Morgunblaðið - Sunnudagur - 05.07.2020, Blaðsíða 4

Morgunblaðið - Sunnudagur - 05.07.2020, Blaðsíða 4
HEIMURINN 4 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5.7. 2020 Hópíþróttaunnendur hafa löngum veltþví fyrir sér hversu mikið það hefurað segja að spila á heimavelli. Töl- fræði yfir sigra og töp liða á heima- eða útivelli segir sitt. Tímabilið 2018-19 unnu heimaliðin í ensku úrvalsdeildinni 47% leikja sinna en töpuðu 34% þeirra. 19% leikja lauk því með jafntefli. Þetta forskot heimaliðanna hefur þó minnkað jafnt og þétt í gegnum árin; fyrir rúmum 100 árum unnu heimaliðin 65% leikja sinna. Í Bandaríkjunum er heimavöllurinn einnig mikilvægur. Heimaliðið í NBA-deildinni vann 71% leikjanna í deildinni en þar kemur jafntefli auðvitað ekki til greina og vann útiliðið því 29% leikjana. En þessar tölur gefa ekki skýra mynd af því hvers vegna heimaliðinu gengur betur. Gæti það verið vegna þess að leikmenn leggja meira á sig fyrir framan áhorfendur sína? Fá þeir aukinn kraft frá þeim? Eru dómarar undir áhrifum áhorfenda? Eða líður leikmönnum ein- faldlega betur á sínum heimavelli, óháð áhorf- endum? Taka minni áhættu Þegar kórónuveirufaraldurinn skall á heims- byggðinni fóru flestar íþróttadeildir í dvala. Á síðustu vikum hefur leikur verið hafinn á ný en nú án áhorfenda. Hefur það gefið greinendum færi á að skoða hvað gerist þegar áhorfendur eru teknir úr heimavallarjöfnunni. Þýska úrvalsdeildin í knattspyrnu var ein sú fyrsta til að fara aftur af stað, 16. maí, og er keppni nú lokið. Í deildinni var leikið fyrir lukt- um dyrum á heimavöllum liðanna. Sigurhlutfall heimaliðanna fór úr 43% í 33% og markaskorun þeirra úr 1,74 mörkum í leik í 1,34. Heimaliðin hafa bæði tekið færri skot og verið ólíklegri en áður til að skora úr hverju þeirra. Þvert gegn innsæi knattspyrnuaðdáenda leggja menn ekki minna á sig þegar leikið er fyrir tómum velli. Að sögn greiningafyrirtæk- isins Impect tóku leikmenn í þýsku deildinni fleiri spretti og annars konar hlaup með mikilli áreynslu þegar leikur hófst á ný. Hins vegar virðast leikmenn taka minni áhættu þegar áhorfendur vantar. Þeir gefa fleiri sendingar en, eins og áður sagði, eru skot- in færri. Í grein New York Times er því velt upp að fyrir framan áhorfendur reyni leikmenn að leika kúnstir sem veki hjá þeim ánægju. Þegar enginn er í stúkunni er hins vegar hugs- að um úrslit leiksins og því minna um áhættu- samar, en jafnframt skemmtilegar, sendingar, skot og upplaup. Gera áhorfendum til geðs Því hefur löngum verið haldið fram að dómarar eigi mestan, eða jafnvel allan, heiðurinn af yfir- burðum heimaliðsins í hópíþróttum. Rannsókn á leikjum fyrir luktum dyrum á Ítalíu árið 2007 rennur stoðum undir þá kenningu. Nokkur lið léku þá fyrir tómum leikvangi vegna óláta stuðningsmanna sinna. Í leikjum með áhorfendum fengu heimaliðin fleiri aukaspyrnur, fleiri víti, lengri uppbótar- tíma ef þau voru undir og styttri ef þau voru yf- ir. Á meðan fengu útiliðin fleiri gul og rauð spjöld. Í leikjum án áhorfenda hvarf þessi mun- ur að mestu. Það sem er áhugavert við rannsóknina er að hún sýndi ekki fram á neinn mun á fjölda skota liðanna né nákvæmni skotanna þegar leikið