Nýtt land-frjáls þjóð - 07.02.1974, Blaðsíða 5

NÝTT LAND
5
Sfórsígyr ábyrgra félagsmaona
i verkalýðsfél. Einingu á Akureyri
f— Einstæður atburður i sogu islenzkrar verkalyðshreyfieinar |
yfirburða hans í þekkingu og
reynslu. En margt er þó ekki
hægt að undanskilja réttlátri gagn-
rýni.
Björn Jónsson er geðprýðismað-
ur, þegar honum býður svo við
að horfa. Hann hefir m. a. skrif-
að hlýlega um fallná félaga, svo
að sumir sem þykjast yfir hann
hafnir, gera ekki bctur, í sínum
„heimalöndum". Og þá geta allir
fyrirgefið þótt maðurinn geri grín
með dautt postulín. En Björn get-
ur verið hvass og óbilgjarn í bar-
áttu og nýtur af þeim orsökum
ekki verðskuldaðrar viðurkenning-
ar fyrir sína gleggstu framsýn. Það
sem ósanngirni heitir í fari hans,
reisir þá mjög há andúðarfjöll
andspænis honum, svo að nokkuð
getur tapast af réttmætum sigrum
hans. En þetta er eflaust eigi að
síður skaðsamlegt.
Ekki má alveg ganga framhjá
því, að orðsporið telur Akureyr-
inga talsvert „upp með sér“. Þeir
eru sagðir kappgjarnir til þess
hlutar, að bæjarfélag þeirra sé eitt
hið fremsta. Og ber á þessu hærra
en Súlutindur, að sagt er. Vissu-
lega varð vart við það hér, að
ýmsum þótti gaman að þeirri
þjóðfleygu athygli sem staðurinn
vakti, útaf nýafstöðnum kosning-
um til stjórnar og trúnaðarmanna-
ráðs í Einingu, félagi verkafólks
á Akureyri. í nokkra daga virtist
svo sem Akureyringar væru aðal-
fólkið á landinu! Aðrir bara svona
góðir mcð.
Kosningabaráttan hófst á því að
Björn Jónson lét leiða fram B-
lista til kjörsins, gegn A-lista
starfandi stjórnar, sem Jón Ás-
geirsson var formaður fyrir. Og
svo var farið að skrifá í blöðin,
og hvorki meira né minna en fjór-
ff11 ítjðrtimálaflokkar sameinuðúst
undir merki Björns, gegn lista
Jóns Ásgeirssonar. Þekktir menn í
fjórföHJú fylkingunni tóku að
hlaupa um bæinn og veifa áróð-
ursfánum. Þetta var gjörvilegur
hópur, fríðir menn og feitir í
andá og áttu sér embættistitla að
aukaskrauti, framyfir þá sem sigra
skyldi. Nú var Jón Helgason skoð-
aður i mörgum herbúðum, og
þótti gómsætur, enda geðprýðis-
maður ekki síðri en Björn, og
horfir brosandi nokkuð hátt undir
loft, hvar sem er.
Jón Helgason er dugandi maður
og fiskinn vel, enda vélbátum
vanur. En er nú, að sjálfs hans
sögn, dreginn óviljugur að Hanni-
balsútgerð, með net og trossur við
hæfi vestfirzkra gnægtamiða. Nafni
hans Ásgeirsson var einnig skoð-
aður nokkuð í blöðum, einkum
Verkamanninum, sem er málgagn
Hannibalsflokksins. Mesta undrun
vakti að Jóni Ásgeirssyni var þar
brugðið um, að hafa þurft að ráða
hugmyndafræðing sér til aðstoðar
í formannstarfi. Því að vissulegá
gegnir það furðu, að skýrir menn
eins og Björn Jónsson og Jón
Helgason, eða Þorsteinn Jónatans-
son, skuli haga sér eins og hinir
mörgu, sem halda menn af sér.
En þetta fer líklega að breytast
eins og annað. Og að Hannibal
og Björn taki að ráða sér hug-
myndafræðinga, þegar þeir eru
orðnir stærsti stjórnmálaflokkur
landsins. T.d. Bragá Sigurjónsson
og Sigurð Óla Brynjólfsson.
