Morgunblaðið - 11.12.2020, Síða 25

Morgunblaðið birtir minn-
ingargreinar endurgjalds-
laust alla útgáfudaga.
Skil | Þeir sem vilja senda Morg-
unblaðinu greinar eru vinsam-
lega beðnir að nota innsendikerfi
blaðsins. Smellt á Morgunblaðs-
lógóið í hægra horninu efst og
viðeigandi liður, „Senda inn
minningargrein,“ valinn úr felli-
glugganum. Einnig er hægt að
slá inn slóðina www.mbl.is/
sendagrein
Skilafrestur | Ef óskað er eftir
birtingu á útfarardegi verður
greinin að hafa borist eigi síðar
en á hádegi tveimur virkum dög-
um fyrr (á föstudegi ef útför er á
mánudegi eða þriðjudegi).
Þar sem pláss er takmarkað get-
ur birting dregist, enda þótt
grein berist áður en skilafrestur
rennur út.
Minningargreinar
✝ Jóhann Hjálm-arsson skáld
fæddist 2. júlí 1939
í Reykjavík. Hann
lést 27. nóvember
2020. Foreldrar Jó-
hanns voru Jensína
Ágústa Jóhanns-
dóttir húsmóðir, f.
8.6. 1918, d. 26.3.
1998, og Hjálmar
Bjartmar Elíesers-
son skipstjóri, f.
3.13. 1913, d. 3.10. 1972. Systk-
ini Jóhanns eru Katrín Ragn-
heiður, f. 2.10. 1945, Gerður El-
ín, f. 24.12. 1949, d. 2.7. 1950,
Gerður Elín, f. 25.9. 1952, Þor-
varður, f. 15.3. 1957 og Örn, f.
30.12. 1958.
Jóhann kvæntist Ragnheiði
Stephensen hjúkrunarforstjóra
29. apríl 1962, fædd 11.2. 1939,
d. 1. 6. 2018. Börn: Þorri rithöf-
undur, f. 25.1. 1963, Dalla
hjúkrunarnemi, f. 10.8. 1968, og
Jóra ljósmyndari, f. 27.10. 1971.
Sonur Þorra og Hlínar Svein-
björnsdóttur, f. 26.8. 1964, er
Hrólfur Þeyr, fæddur 13.8.
1989. Börn Hrólfs Þeys og Elísu
Óskar Ómarsdóttur, f. 29.9.
1991, eru Ómar Þeyr, f. 10.4.
2016, og Auður Birna, f. 29.9.
2019. Börn Döllu og Kjartans
Pierre Emilssonar, f. 23.3. 1966,
eru Hugi, f. 25.10. 1999, Stirnir,
f. 27.3. 2002, og Eyja, f. 14.2.
2008. Dóttir Jóru og Kristjóns
Freys Sveinssonar, f. 10.11.
1970, er Kría, f. 23.2. 2012.
Menntun: Jóhann lærði til
prentiðnar við Iðnskólann.
Spænskunám í háskólanum í
Barcelona, fyrst árið 1959 og
Ýmis nefndarstörf á vegum
Pósts og síma og samgöngu-
ráðuneytisins 1985-1990. Í sam-
norrænni nefnd, skipaður af
menntamálaráðuneyti, gegn út-
lendingafordómum 1995-1996
og í fleiri nefndum á vegum
menntamálaráðuneytisins, m.a.
í Stílverðlaunanefnd Þórbergs
Þórðarsonar 1984. Ljóð og djass
með norrænum og íslenskum
skáldum og hljómlistarmönnum
frá 1972. Ritstörf: Jóhann gaf út
18 ljóðabækur auk smáprenta
og kom fyrsta bókin, Aungull í
tímann, út árið 1956 þegar Jó-
hann var 17 ára gamall. Jóhann
var öflugur þýðandi og þýddi
ljóð fjölmargra erlendra höf-
unda. Hann valdi efni í nokkrar
bækur og einnig skrifaði hann
bækur um ljóðlist. Ljóð Jóhanns
hafa verið þýdd á mörg tungu-
mál. Bæði heilar bækur og til
birtingar í safnritum víðs vegar
um heiminn.
