Nýtt land-frjáls þjóð - 28.02.1969, Blaðsíða 9

NÝTT LAND
FR.TÁLS ÞTÓÐ
Guðjón V. Guðmundsson:
Opið bréf til ráðherranna
Nií blasa þær sorglegu stað-
reyiw&‘ wð meginþorra alþýðu
maona, að hér era framundan
einhveriar mestu hörmungar,
sem nm getur á sxðari tímum,
ef ekki verður mjög fljótlega
tekið fyrir þá óheilla stjórn, er
við völd situr, Með þetta í huga
er ekki úr vegi að hugleiða ým-
islegt í þjóðlífi okkar. Það
hljótum vdð að gera. Sem betur
fer virðist sem almenningur sé
nú að vakna til lífsins um þessi
mál og er sannarlega kominn
tími tíl þess, en það er anzi
haxrt, að það skuli þurfa alvar-
lega að sverfa að fólki til þess
að það fari að hugsa almennt
um þjóðmálin í landi sínu. Víst
,er um það, að þefcta á eftir að
verða þjóðinni dýrkeypt
reyixsla, að hafa trúað og treyst
þessum ógæfusömu mönnum í
algerri blindni um áraraðir.
Þegar fólk byggir upp stjóm-
málasamtök, þá kýs það sér leið
toga eftir sínu höfði og fylgist
með því vandlega hvað þeir að-
hafast, þannig að þeir hafi
strangt aðhald og séu ævinlega
í mjög nánum tengslum við
fjöldann og það líf, er hann lif-
ir. Bregðist þeir skyldum sín-
um og þeim hugsjónum, er þeir
voru valdir til að koma fram,
þá verða þeir auðvitað tafar-
laust að víkja og aðrir að taka
við. Svo einfalt á þetta að vera,
alveg eins og um rekstur fyrir-
tækis væri að ræða. Standi starfs
maður þess sig ekki, er hann
látinn víkja tafarlaust. Um ann
að er yfirleitt ekki að ræða,
nema þá háttsetta menn ríkis
og borgarfyrirtækja. Þá skiptir
ekki máli, hvernig er í pottinn
búið og kem ég að því síðar.
Forustumennirnir okkar í dag
tala mikið og oft þessa dagana
í ú-tvarp og einnig birtist ásjóna
þeirra einnig oft á skermum
sjónvarpanna, og þar tjá þeir
okkur þessi aðsteðjandi vanda-
mál, sem auðvitað eru öll utan-
aðkomandi áhrifum að kenna
og alls óviðráðanlegum. Við
þeirra verk er lítið að athuga!
Þegar þeir mæla þessi orð og
önnur í Ifkum dúr, þá er ásjóna
þeirra mjög svo innileg og iðu-
,lega bregður fyrir föðurlegri
umhyggju í andlitsdráttunum.
Já, leikarahæfileikar þessara
fugla eru ótvíræðir! Það dreg-
ur enginn í efa, og bera þar af
Bjarni Ben. og Gylfi Þ., og er
það raunar alveg merkilegt, að
Rósinkranz skuli ekki fyrir
löngu vera búinn að fá þeim
hlutverk í Þjóðleikhúsinu. Og
þessir skúrkar halda áfram. Því
miður verði ekki hjá því kom-
izt að þær aðgeiðir til úi'bóta,
sem gripið hefur verið til og
enn á eftir að grípa til, komi
Guð'jón V. Guðmundsson.
við hvert mannsbarn í landinu
að meira eða minna leyti, en
það verði aðeins um stundar-
sakir, síðan taki við fagrir og
bjartir tímar, og auðvitað eiga
þeir, sem breiðust hafa bökin,
að bera þyngstu byrðarnar. Já,
það er fallega mælt að vanda,
þeim er ekki fisjað saman þess-
um hræsnurum. Hvernig er
þetta svo í reynd hjá þessum
herrum? Jú, það er alltaf sama
sagan: þeir fátækustu bera æv-
inlega þyngstu byrðarnar.
Manni verður óglatt, þegar
maður sér og heyrir til þessara
þrjóta.
Jæja, Bjarni og Gylfi, þið höf
uðpaurarnir í ríkisstjórninni.