Málgagn Framsóknarmanna á
Akureyri, Dagur, kom út á fínum
pappír, daginn fyrir kjördag, og
hafði einhver sjálfur pantað aðal-
viðtalið í tölublaðinu, að sögn rit-
stjórans. Nokkuð var það viðtal
af svipuðum málefnatoga og rit-
smíðar Verkamannsins. Því verður
aldrei neitað með rökum, að bar-
átta sú sem Jón Ásgeirsson hefir
háð, er gerð fyrir daglaunafólk,
sem hafa allt sitt líf á að byggja
kaupi fyrir erfiðisvinnu, og búa í
þjöðfélagi, sem sífellt skerðir kaup-
mátt gjaldmiðilsins og þyngir þræl-
dóminn. Og hér gerist þetta i
bæjarfélagi, sem samtímis þykist
hafa efni á að hafa starfandi tvo
kaupháa forstjóra fyrir eigin út-
gerðarfélagi. Að ekki sé minnzt á
fleira.
Það atriði, að Framsóknarmenn
og arfrtárra'flö’kkd iftóúii f opinber-
um stöðum og' með étnbættlstitlá,
þegar þeir sjálfir eru birtir á
ýmiskonar framboðslístum, —
skuli telja sig þess umkomna að
hafa vit og áhuga á kjarabaráttu
daglaunafólks, getur vart borið
vott um annað en pólitísk oln-
bogaskot. Og merkilegt að foringi
eins og Björn Jónsson skuli leggja
lag sitt við slíkt hyski. Nefndir
titlatogamenn eru vægast sagt and-
stæðingar daglaunafólks, hvort sem
þeir viðurkenna það sökum blindu
eða sjónar, eða ekki. En eins og
, Framhald á bls. 6.
Sigurður Draumiand fjailar um
Einingarkosningarnar á Akureyri
— Já, en heyrðu mig, sagði
Nikulás fullur þrjósku — hvað
finnst þér að EG eigi að gera?
— Þú? Harkaðu af þér! Þú
verður að kæra þjófnaðinn til
yfirvaldanna, en þú mátt ekki
vænta neins af þeim. Ef einhver
táningur hefur stolið henni þá
er annað tveggja, að þú færð
hana alls ekki aftur, eða þá að
hún er svo útslitin, að það borg-
ar sig engan veginn að lappa
upp á hana. Þú hefur tryggt
hana vel —?
— Já, í kaskó — fimm þús-
und krónu sjálfsábyrgð!
Tómas gerðist æ óþolinmóð-
ari að komast af stað með nýju
konuna sína. Hann tvísté.
— Þá færðu nú liítið út úr
þessu. — Hann fylgdi Nikulási
út og sýndi honum nýju konuna
sína í leiðinni. Þeir dáðust mjög
að henni. Hún var slétt og
glansandi. Svo fór Nikulás.
Tómas vorkenndi honum svo-
lítið og kallaði alúðlega:
— Komdu og prófaðu hana
einhvern tíma. Það er þess virði.
(Framhald í næsta blaði).
I®*9 Herragarðurinn Vísir og Alþýðublaðshjálegan

Eins og vikið var að í
síðasta blaði hafa ungir
jafnaðarmenn síður en
svo átt inni í Alþýðu-
blaðinu síðustu tvö árin
fyrir skrif sín, enda hef-
ur blaðið ekki verið
málgagn Alþýðuflokks-
ins þennan tíma, öllu
fremur morgunútgáfa
Vísis, og stjórnað af
mönnum, sem ekki að-
eins eru flokksbundnir
Sjálfstæðisflokksmenn,
heldur einnig í nöp við
Alþýðuflokkinn.