Viðurkenningar: Viðurkenn-
ing úr þýðingarsjóði sænska
skáldsins Arturs Lundkvists
1963. Meðal viðurkenninga fyr-
ir ritstörf: Listamannalaun,
fyrst 1957, starfslaun úr
Rithöfundasjóði Íslands og úr
Launasjóði rithöfunda. Heiðurs-
laun listamanna frá 2003.
Fulltrúi Íslands á fyrsta al-
þjóðlega rithöfundamótinu í
Palestínu 1997. Fulltrúi Íslands
á alþjóðlegu ljóðlistarhátíðinni í
Caracas, Venezuela 1999.
Ljóðabókin Hljóðleikar (2000)
var tilnefnd til Bókmenntaverð-
launa Norðurlandaráðs 2003.
Bæjarlistamaður Mosfellsbæjar
2006. Ljóðaverðlaun úr Minn-
ingarsjóði Guðmundar Böðvars-
sonar skálds frá Kirkjubóli og
Ingibjargar Sigurðardóttur
2014.
Útför Jóhanns fer fram frá
Fossvogskirkju 11. desember
2020 klukkan 15.
svo frá 1965-1966.
Lagði þar stund á
spænsku, bók-
menntafræði og
spænskar bók-
menntir. Las bók-
menntir í Kaup-
mannahöfn og í
Stokkhólmi 1962-
1963 þar sem hann
lagði stund á nor-
rænar samtíma-
bókmenntir.
Starfsferill: Póstafgreiðslumað-
ur, póstfulltrúi og útibússtóri
hjá Póst-og símamálastofnun
1964-1985, blaðafulltrúi 1985-
1990. Bókmenntagagnrýnandi
við Morgunblaðið frá 1966 og
leiklistargagnrýnandi sama
blaðs 1967-1988. Bókmennta-
gagnrýnandi að aðalstarfi og
umsjónarmaður með bók-
menntagagnrýni frá 1990 til
2000. Hann hætti störfum þar
2006.
Þá stjórnaði hann bók-
menntaþáttum á RÚV um skeið.
Önnur störf: Í stjórn Félags
íslenskra rithöfunda og Rithöf-
undasambands Íslands 1968-
1972. Félagi í PEN. Í frímerkja-
útgáfunefnd 1982-1988. Í dóm-
nefnd bókmenntaverðlauna
Norðurlandaráðs 1981-1990 og
1994-2001, formaður nefnd-
arinnar 1987-1989. Í þýðinga-
nefnd Evrópusambandsins, Ar-
iane, frá 1995. Formaður Sam-
taka gagnrýnenda 1986-1988.
Íslenskur ritstjóri Nordisk Post-
tidskrift, tímarits norrænu póst-
stjórnanna, 1986-1990. Einn af
ritstjórum Forspils 1958-1959. Í
ritstjórn Birtings 1958-1961.
Það er skrýtin tilfinning að
kveðja pabba. Ég held að maður
sé aldrei tilbúinn að kveðja for-
eldra sína og núna eru elsku
pabbi og mamma bæði farin.
Ég á mikið af góðum minning-
um um pabba. Hann var ljúfur,
góður og umhyggjusamur pabbi.
Ég var að átta mig á því nýlega
að ég minnist þess ekki að pabbi
hafi nokkurn tímann skammað
mig fyrir nokkurn skapaðan hlut.
Hann var bara ekki þannig pabbi.
Pabbi vann mikið heima. Hann
skrifaði inni á skrifstofunni sinni
en las oftast frammi í stofu. Við
systur vorum alltaf velkomnar
inn til hans og nutum þannig
samverunnar þrátt fyrir að pabbi
væri að vinna. Ég á margar ljúfar
minningar þar sem ég dundaði
mér inni hjá honum á skrifstof-
unni. Teiknaði myndir og reglu-
lega las ég honum fyrir sögur
sem hann vélritaði. Svo aðstoðaði
ég hann greinilega stundum við
að yrkja og þau ljóð þar sem við
fjölskyldan komum við sögu eru
mér dýrmæt. Þegar ég varð eldri
fannst mér gott að leggja mig í
sófanum inni hjá honum eftir
skóla.
Ég var aldrei upptekin af því
að pabbi væri skáld þó að ég
sækti ýmsa viðburði vegna þess.