Af hverju látið þið ekki fara
fram allsherjar eignakönnun,
og af hverju látið þið ekki inn-
kalla alla peninga? Þá fyrst sæ-
ist það svart á hvítu, hverjir
hafa grætt undanfarin ár og
háfa nú getu til að bera
mest. Þegar alvarlega bjátar á,
þá er það fyrsta, sem gera þarf,
það er að spara. Um annað er
ekki að ræða heldur hjá flest-
um. Hvernig er það nú með
ykkur? Hvaða fordæmi cetlið
þið að gefa okkur? Þið eruð
með dýrar bifreiðar. Það er nú
í sjálfu sér ekki svo alvarlegt,
en það er annað verra. Þið haf-
ið sérstaka menn til að aka
þeim, með ykkur og konur ykk-
Kristján Ö. Jóhannsson, Efri Múla:
Sveitasæla á viðreisnartímum
Ég hef lesið það, sem út er
komið af blaðinu, og finn ekki
að! hér sé um neina stefnubreyt-
ingu að ræða. Tel ég mig því
áfram áskrifanda þess. Frjáls
þjóð var vinsælt og víðlesið
blað, sem ekki hlífðist við að
koma upp um ósóma fjárplógs-
manna og annarra óknytta, sem
hér fara hraðvaxandi með ári
hverju. Þá fannst mér blaðið
oft vera bezta málgagn okkar
bærxdanna, og veitir ekki af að
svo verði áfram. Það er mikið
ritað og rætt um verðbólgu og
alls koixar óáran í efnahagslífi
íslendinga, en sjaldan er talað
um afkomu bóndans í þessu
sambandi, nema þegar Gylfi
reynir að finna höfuðorsök allr-
ar meinsemdarinnar Iiggja í
niðui'greiðslum búvara.
Það er víst ekki ofmælt að
nú er svart í álinn og margur
atvinnurekandinn að gjaldþroti
kominn. Svo er og líka með
bóndann, og verður því varla
með rökum mótmælt, að hér sé
ekki að finna höfuðorsakir
gengisfellingarinnar.
Ég komst svo að orði í grein
er ég skrifaði í Frjálsa þjóð í
byrjun viðreisnarára þessarar
stjórnar, að núverandi ríkis-
stjórn bætti aldrei efnahag
Dalamanna. Ég held að orð
mín séu að verða að veruleika.
Mig hryllir við því, hvað marg-
ar nýuppbyggðar jarðir fara í
eyði, en orsökin er ekkert ann-
að en verðbólgan. Menn diógu
að byggja upp á jörðum sínum,
voru að vonast eftir noxmaltím
um er stríðinu lyki, en þeir
komu ekki, svo að þeir voru
neyddir til að fara út í nxiklar
fjárfestingar, bæði til húsabygg
inga og vélakaupa. Útkoman
varð svo sú, að búin voru alltof
lítil til að standa undir vöxt-
um og afborgunum á svo mikl-
um lánum, en fyrirvinnan ekki
nóg til að reka það stórbú,
sem til þurfti, svo að búin bæru
sig. Fleira kemur og til. Laun
bóndans eru langt fyrir neðan
laun annarra stétta, og verzlun-
arkjör hans verri en annarra
stétta. Hvað mundi verkalýð-
urinn og aðrir launþegar
segja, ef 1/4 af árslaunum
þeirra væri ekki greiddur fyrr
en rúrat ár væri liðið frá því að
verkið var unnið? En kjör bónd
ans eru ekki einu sinni svona
góð. Til þess að fá 1/4 af af-
urðaverðinu greitt á reikning
sinn á framleiðsluárinu verður
hann að taka lán, syokallað af-
urðalán, sem nemur 3/4 af
framleiðsluverði búvara hans
hverju sinni, og greiða vexti
hér af. Hér þarf breytingar við.
Afurðalánin þurfa að hækka og
veitast snemma á árinu, því
þeim manni, sem er illa stæður
í viðskiptareikningi sínum, verð
ur erfitt að ná út áburði á tún
sitt, en það er framskilyrði fyrir
því, að hægt sé að búa. Enn
fremur eiga þau að ganga beint
í hendur framleiðandans.
