Börn og menning - 01.09.2012, Qupperneq 31

Mér finnst...
31
SöRýN'
ElJVAKÍ/
skuli hafa verið endurútgefin fyrir nokkru.
Lítill gutti kemur askvaðandi inn á safnið og
hfópar: „Hallbera, Hallbera mig vantar bók
um fugla. Ég fann egg úti á skólalóð."
Þetta er gefandi og skemmtileg vinna sem
snýst um börn og bækur.
En það eru blikur á lofti.
Ég sat landsfund Upplýsingar, félags
óókasafns -og upplýsingafræða, fyrir nokkru.
Þekktur fræðimaður á sviði upplýsingafræða
fjallaði þar um framtíð bókasafna. f máli
hans kom fram að út um allan heim væri
Verið að loka bókasöfnum og bókabúðir
°9 bókaútgefendur legðu upp laupana í
stórum stfl. Fræðimaðurinn fullyrti að bókin í
Pappírsformi væri að deyja og ef bókasafnið
ten9di sig of mikið við hana þá dæi það líka.
^argir ráðamenn líta svo á að bókasöfn séu
óþörf, við höfum jú Netið. Þau liggja því vel
v'ð höggi. Bókasafnið og þeir sem þar vinna
Verða því að tæknivæðast enn frekar eigi
s°fnin að lifa af. Mér rann kalt vatn milli
skinns og hörunds. Ég kann nefnilega betur
v'ð bækur en tölvur.
Skólabókasöfn eru mörg hver
1 startholunum til að taka þátt í þessari
Þróun og heita ekki lengur bókasöfn heldur
uPplýsingaver eða upplýsingabrunnar. Þar
^ nemendur aðstoð við að tengjast heimi
óPplýsinganna. Þar læra þeir að verða góðir
eitendur og að vinna úr því upplýsingaflóði
sem yfir þá hellist. Mikilvægt er að þjálfa
nemendur í gagnrýnni hugsun og færni til að
meta upplýsingarnar og það verður að kenna
þeim umgengnisreglur á Netinu. Þeir þurfa
að vita hvað má og hvað ekki má á þeim
fjölda samskiptasíðna sem þeir heimsækja,
margir hverjir daglega. Síðast en ekki síst
þurfa þeir að vita að til er höfundaréttur og
að ekki er nóg að kunna á copy og paste. Til
þess að ná færni í öllu þessu verða nemendur
að kunna að lesa og skilja það sem þeir lesa
og þá komum við aftur að bókunum.
Það eru engin ný sannindi að íslensk börn
og ungmenni hafa komið frekar illa út úr
könnunum, bæði innlendum og erlendum,
á lestraráhuga, lestrarfærni og lesskilningi.
Sem betur fer hefur orðið ákveðin vakning í
þá átt að eitthvað þurfi að gera til úrbóta. Eitt
af því er stofnun Barnabókaseturs á Akureyri.
Hlutverk þess er m.a. að stunda rannsóknir
og fræðslu um barnabókmenntir og lestur
og að vinna að framgangi lestrarmenningar
barna og ungmenna. Það verður gaman að
fylgjast með þróun setursins og vafalítið á
eitthvað gott eftir að koma úr þeim ranni.
Innan skólanna ryðja sér til rúms nýjar
aðferðir við lestrarkennslu þar sem unnið
er með flóknari texta en áður. Um leið og
nemandinn lærir að lesa fræðist hann um
allt milli himins og jarðar hvort sem um er
að ræða heimabyggð, árstíðir eða eldgos.
Á öllum aldursstigum eru orð og hugtök
krufin til mergjar í gegnum orðaglímur og
orðasúpur. Áhersla á yndislestur hefur aukist
og í mörgum skólum hefst hver morgunn
á slíkri stund. Fjöldi rannsókna hefur sýnt
fram á að lestur er grunnur alls náms og
að yndislestur gegnir lykilhlutverki í að efla
þá færni. Það er eitt af meginhlutverkum
skólabókasafnsins að styðja við þennan lestur
og því finnst mér skjóta skökku við að í
sumum bæjarfélögum hafa fjárveitingar til
bókakaupa verið skornar niður við trog.
Á morgun mun ég mæta í vinnuna og ég
veit að mín bíða fjölbreytt verkefni við að
aðstoða nemendur og kennara við hitt og
þetta í notalegu umhverfi bóka. Hver framtíð
bókasafnsins verður er óljóst en þó veit ég að
hvort sem bókin verður á pappír eða rafrænu
formi breytir ekkert þvf í mínum huga að:
„Bók er best vina".
Höfundur er skólasafnskennari
Brekkubæjarskóla
„Mér finnst..." lýsir skoðunum
höfunda fremur en ritstjórnar
eða stjórnar IBBY samtakanna.