Mamma og pabbi tóku okkur með
á marga viðburði. Ég truflaði
ófáa upplestra í Norræna húsinu
sem barn með háum ræskingum
sem var ótrúlegt að bærust frá
þessari litlu stelpu. Þetta var það
mikið að mamma fór með mig til
læknis til að athuga þessi ósköp.
Ætli fólk hafi ekki hugsað þegar
við mættum á svæðið: „Ó nei, eru
þau enn mætt með hana!“
Pabbi og mamma ferðuðust
mikið erlendis og tóku okkur
börnin með. Það var óvenjulegt á
þeim tíma. Við fórum m.a. fimm
manna fjölskylda í fimm vikna
ferð um Ítalíu með eina ferða-
tösku. Mamma þvoði fötin í hót-
elvaskinum á kvöldin og hengdi
upp á snúrur sem við höfðum
meðferðis. Við lentum í ýmsum
ævintýrum. Kláruðum allt heita
vatnið á ítölsku hóteli þegar við
fórum öll í bað, við litla gleði hót-
elstjórans. Pabba tókst að mýkja
hann með vindli. Við ferðuðumst
um Ítalíu með lestum og pabbi
rogaðist með ferðatöskuna. Við
borðuðum oft á veitingastöðum
hér heima og erlendis, sem var
óvenjulegt á þessum tíma. Ég
pantaði alltaf það sama; kjúkling,
franskar kartöflur og kók. Við
fórum með pabba að sjá allar
barnaleiksýningar á höfuðborg-
arsvæðinu. Og síðar meir fylgdi
ég honum oft í leikhúsið.
Þegar ég bjó erlendis bárust
mér alltaf reglulegar sendingar
frá pabba. Prince Polo-kassar,
dagblöð, tímarit og stutt bréf frá
pabba. Hann passaði að halda
góðu sambandi við okkur.
Pabba fannst að maður ætti
ekki að ávarpa hinn látna í minn-
ingargrein. Nú ætla ég að brjóta
þá reglu. Takk fyrir allt elsku
pabbi minn. Ég mun sakna þín.
Lífið er tómlegt án þín.
Ég vaknaði snemma í morgun
til að yrkja ljóðið sem ég hafði lengi
ætlað að yrkja.
Ég settist við borðið, stakk blaði í rit-
vélina
og beið þess að orð og setningar hyldu
hvítt tómið.
Dyrnar voru opnar og þegar dætur
mínar vöknuðu
komu þær inn til mín með teikniblöð
sín og liti.
Þær hófust þegar handa. Blöðin voru
ekki lengi auð
heldur þakin húsum, skýjum, bílum,
flugvélum, fólki og köttum.
Þær máttu ekki vera að því að borða
morgunverð.
Ég stóð upp frá borðinu, fór út úr her-
berginu
og skildi þær eftir í fögnuði sköpunar-
innar.
Í ritvélinni var blaðið autt.
Á gólfinu breiddu mörg ljóð úr sér
skráð á græn teikniblöð
á drungalegum febrúarmorgni.
(Jóhann Hjálmarsson, 1976)
Jóra.
Minningar okkar um Jóhann
bróður okkar frá bernskuheim-
ilinu eru ekki margar enda hélt
hann til Spánar í frumbernsku
okkar og dvaldi þar meira og
minna næstu árin. Á afmælisdög-
um okkar fengum við kort af
nautabönum og skartklæddum
senjorítum sem stigu dans við
undirleik gítarleikara með barða-
stóra hatta. Súlnagöngin og
bogadregin húsin voru allt öðru-
vísi en nýbyggingarnar sem
spruttu upp eins gorkúlur fyrir
augum okkar í lyngmóanum í
Kópavoginum. Aldrei féll afmæl-
isdagur úr, sem segir mikið um
sendandann; ungan manninn í ið-
andi borg óravegu frá heimahög-
unum. Alla tíð síðan hefur nafnið
Barcelona ljómað í huga okkar.
Þaðan komu hlýjar kveðjur.
Eftir stutta viðdvöl heima hélt
hann til Stokkhólms og árin liðu.