Eftir að Alþýðuflokkurinn beið
stórlegan ósigur í þingkosningun-
um í kjölfar borgarstjórnarósig-
ursins, sem Björgvin Guðmunds-
son .borgarfulltrúi flokksins,
sagði vera beina afleiðingu sam-
starfs flokksin við íhaldið, þá
undirritaði formaður flokksins ó-
venjulegt afsalsbréf: Hann frarti-
j seldi málgagn flokksins, mitt í
allri „éndurhæfingunni“, í hend-
ur valdagráðugrar klíku innan
Sjálfstæðisflokksins. Þessi klíka
á meginhluta hlutabréfanna I
Reykjaprenti, en það er útgáfu-
fyrirtæki Vísis.
Lykilinn að hjarta Gylfa Þ.
Gíslasonar fann Sveinn R. Eyj-
ólfsson, framkvæmdastjóri Vísis
fljótt. Alþýðublaðið hefur síð-
ustu áratugi verið skuldum vafið
eins og skrattinn skömmunum,
og þá má nærri geta hvort for-
ystumenn flokksins hafi ekki átt
nöfnin sín á víxlum og öðrum
ábyrgðum fyrir blaðið út um
hvippinn og hvappinn.
Það sem réði því að Gylfi
féllst á að gera samning við
Svein, svo furðulegan að hann
treysti sér ekki til að leyfa sín-
um nánustu samstarfsmönnum að
sjá, var merkilegt loforð. Sveinn
skuldbatt sig til að losa Gylfa
smátt og smátt úr skuldaviðj-
unum. Og ef samkomulagið gengi
Sem skyldi, yrði öllu veði aflétt
af húseigninni númer 11 við
Aragötu eftir sex ár!
Þetta olli að sjálfsögðu því,
að Gylfi átti erfitt með að gera
grein fyrir samningi sínum við
Vísisklíkuna meðal flokksmanna
sinna, og því brá hann á þann
leik að nota „hvíta lygi“ þegar
útskýra þurfti málin. Aðspurður
endurtók hann alltaf með sann-
færingarkrafti, hvort sem það
var í útvarpi eða á fundum, að
Alþýðublaðið væri eign Alþýðu-
flokksins og yrði alltaf. Þetta
er rétt svo langt sem það nær.
Fyrir tveim árum var stofn-
að fyrirtæki sem heitir Útgáfu-
félag Alþýðublaðsins h.f. Sam-
kvæmt stofnsamningi er tilgang-
ur þess félags að tryggja útgáfu
Alþýðublaðsins. Formaður stjórn-
ar er Gylfi Þ. Gíslason, en með-
eigendur í félaginu eru fram-
kvæmdastjórnarmenn Alþýðu-
flokksins.
Á sama tima var stofnað ann-
að fyrirtæki, Alþýðublaðsútgáf-
an h.f. Stofnendur og stjórnar-
menn eru Ásgeir Jóhannesson,
forstjóri, Sunnubraut 38, Axel
Kristjánsson, forstjóri, Bæjar-
hvammi 2, Hafnarfirði og Bene-
dikt Jónsson, vélstjóri, Kúrlandi
11. Auk þess eiginkonur þeirra.
Eftir að það félag hafði verið
stofnað og tilkynnt til firma-
skrár Reykjavíkur mun megin-
þorri hlutabréfa Benedikts og
einhver hluti annarra hlutabréfa
hafa verið færður yfir á nafn
Sveins Eyjólfssonar, .án þess að
tilkynnt hafi verið til firmaskrár
enda munu slíkar tilkynningar að
jafnaði mega bíða.
Síðan er gerður samningur milli
Útgáfufélags Alþýðublaðsins h.f.
og Alþýðublaðsútgáfunnar hf. um
útgáfu Alþýðublaðsins.
Og þar með var allur umráða-
réttur blaðsins kominn í hendur
framkvæmdastjóra Vísis. En nú
víkur sögunni að ungkrötum.
