bækur
sem staðist
hafa 100 ár af
gagnrýni, þá
þarf ekkert að
hafa áhyggjur
af tískunni.
Svo var hann með annað ráð ef hann
átti erfitt með að klára einhverja
fræðibók. Lausnin var að verðlauna
sjálfan sig með því að brjóta 100 ára
regluna og hlusta á stundum innan-
tómar en samt skemmtilegar skáld-
sögur fyrir hverja fræðandi bók sem
hann kláraði.
Ég varð bara að spyrja manninn;
af hverju í ósköpunum var svona vel
lesinn og klár maður að vinna við að
keyra vörubíl? Hann hló og sagði að
þetta væri draumavinnan hans. Hann
hossaði sér glettilega í stólnum sín-
um og benti út um gluggann. Hann
sagði að akkúrat hérna væri hann
með þægilega skrifstofu og með
betra útsýni en flestir bankastjórar
- og á hverjum degi hefði hann frið
til þess að hlusta á bók eða æfa nýtt
tungumál.
Þetta var alveg svakalega góð
ferð norður á Akureyri og þegar ég
kvaddi þennan speking þjóðvegarins
var ég búinn að fylla margar síður í
stílabókinni minni með ráðlegging-
um um bækur, tungumálakennslu og
kennslusíður á internetinu. Ég lærði
meira á einni ferð með vörubílstjór-
anum en ég hafði gert á mörgum
önnum með treflaklæddum kennur-
um. Þessi ferð lækkaði vel í mér rost-
ann og menntasnobbið - og það var
mér dýrmæt lexía að átta mig á því
að alls ekki skal dæma bókina af káp-
unni, sama hve groddaraleg vöru-
bílstjórakápan gæti verið við fyrstu
sýn.
Geir Konráð Theódórsson
Þórarinn Helgason hamskeri
á Akranesi opnaði síðastliðinn
laugardag sýningu á uppstopp-
uðum fuglum og fiskum í Gall-
eríi Bjarna Þórs við Kirkjubraut á
Akranesi. Á sýningunni má með-
al annars sjá fiska, fugla, rauðref
og bjarndýrs feld, en dýr þessi eru
öll amerísk að uppruna og stopp-
uð upp þegar Þórarinn var í námi
í Ameríku 1997.
Þórarinn varð sjötugur fyrr
á þessu ári og hættur almennri
þátttöku á vinnumarkaði. Fyrstu
ár ævinnar bjó hann í Reykjavík
en flutti sem barn með foreldr-
um sínum til Æðeyjar í Ísafjarð-
ardjúpi þar sem hann ólst upp. Í
eyjunni er fjölskrúðugt fuglalíf og
verpa þar a.m.k. 27 tegundir að
staðaldri. „Ég held ég geti sagt að
áhuginn á hamskurði hafa kvikn-
að snemma og megi rekja til um-
hverfisins sem ég elst upp í. Það
var svo fyrir tilstuðlan Finns Guð-
mundssonar að ég komst til náms
í hamskurði hjá the Royal Scott-
ish Museum í Edinborg. Það var
haustið 1969 og stóð námið í tvo
vetur. Árið 1973 vann ég á Nátt-
úrufræðistofnun Íslands en þá um
áramótin flutti ég svo á Akranes
með fjölskylduna og höfum við
búið hér síðan.“
Þórarinn segist oft hafa haft
hamskurðinn með til hliðar við
aðra vinnu. Hann var lengi há-
seti á Akraborginni eða allt þar
til göngin voru opnuð og sigling-
ar lögðust því af. „Á þeim tíma-
punkti þurfti ég að leita hóf-
anna að einhverju nýju að gera
og innritaði mig til upprifjunar-
náms í hamskurði í pennsylvaníu
í Bandaríkjunum. Ég var á þeim
námstíma búsettur í fámennum
bæ sem heitir Stoystown en skól-
inn var Northern School of tax-
idermy. Þetta námskeið stóð í þrjá
mánuði og var ég að vinna við
uppstoppun á fiskum, fuglum og
spendýrum. Einnig var kennd sút-
un og sitthvað fleira. Ég útskrifast
þaðan með diploma í hamskurði
að uppfylltum þeim gæðakröfum
sem skólinn setti.“
Fiskarnir og dýrin sem hann
sýnir eru frá þeim tíma sem hann
var við nám í Bandaríkjunum. Þar
má því finna framandi skepnur eins
og rauðref, geddur, brúnandarpar
og fasana en einnig meira kunn-
uglega fiska á borð við bleikju og
regnbogasilung. Þórarinn segir
að íslensku dýrin sem hann hefur
stoppað upp í gegnum tíðina hafi
oftast verið unnin fyrir viðskipta-
vini og því eigi hann færri slík ein-
tök til að hafa á sýningunni. „Ég
er þarna einnig með haus af birni
og haminn af honum, eða „Rug,“
eins og það er kallað. Í náminu
reyndi ég að passa að vera ekki að
stoppa upp of stór dýr þar sem ég
vissi að ég ætti eftir að flytja þau
heim. Því valdi ég að stoppa upp
rauðref og fugla meðal annars.“
Sýning Þórarins í Galler-
íi Bjarna Þórs er sölusýning og
verður hún opin á opnunartíma
gallerísins fram í nóvember.
mm Fiskar af ýmsum gerðum.
Sýnir uppstoppuð dýr og fiska í Galleríi Bjarna Þórs
Þórarinn með bjarndýrshaminn.
Fasanapar. Rauðrefur.
Að dæma bókamanninn af vörubílstjórakápunni