Þegar hann kom heim færði hann
okkur handsmíðaðar sænskar
seglskútur og þá var heldur en
ekki gaman. Nýjabrumið mikið
því með skútunum fylgdu alvöru-
sjónaukar. Gegnum þá var hægt
að skoða Esjuna og Jökulinn í
fjarska. Svo stálpuðumst við og
tengslin urðu ekki söm og áður
þótt væntumþykjan hyrfi aldrei.
Hátt í tveggja áratuga aldursbil
er líka allnokkuð.
Þannig var þetta. Jóhann
bróðir okkar opnaði fleira fólki en
okkur glugga út í heiminn með
ljóðaþýðingum sínum og umfjöll-
un um bókmenntir. Ófáir erlendir
samtímahöfundar urðu okkur
fyrst kunnir í söfnum hans og
greinum. Þýðingarnar eru vand-
aðar og nákvæmar. Þær halda
augljósan trúnað við frumtext-
ann og höfundinn. Afbragðsgóð-
ar margar hverjar og höfðu mikil
áhrif á íslenska ljóðagerð. Þar
eru fáir til samanburðar.
Um frumortu ljóðin þarf ekki
að fjölyrða.
Á köldum og dimmum nóvem-
berdegi ber sorgin að dyrum. Við
bræðurnir áttum þá þegar langt
og ítarlegt samtal saman.
Ákváðum að minnast bróður okk-
ar eins og við munum hann mest
og best. Í lífinu tekur maður það
góða með sér og heldur áfram.
Lífið fer höndum um okkur,
stundum óblíðum og margt varð
ef til vill öðruvísi en efni stóðu til í
upphafi. Við stöldruðum báðir við
sömu stundirnar og þökkum inni-
lega fyrir þær. Gjafmildi bróður
okkar og ræktarsemi hans við
okkur var einstök og honum til
mikils sóma. Í æsku okkar var
hann ókunni bróðirinn sem átti
heima einhvers staðar langt langt
handan við hafið stóra. Við von-
uðum að sá dagur kæmi að við
sjálfir myndum sigla og sjá með
eigin augum allan þennan fram-
andleika sem þar var augljóslega
að finna. Hann færði okkur vitn-
eskju um aðra veröld en þá sem
við þekktum.
Og nú er hann horfinn okkur
til þeirra fjarlægu og ókunnu
landa sem enginn snýr aftur heim
frá. Við erum þess fullvissir og ef-
umst ekki um að góðar vættir
gæti og geri honum förina greiða.
Gjöfin er merkilegt fyrirbæri í
mannlegu lífi. Gleði og fögnuður í
hjarta barna er það líka. Menn
rísa af gjöfum sínum og um-
hyggjusemi í annarra garð. Það
er hinn sanni lærdómur lífsins.
Sama hvað veltist og verður
stendur gjöfin alltaf eftir.
Gjöfina sem þú gefur getur
enginn tekið frá þér.
Þorvarður og Örn
Hjálmarssynir.
Það var ótrúleg tilviljun sem
réð því að ég kynntist Jóhanni
Hjálmarssyni, afa Hrólfs Þeys,
eiginmanns míns, talsvert áður
en leiðir okkar Hrólfs lágu sam-
an. Jóhann varð mér strax eft-
irminnilegur þar sem ég starfaði
á endurhæfingardeild Hrafnistu,
því hann vaknaði gjarnan milli kl.
5 og 6 á morgnana og kláraði
næturvaktina með mér. Ég var
alltaf tilbúin með kaffið og skar
niður gular melónur fyrir hann
því þær þóttu honum svo góðar.
Við sátum svo alltaf saman í
kvöldmatnum og spjölluðum um
heima og geima. Seinna þegar við
Hrólfur vorum byrjuð að hittast
og hann sagði mér að afi sinn
væri á endurhæfingardeildinni,
þá kveikti ég strax og sagði hon-
um að ég væri búin að njóta þess
heiðurs að kynnast honum. Það
sést langar leiðir hvað Hrólfur er
stoltur af að hafa átt þau Ragn-
heiði og Jóhann að afa og ömmu
og hversu þakklátur hann er fyrir
hversu vel þau reyndust honum.
