Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1908, Qupperneq 10

4
Skráðir með farsóttir samtals.
1905 . 4470
1906 4641
1907 . 13509
1908 8817
I. Mlslingar.
Þeir bárust hingað snemma sumars 1907 og fyrst til Reykjavíkur á skipi,
sem kom frá Kaupmannahöfn. Þeir, sem sjúkir voru á skipinu voru settir i sótt-
varnarhús, þeir einangraðir sem ekki höfðu haft mislinga, en hinum öllum slept, sem
heilbrigðir reyndust, og lýstu yfir því upp á æru og samvisku, að þeir hefðu áður
haft mislinga. Meðal þessara, sem síðast voru nefndir, var ungur maður, sem fór
til Stykkishólms.
Skömmu síðar kom sú fregn að þar væru mislingar og reyndist sönn. Vitn-
aðist þá að þessi maður, sem þangað hafði farið, hafði fengið veikina og aðrir sýkst
af honum. En þvi var svo háttað að hann var fæddur sumarið 1882 og móðir hans
veik eftir mislinga þegar hún ól hann; hafði barnið verið veikt fyrstu vikurnar eftir
fæðinguna, og fólk haldið að það væru mislingar, af því að þeir höfðu þá alveg njT-
lega gengið og hafði þessum manni þvi verið sagt af ættingjum sínum, að hann
hefði haft mislinga.
Stykkishólmur var nú settur i sóttkví og aðkomufólk í kauptúninu einangr-
að á heimilum þar sem enginn var á mislingaaldri, og þvi síðan slept út úr kaup-
staðnum eftir hálfan mánuð, því að það var þá heilbrigt. Þar á meðal var ung
stúlka úr Reykjavík. Hún fór svo hingað heim til sín, með einangrunarvottorð frá
héraðslækni i Stykkishólmi. Þetta var um konungskomuleytið og bærinn fullur af
fólki. Nú kom það upp, að þessi unga stúlka fékk mislinga, en væga, og hafði hún
verið út á götum áður en það vitnaðist að hún hefði veikina. Síðar kom í Ijós,
að meðan hún var einangruð í Stykkishólmi, hafði roskin kona komið á heimilið þar
sem hún var á vist, en allir talið það hættulaust aldurs vegna. Rétt eftir að unga stúlk-
an var farin til Reykjavíkur, vitnaðist það vestra að þessi roskna kona var með misl-
inga, hafði aldrei fengið þá áður. Um það voru engin boð send suður. Sóttin gaus
nú upp á svo mörgum stöðum í Reykjavík, að það var bráðlega auðsætt, að hún
mundi ekki verða stöðvuð og strangar sóttvarnir gagnslausar, og var þeim þvi hætt.
Mislingarnir bárust nú óðfluga út um alt land og voru i fylstum gangi 3
síðustu mánuði ársins 1907 og fram í febrúar 1908. Svo fór sóttinni óðum að létta,
og síðast varð hennar vart í ágústmánuði 1908, rúmu ári eftir að hún byrjaði.
Því miður er ekki unt að gera fulla grein fyrir, hversu margir hafi dáið af
þessum mislingum og afleiðingum þeirra; en flestir héraðslæknarnir segja að sóttin
hafi verið allþung og þó nokkur börn dáið. Er minst á manndauða af völdum
þessarar sóttar hér að framan.
í flestum héruðum landsins leituðust menn við að einhverju leyti að verja sig
veikinni, ýmist einstakir bæir eða heiiar sveitir, og tókst þetta víðast hvar mjög vel.
í Blönduóshéraði vörðust heilar sveitir. í Fáskrúðsfirði komst ekki veikin nema á
5 bæi af 30. í Seyðisfjarðarhéraði segir héraðslæknir að Mjófirðingar hafi varist. í
Húsavíkurhéraði hepnuðust sótlvarnir vel í sveitunum. í Rangárhéraði varðist einn
bær og hafði sá bær einnig varist veikinni 1882. í Hróarstunguhéraði tókust varnir
víðast vel. í Reyðarfjarðarhéraði hepnuðust varnir í Reyðarfjarðarhreppi hinum nýja.