var fyrir framan og án áhorfenda sem er á skjön við tölurnar frá þýsku deildinni. Tölfræði úr þýsku deildinni rennir þó stoðum undir þá kenningu að dómarar verða fyrir áhrif- um áhorfenda. Dæmdar voru fleiri aukaspyrnur á heimaliðin án áhorfenda og fengu þau einnig fleiri gul spjöld en ella. Þá virðast dómarar dæma fleiri aukaspyrnur á bæði liðin líkt og þeir treysti sér frekar til að fylgja reglunum staðfastlega er áhorfendur bregðast ekki við öll- um ákvörðunum þeirra samstundis. Heimaliðin fá þó dæmdar á sig fleiri aukaspyrnur. Ólíklegt verður að teljast að dómarar dæmi vanalega viljandi með heimaliðinu. Líklegra er að þeir dæmi ómeðvitað til að geðjast áhorf- endum. Fjölmörg dæmi eru um rannsóknir sem sýna fram á vilja mannfólksins til fylgja straumnum. Fólk svarar spurningum, sem undir venjulegum kringumstæðum eru mjög auðveldar, vitlaust ef aðrir í kringum það svara líka vitlaust. Líklega eru dómarar undir þessum áhrifum. Ekki furða enda mörg þúsund manns sem fagna ákvörðun í aðra áttina en reiðast ákvörðun í hina. Þýski dómarinn Deniz Aytek- in sagði ZDF til að mynda að púlsinn hjá hon- um færi ekki jafn hátt á leikjum undanfarið og fyrir kórónufaraldurinn. Úrslitakeppnin ekki söm Áhugavert verður að sjá hvernig heimaliðum í öðrum deildum og öðrum íþróttum mun vegna á þessum síðustu og verstu tímum með enga áhorfendur. Í þeirri umræðu hefur verið nefnt að slakari lið muni fara verr út úr þessum að- stæðum þar sem þeir reiði sig meira á áhorf- endur og heimavöllinn en betri liðin. Neðsta lið ensku úrvalsdeildarinnar er Nor- wich City en liðið hefur nælt sér í 15 stig á heimavelli (öll fyrir kórónufaraldurinn) og sex á útivelli. Liðið þarf á kraftaverki að halda til að bjarga sér frá falli (sjö stig eru frá öruggu sæti) í þeim sex leikjum sem liðið á eftir. Að missa forskot heimavallarins hjálpar ekki þar á bæ. Þá verður spennandi að sjá hvað gerist í at- vinnumannadeildum þar sem spiluð er úr- slitakeppni. Lið eins og Milwaukee Bucks og Los Angeles Lakers hafa lagt mikið á sig til að náefstu sætum sinnar deildar í NBA-deildinni en fá nú ekki að njóta heimavallarréttarins. Engir áhorfendur verða og liðin fá ekki einu sinni að leika sínu eigin gólfi. Tólfti maðurinn? Tölfræði úr þýsku úrvals- deildinni í knattspyrnu sýnir að áhorfendur skipta höfuð- máli í yfirburðum liða á heimavelli í hópíþróttum. Í NBA-deildinni missa liðin heimavallarréttinn. Böðvar Páll Ásgeirsson bodvarpall@mbl.is Trent Alexander-Arnold skorar beint úr aukaspyrnu fyrir Liverpool á dögunum. Enginn er í stúkunni. AFP Margir leikmenn í þýsku úrvalsdeildinni hræðast stuðningsmenn Borussia Dortmund, gula vegginn. Óseyrarbraut 12, 220 Hafnarfirði | Klettagörðum 5, 104 Reykjavík | stolpigamar@stolpigamar.is Gámaleiga Er gámur lausnin fyrir þig? Við getum líka geymt gáminn fyrir þig 568 0100 stolpigamar.is HAFÐU SAMBAND Búslóðageymsla z Árstíðabundinn lager z Lager z Sumar-/vetrarvörur Frystigeymsla z Kæligeymsla z Leiga til skemmri eða lengri tíma

x

Morgunblaðið - Sunnudagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið - Sunnudagur
https://timarit.is/publication/1078

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.