Vinnan - 01.09.1945, Side 9

starfsemi sinnar. Hefur það, síðan skólinn var stofn-
aður 1929, varið til hans 900000,00 kr.
Frá Brunnsvík fórum viS mjög hrifnir yfir, hversu
snilldarlega sænska verkalýSssambandiS sér fyrir þeim
meSlimum sínum, sem áhuga hafa og vilja njóta þeirrar
kennslu, sem skólinn lætur í té og mjög mikilsverð er
þeim, sem ætla að helga verkalýSshreyfingunni krafta
sína aS meira eða minna leyti.
Heimsókn til Noregs
Strax eftir komuna til Stokkhólms frá Brunnsvik fór-
um viS að þreifa fyrir okkur um möguleika á að kom-
ast til Noregs, því auðvitað vildum við nota tækifærið
og fara þangaS, úr því við vorum komnir svo nærri
landinu.
Eftir tiltölulega litla fyrirhöfn og skamman tíma
fengum viS fararleyfi til Noregs.
ÞangaS fórum við með járnbrautarlest, en þar sem
það var næturlest, gátum við eigi notið þeirrar miklu
fegurðar, sem sögð er vera á þessari leið, nema að litlu
leyti.
Til Osló vorum við 24 klukkustundir, vegna tafar,
sem við urðum fyrir í landamærabænum Carlottenberg.
í Osló dvöldum viS tæpa viku og vorum þann tíma
gestir norska verkalýðssambandsins.
Svo sem aS líkum lætur, sáum við æði margt í Osló
og nágrenni, sem bar með sér menjar þeirrar hörm-
ungar, sem Norðmenn hafa orðið að þola á styrjald-
arárunum, en þar sem gefnar hafa verið góðar lýsingar
af Noregi nú og á styrjaldarárunum, bæði í blöðum og
útvarpi og það af mönnum, sem dvalið hafa þar árum
saman, þá tel ég eigi ástæðu til að fara lengra út í þá
sáhna, en lýsa heldur ýmsum atriðum, sem snerta ein-
göngu norska verkalýðinn.
I upphafi hernáms Þjóðverja í Noregi voru verka-
lýSsfélögin raunverulega gerð áhrifalaus, með því að
þau voru sett undir eftirlit og svipt forustumönnum
sínum, en í stað þeirra settir kvislingar, sem síðan
rændu öllum þeim sjóðum verkalýðsfélaganna, er þeir
komust yfir. Nú, þegar hernáminu er lokið, hefur
verkalýðshreyfingin norska endurheimt marga forustu-
menn sína, en því miður ekki nærri alla, margir hafa
falliS fyrir hendi árásarþjóðarinnar.
Hið endurheimta frelsi Noregs og þar með verka-
lýðshreyfingarinnar, er nú dyggilega notað af norska
verkalýðssambandinu. Endurreisn verkalýðsfélaganna
er mikið verk, svo bætast og mörg og margvísleg önn-
ur störf ofan á, því þótt höfuðstarf norskrar verka-
lýSshreyfingar verSi á næstunni skipulagslegs eSlis, þá
kalla nú aS brýn vandamál í kaupgjaldsmálum og
öSru.
Berlega urSum viS varir viS, aS allmikillar óánægju
gætir meSal verkamanna út af þeirri litlu uppbót, sem
þeir fá á kaup sitt vegna dýrtíSarinnar, en þaS er 30%.
Voru komnar fram kröfur um aS dýrtíSaruppbótin yrSi
hækkuS um helming, eSa upp í 60%.
Atvinna virtist vera nægjanleg, sáum viS aS víSa
var auglýst eftir verkamönnum og þá sérstaklega skóg-
arhöggsmönnum.
Þrátt fyrir þetta eru ekki nærri allir í starfi, því
vegna vöntunar á vinnuíatnaSi og skófatnaði geta ekki
nærri allir horfið til þeirrar vinnu, sem á boSstólum er.
Okkur var sagt, aS svo væri fólk yfirleitt máttvana
og aS öSru leyti illa á sig komiS eftir ógnir hernáms-
áranna, aS nauSsynlegt hefði verið að geía 3—4 vikna
sumarleyfi í flestum starfsgreinum, svo fólkið gæti safn-
að kröftum áður en þaS byrjaSi fyrir alvöru störf sín
aftur undir venjulegum skilyrSum.
Þráít fyrir þessa erfiSleika og aSra fleiri, virtist okk-
ur norskur verkalýSur bjartsýnn á framtíSina, og ég
held að hann megi líka vera það. Svo samstillt og ein-
huga þjóð, sem NorSmenn eru nú, hlýtur aS sigra alla
örSugleika, hversu stórir sem þeir eru.
Ferðin heim
Frá Osló fórum viS aftur til Stokkhólms, því þang-
aS urSum viS aS komast þar sem eini möguleikinn á
aS komast til Islands var sá, að fljúga þaðan heim.
Hermann Guðmundsson, Elsa Nygaard, Strand Johanson,
atvinnumálaráSherra NorSmanna, og Eggert Þorbjarnarson■
VINNAN
183