Tölvumál - 01.01.2019, Blaðsíða 21

21
Framtíðarfræðingurinn og uppfinningamaðurinn Ray Kurzweil, sem nú
starfar hjá Google, spáir því að slík kerfi komi fram á því herrans ári 2029.
Flestir eru ekki eins brattir, tala jafnvel um að allt að heil öld sé í slík kerfi.
Samkvæmt eigin bókhaldi spáir Kurzweil réttilega fyrir um slíka hluti í um
87% tilfella sem verður að teljast ansi gott. Við bíðum því spennt!
VÉLNÁM
Á sviði sértækrar gervigreindar ræður ríkjum aðferðafræði sem kallast
vélnám (e. machine learning) og má lýsa sem námsaðferð fyrir tölvur.
Afurðin er vélræn þekking eða machine intelligence.
Verkefnið framundan hjá fyrirtækjum og stofnunum er að ná tökum á
þessari tækni og hagnýta afurðir hennar:
• Tækni sem gerir tölvum kleift að læra án þess að hönd
forritarans komi nærri.
• Tækni sem skapar þekkingu á hraða tölvunnar - vélræna
þekkingu.
• Tækni sem hefur gert tölvum kleift að gera svo miklu meira en
áður, jafnvel svo mikið að okkur er farið að þykja nóg um.
HVERNIG ER BEST AÐ BYRJA?
Gögn, skýr markmið og snjöll reiknirit eru hinn tæknilegi grundvöllur. Og
svo er bara að byrja að prófa sig áfram í hentugu þróunarumhverfi - oft
er talað um machine learning eða data science platform í því samhengi
- með fólki með fagþekkingu. En fleira þarf til að tryggja árangursríka
upptöku tækninnar í rekstri. Ef fyrirtæki hefur sett stefnuna á að ná tökum
á þessari nýju tækni þarf einkum þrennt að koma til:
• tæknileg geta
• almennur skilningur
• stefna sem styður tæknina (?)
Þetta má gera í nokkrum skrefum:
1. Keyrðu nokkur tilraunaverkefni (e. proof of concept) til að koma
hlutunum á hreyfingu. Hafðu þau viðráðanleg og líkleg til að
heppnast.
2. Tryggðu aðgang að tæknilegri þekkingu. Innan veggja
fyrirtækisins eða með samstarfsaðilum.
3. Fræðsla og þjálfun. Leiðtogar og stjórnendur þurfa að skilja til að
geta.
4. Stefnumótun vegna gagna og gervigreindar. Mjög gott að fást
við þegar skref 1 til 3 eru vel á veg komin. Snýst um að taka
upplýst samtal innan veggja fyrirtækisins um gervigreind og
hvernig megi hagnýta hana til að styðja við stefnuna, auka
framleiðni, framlegð, samkeppnishæfni. En einnig ætti tæknin að
stuðla að jákvæðum áhrifum á samfélagið. Í framhaldinu vakna
svo spurningar um tæknilega innviði, gögn, þekkingu, ferla,
skipulag og síðast en ekki síst hvað er löglegt og siðlegt að gera.
5. Samskipti innan og utan veggja fyrirtækisins. Áherslum og
afrekum á þessu sviði er svo gott að miðla til starfsmanna,
markaðarins og samfélagsins.
TÆKNIN ER AÐ KOMAST Á STÓRA SVIÐIÐ
Þau fyrirtæki sem ná að beisla þessa tækni og beita henni í starfsemi
sinni munu ná árangri því þar verður ný tegund af þekkingu, vélræn
þekking, sköpuð og hagnýtt í starfseminni á hraða tölvunnar. Tæknin
mun taka yfir á sviðum þar sem til eru gögn og markmiðin eru skýr og
niðurstaðan er yfirburðasamkeppnishæfni.
Vélgreind mun knýja áfram fyrirtæki í fremstu röð næstu ár og áratugi.
Þessi tækni mun gegna stóru hlutverki í rekstri fyrirtækja og ýmist leysa
okkur menn af hólmi á ákveðnum sviðum eða bæta við nýrri getu eins
og vélar hafa í gegnum tíðina gert. Þetta verður engin bylting heldur
langtímaverkefni sem mun ná yfir áratugi. Eftir munu standa fyrirtæki sem
hafa náð tökum á tækninni.
Hugmyndin að faghópi um hagnýtingu gagna
kviknaði á aðalfundi Ský nú í vor og í kjölfarið
hófust samræður sem urðu til þess að
formlegur stofnfundur var haldin þann 19.
september síðastliðinn. Þar voru saman
komnir um 35 manns víðsvegar úr atvinnulífinu,
fulltrúar fyrirtækja í opinbera geiranum,
fjármálafyrirtækja, tæknifyrirtækja og
smásölufyrirtækja. Hópurinn hefur áhuga á
að skapa sterkan grundvöll að þekkingarmiðlun
og faglegri umræðu er snertir alla fleti
hagnýtingar gagna svo sem öflun, varðveislu,
öryggi, vinnslu eða framsetningu. Hugsjóna-
og mótunarstarf hópsins fer nú í hönd en í
stjórn þess sitja alls 12 manns fullir eldmóði
og því allir vegir færir. Fyrirhugað er að bjóða
upp á nokkra viðburði í vetur, þann 15.janúar
2020 verður hádegisfundur á Grand hóteli og
má búast við mikilli flugeldasýningu en til
viðbótar verða smærri og léttari viðburðir sem
hafa það að leiðarljósi að kæta og bæta allt
gagnaáhugafólk.
NÝR FAGHÓPUR SKÝ UM
HAGNÝTINGU GAGNA
Kristín Jónsdóttir, Sigrún Sverrisdóttir og Berglind Pálsdóttir