Þau áttu sinn þátt í að móta hann
og gera hann að þeim einstaka
manni sem hann er í dag. Bækur
Jóhanns skipa heiðurssess í
bókaskápnum okkar og oft talar
Hrólfur um þau Jóhann og Ragn-
heiði og hversu vel þau sinntu
afa- og ömmuhlutverkinu. Dætur
þeirra, Dalla og Jóra, hafa hlotið
bestu eiginleika foreldranna og
eru yndislegar frænkur, dugleg-
ar og ástríkar og hafa reynst okk-
ur afskaplega vel. Mér þykir sér-
staklega vænt um að hafa kynnst
Jóhanni og kveð hann með sökn-
uði.
Elísa Ósk Ómarsdóttir.
Jóhann
Hjálmarsson
MINNINGAR 25
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. DESEMBER 2020
Elskuleg eiginkona mín, móðir,
tengdamóðir, amma og langamma,
JÓRUNN ÞORGERÐUR BERGSDÓTTIR
frá Hofi í Öræfum,
lést þriðjudaginn 17. nóvember á
Hraunbúðum. Útför hennar fer fram
frá Landakirkju í Vestmannaeyjum föstudaginn 12. desember
klukkan 14. Í ljósi aðstæðna í samfélaginu verða aðeins nánustu
aðstandendur viðstaddir athöfnina. Athöfninni verður streymt frá
vef Landakirkju, www.landakirkja.is
Bjarni Jónasson
Jónas Bjarnason Margrét Pálsdóttir
Valgerður Bjarnadóttir Björgvin Björgvinsson
Bergþór Bjarnason Olivier Francheteau
barnabörn og barnabarnabörn
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar,
tengdamóðir, amma og langamma,
JÚLÍA KRISTÍN ADOLFSDÓTTIR,
Furubyggð 16,
Mosfellsbæ,
lést á líknardeild Landspítalans
laugardaginn 5. desember.
Útförin fer fram frá Selfosskirkju þriðjudaginn 15. desember
klukkan 14. Í ljósi aðstæðna verða aðeins nánustu ættingjar og
vinir viðstaddir en streymt verður frá athöfninni á vefsíðu
Selfosskirkju.
Kolbeinn Guðmannsson
Sigurbjörn Ragnarsson Hlín Gunnarsdóttir
Gunnsteinn A. Ragnarsson
barnabörn og barnabarnabörn
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma,
langamma og langalangamma,
JÓHANNA VERNHARÐSDÓTTIR
frá Siglufirði,
síðast búsett á Hornbrekku Ólafsfirði,
lést á sjúkrahúsinu á Akureyri þriðjudaginn
8. desember. Útförin fer fram frá Siglufjarðarkirkju föstudaginn
18. desember klukkan 11.
Fanney Hafliðadóttir Sturlaugur Kristjánsson
Vernharður Hafliðason Hulda Kobbelt
Hafliði Jóhann Hafliðason Helga M. Harðardóttir
ömmu-, langömmu- og langalangömmubörn
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi,
HALLDÓR GUÐJÓNSSON,
Mosarima 16,
Reykjavík,
lést á hjúkrunarheimilinu Eir þriðjudaginn
1. desember.
Útför hans fer fram föstudaginn 11. desember í Fossvogskirkju.
Í ljósi aðstæðna eru einungis nánustu aðstandendur viðstaddir.
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki Eirar, 3. hæð suður, fyrir
einstaka umönnun.
Þuríður Ída Jónsdóttir
Adela Halldórsdóttir
Sigríður Halldórsdóttir Kristján Daníelsson
Guðjón Ármann Halldórsson Anda Georgiana Jitca
barnabörn og barnabarnabörn
Ástkær faðir okkar, bróðir, tengdafaðir og
mágur,
EINAR HALLSSON
hestabóndi,
Hólum í Flóa,
lést af slysförum fimmtudaginn
3. desember. Útför hans fer fram frá
Stokkseyrarkirkju þriðjudaginn 15. desember klukkan 13.
Í ljósi aðstæðna er athöfnin aðeins fyrir nánustu aðstandendur,
hægt verður að fylgjast með athöfninni á vefslóðinni
https://promynd.is/einar
Blóm og kransar eru afþakkaðir. Þeim sem vilja minnast Einars
er bent á Alzheimersamtökin.
Sophia Oddný
Sigurður Elmar Elín Hulda
og börn
Guðmundur Hrefna Sigríður
og börn