Auðvitað fór ekki hjá því að
eitthvað kvisaðist um þennan
samning Gylfa og Sveins ,og
þótt fæstir tryðu nokkru í byrj-
un fyrr en Þjóðviljinn og Tím-
inn fóru að tæpa á hlutunum,
þá grunaði unga Alþýðuflokks-
menn þegar eitthvað illt, og
eftir nokkra rnánuði var farið að
spyrja Gylfa um þennan samn-
ing á flokksstjórnarfundum. Og
þá kom þesi hvíta lygi: „Elsk-
urnar mínar, ég get fullvissað
ykkur um, að það er Alþýðu-
flokkurinn og enginn annar sem
á Alþýðublaðið, og það eru Al-
ANNAR HLUTI
„Það er Alþýðuí’
enginn annar se
þýðublaðið."
þýðuflokksmenn, sem eru í stjórn
þess fyrirtækis, sem sér um fjár-
hagshlið útgáfu blaðsins."
Þetta hreif til að byrja með,
en þar sem starfsfólk blaðsins
hafði aðra sögu að segja, og
reynsla var komin á það að
neitað hafði verið um birtingu
á hefðbundinni síðu SUJ, þá
ákváðu nokkrir ungir menn að
fá úr þessu skorið í eitt skipti
fyrir öll.
Það skyldi gert á 27. þingi
Sambands ungra jafnaðarmanna,
sem haldið var á Akureyri síð-
astliðið haust. Þangað hafði
Gylfa verið boðið til að halda
erindi, og þar var undirbúin að
honum atlaga. Þrír ungkratar
höfðu lagt mikla vinnu í að
undirbúa ræður og fyrirspurnir
um rekstur blaðsins, og þunga-
miðjan í því var sú neitun, sem
þeir höfðu hlotið, þegar þeir
vildu fá inni í blaðinu fyrir efni
sitt.
Á þinginu var svo einn rit-
nefndarmanna látinn vitna. Hann
sagði sorgarsögu sína af göngu
milli heródesar og pílatusar
blaðstjórnarinnar, og hvernig sér
hefði verið neitað um að fá að
birta efnið í blaðinu. Síðan
skyldi hver af öðrum koma i
ræðustól, ýmist til að vitna eða
krefja formann flokksins sagna.
En Gylfi sá við þeim, og
þegar fyrsti maður hafði talað,
bað hann um orðið. Hann fór
mörgum orðum um þá miklu
breytingu sem orðið hefði á öll-
um vinnubrögðum þegar blaðið
fór í offsetprentun, og endaði
með því að segja, að þeir hefðu
bara ekki áttað sig á þessu.
Hefðu þeir bara hringt í sig,
þá hefði hann séð til þess að
þetta gengi eins og skot. Það
væri komin ný verkaskipting og
vinnubrögðin væru þau, að allt
efni þyrfti að vera tilbúið með
miklu meiri fyrirvará, og það
hefði valdið misskilningnum öll-
um saman. Þeir hefðu verið
guðvelkomnir með öll sín skrif,
og hann hvatti þá meira að
segja til að vera duglega og
skrifa sem flestar slíkar síður í
blaðið, því það væri einmitt
nauðsynlegt að ungu mennirnir
í flokknum létu til sín heyra.
Þetta þótti fulltrúum á þingi
SUJ gott að heyra, og gleðileg
tíðindi. Gylfi ságði þeim að
næst skyldu þeir fara beint til
ritstjórans, Freysteins Jóhanns-
sonar, prýðismanns, sem vildi
allt fyrir þá gerá, og myndi
greiða götu þeirra í hvívetna.
Lauk svo þingstörfum með
mörgum gagnlegum ályktunum,
meðal annars var skipuð ritnefnd
fyrir SUJ-síðu í Alþýðublaðinu.
Næst' gerist svo það að hin
nýja ritnefnd tekur saman efni,
sem birta skyldi í blaðinu, og
er farið á fund Frcysteins.
En það var ekki rauöur dreg-
ill, sem lagður var fyrir þá þeg-
ar þangað kom. Þvi þcgar þeir
sögðut vilja fá efni sitt birt í
opnu blaðsins, en ckki á 5.
síðunni, þá sagði ritstjóri Al-
þýðubláðsins þeim að hann væri
ekki þarna kominn til að snatta
fyrir einhverja helvítis krata úíi
í bæ. Og rak þá síðan út.
Og er nú ár til næsta þings
SUJ.
1