Eins og þessu er nú fyrir kom
ið, er varla hægt að kalla þetta
afurðalán til bænda. Miklu
eðlilegra væri að kalla þessi lán
rekstrarlán til sláturleyfishafa
og losa bændur við vaxta-
greiðslu af þeim, eða hvers eiga
þeir framleiðendur að gjalda,
sem leggja fi'amleiðslu sína inn
á innstæðureikning og þurfa
þar af leiðandi ekki á neinum
afurðálánum að hakla. Þá stend
ur hann beint undir vaxta-
greiðslum á rekstrarlánum
verzlunarinnar. Já, það er
mörg afætan á framleiðslunni
og væri fróðlegt upp að telja,
þótt það verði ekki gert hér. En
langt er gengið þegar ekki verð
ur eftir nema rúmur helming-
ur smásöluverðs til framleið-
andans þegar allir aðrir hafa
fengið sitt. Nú stendur yfir
reikningsuppgjör bænda og
mun margur greinilega sjá hve
tæpt fjárhagurinn stendur. En
endurskoðunin er eftir. Skatt-
stofan tekur við öllu ársupp-
gjöri til endurskoðunar og setj-
ast þar á rökstóla trúverðugir
og reikningsfærir þjónar ríkis-
valdsins, ert hvað gerist?
Efnahagsskýrslan virðist reikn
ingslega rétt, en tekjurnar eru
það litlar, að ómögulegt er að
framteljandinn geti lifað af
þeim. Hvað er nú til ráða?
Skattsvik? Leita upplýsinga,
skrifa, því það borgar sig vel að
kasta krónunni fyrir eyririnn,
ef hann skyldi finnast. En um
hvað á að spyrja? Ganga eftir
fóðurbætisnótum, áburðarnót-
um og dýralækninga- og lyfja-
kostnaði, en ekki finnst eyrir-
inn, allt stemmir við skýrsluna.
Flvað er þá fil ráða? Jú, ekki
er vandi að finna ráðið, lögin,
þar er réttvísina að finna.
Framteljandanum verður að
finna tekjur, svo hann geti lif-
að mannsæmandi lífi. Köllum
þær bara duldar tekjur, sem
aldrei greiðast og miðum þær
ar og skyldulið út um hvipp-
inn og hvappinn á öllum tím-
um sólarhringsins. Er ekki
möguleiki að segja þessum
mönnum upp og fá þeim axxn-
að og þýðingarmeira starf að
vinna? Þið getið vafalaust ekið
sjálfir. Ég hef að minnsta kosti
séð Gylfa aka og gekk það al-
veg ljómandi vel í það skiptið.
Það eru fleiri en þið ráðherr-
arnir með bíla á kostnað al-
mennings. Væri ekki hægt að
fækka þeim eitthvað, sem og
öllum bílastyrkjunum, sem látn
ir era í té fyrir allskonar mála-
myndastörf fyrir ríki og borg.
ÞaS væri kannski fyrir sig, ef
Framh. á bls. 10.
bara eftir þörfinni svona 50 til
1000 þúsund, þá kannski hefst
líka eitthvað út úr öllum bréfa-
skriftunum. Um lengri tíma
hefur mikið verið rætt og ritað
um skattsvik og oft helzt drótt-
að aS þeim, sem á engan hátt
geta komið þeim við. Þess
vegna set ég hér upp mynd af
réttvísinni í skattamálum bæði
af eigin reynd og annarra, sem
til mín hafa leitað. En þegar
verið er að ræða um skattsvik-
in, er aldrei minnst á skattfrels
ið. Ef ég man rétt, á það ekki
að ná nema til 200 þúsund
króna og því aðeins að ekki
hvíli á framteljanda lausaskuld
ir og ekki veðskuldir. Þessi 200
þúsund króna skattfrjálsa eign
á að standa í bönkum og inn-
lánsdeildum og ég held að eng-
in skylda sé til að færa hana á
framtalsskýrslu. Gæti ekki ver-
ið um veruleg skattsvik að ræða
hér, bæði í vaxtatekjum og eign
um? En það er kannski ekki
þess vert að athuga þetta, enda
ef um umfram skattfrelsi er héi
að ræða, þá er það eign efna-
manna.
Lýk ég hér máli mínu og
óska þeim, er lesa grein þessa,
velfarnaðar á nýbyrjuðu ári og
blaðinu brautargengis og
margra áskrifenda.
P. t. Sjúkrahúsi Akraness,
16. febrúar 1969.
Kristján Ó. Jóhannsson,
Efri-Múla, Dalasýslu.