Fréttablaðið - 24.03.2021, Síða 21

tapas.is
Skoðaðu úrval og verð á tapas.is
Pantanir og nánari upplýsingar
í síma 551-2344 og á
tapas@tapas.is
Hlökkum til að halda
veislu með þér
ER FERMING FRAMUNDAN?
Í veisluþjónustu okkar finnur þú frábært
úrval gómsætra veitinga.
Við bjóðum samsett veislutilboð, sælkera- og
lúxusveislur fyrir sérstök tilefni og þú getur
líka valið þína uppáhaldsrétti og hannað þína
eigin veislu.
Og um nóg er að velja:
• Tapas á snittu
• Tapas á spjóti
• Tapas í boxi
• Tapas á vöfflu
• Smáborgarar
• Eftirréttir
TAPAS
Í VEISLUNA ÞÍNA
menntaður stjórnmálafræðingur
og lauk meistaraprófi frá London
School of Economics and Political
Science. Ég starfaði í fimmtán ár hjá
forsætis- og fjármálaráðuneytinu,
til ársins 2016. Ég kom einkum að
verkefnum sem lutu að umbótum,
hagræðingu í rekstri og stefnumót-
un. Í upphafi starfsferilsins vann ég
að því að brýna fyrir ráðuneytum
og stofnunum að setja sér stefnu og
markmið en fékk oft þau svör að það
hljómaði vel en ætti ekki við þeirra
rekstur. Það var auðvitað ekki rétt.
Ég hætti í stjórnsýslunni árið
2016, f lutti til London og sat í stjórn
Evrópska þróunarbankans (Euro-
pean Bank for Reconstruction and
Development) í þrjú ár. Bankinn er
í eigu 67 landa og var settur á lagg-
irnar til að aðstoða við að ryðja
brautina fyrir einkarekstur eftir
hrun kommúnismans í Austur-
Evrópu og síðar falls Sovétríkjanna
fyrrverandi. Evrópski þróunar-
bankinn er með öðru sniði en til
dæmis Alþjóðabankinn, því hann
vinnur mest með einkageiranum og
um 80 prósent lánveitinga og fjár-
festinga tengjast einkarekstri.
Bankinn lánar og fjárfestir fyrir
um 10 milljarða evra á ári. Umsvifin
eru býsna mikil og öll verkefnin
eru borin undir stjórn. Þetta var
skemmtilegur tími. Ég fékk fyrir
vikið betri innsýn í viðskipti í
nýmarkaðsríkjum, en þar hefur
Marel verið að hasla sér völl.
Ég sneri heim árið 2019 og nú
sinni ég meðal annars ráðgjöf á
sviði innviðauppbyggingar með
fjármálafyrirtækinu Summu. Það
eru mikil tækifæri fólgin í því að
nýta samvinnu einkaaðila og hins
opinbera á því sviði, eins og Hval-
fjarðargöng sýna og sanna. Auk þess
vinnum við hjá Summu í samstarfi
við f leiri aðila að því að koma á fót
fjárfestingarsjóði sem mun fjárfesta
í endurnýjanlegum orkuverkefnum
erlendis. Við viljum nýta íslenska
sérfræðiþekkingu til að ná árangri,
enda státum við af góðum árangri
hér á landi í að virkja jarðvarma og
vatnsaf l. Það er mikil eftirspurn
eftir umhverfisvænum orkugjöfum
um allan heim og um er að ræða
svið þar sem Ísland hefur sannar-
lega mikið fram að færa.
Nýlega var ég kjörinn í stjórn
Símans. Það fellur vel að störfum
mínum fyrir Marel og Summu. Við
hjá Marel höfum litið svo á að það sé
nauðsynlegt að stjórnarformaður-
inn geti varið nægum tíma í starfið.
Það er erfitt ef viðkomandi er í fullri
vinnu, ég tala nú ekki um ef um for-
stjóra annars umsvifamikils fyrir-
tækis væri að ræða,“ segir Arnar.
Ásthildur Margrét Otharsdóttir,
sem var stjórnarformaður Marels
frá árinu 2013, var ekki í föstu starfi
á þeim tíma sem hún sinnti stjórn-
arformennsku fyrir Marel og Árni
Oddur Þórðarson, sem var stjórnar-
formaður á undan henni, var sam-
hliða forstjóri Eyris Invest, en lang-
stærsta eign fjárfestingafélagsins á
þeim tíma var Marel og er enn.
Hvað er mikil vinna að vera
stjórnarformaður Marels?
„Það er mikil vinna. Stjórnin öll
vinnur mikilvægt starf og formað-
urinn leiðir þá vinnu.“
Stjórnarhættir tekið framförum
Hvað hefur breyst frá því þú settist í
stjórn fyrir tveimur áratugum?
„Stjórnarhættir hafa tekið stór-
stígum framförum frá því að ég steig
mín fyrstu skref á þessum vettvangi.
Vinnan er orðin meiri og faglegri.
Nú eru gerðar auknar kröfur um
gagnsæi og minnihlutavernd svo
dæmi sé tekið. Fyrir 20 árum var
til að mynda ekki endurskoðunar-
nefnd og fleira af þeim toga. Kaup-
höllin var enn að slíta barnsskónum
þegar ég settist í stjórnina, hún var
einungis níu ára gömul. Það er eðli-
legt að mikil þróun hafi átt sér stað
frá þeim tíma. Nú gera stjórnar-
menn sér betur grein fyrir ábyrgð
sinni. Fjármálaáföll virðast einn-
ig hafa skerpt á hlutverki stjórna.
Kannski má segja að á undanförn-
um árum hafi stjórnarmennska
orðið faglegri og ekki óalgengt að
stjórnarfólk sæki námskeið sem eru
sniðin að þörfum þess. Sjálfur hef
ég sótt námskeið fyrir stjórnarfólk
bæði hjá IMD í Sviss og hjá Harward
Business School í Boston.“
Síminn fékk kjölfestufjárfesti
Af hverju bauðstu þig fram í stjórn
Símans?
„Það er margt áhugavert að eiga
sér stað í rekstri Símans, eins og
til dæmis að nú er verið að skoða
hvernig best sé að halda utan um
fjarskiptainnviði félagsins. Að sama
skapi blása nú ferskir vindar um
félagið eftir að Stoðir komu inn sem
kjölfestufjárfestir. Ég hef mikla trú á
því að með kjölfestufjárfestum fái
stjórnendur fyrirtækja aukinn kraft
og leiðsögn til að ráðast í verðug
verkefni.“
Var kjölfestufjárfestirinn Eyrir
Invest kominn í hluthafahóp Marels
þegar þú settist í stjórnina 2001?
„Nei, Eyrir Invest varð kjölfest-
ufjárfestir í Marel árið 2005. Fyrir
þann tíma var ekki sambærilegur
kjölfestufjárfestir í fyrirtækinu.
Með innkomu Eyris var skerpt á
áherslum og fyrirtækið setti sér
metnaðarfullt vaxtarmarkmið á
árinu 2006 um að velta milljarði
evra árið 2016. Stjórnendateymið
fékk skýrt umboð til þess að fara í
þessa vegferð. Markmiðið náðist og
nú er stefnt að því að félagið velti 3
milljörðum evra árið 2026. Fram-
tíðarsýn Marels er skýr og hefur í
raun verið sú sama frá upphafi. Að
umbylta matvælavinnslu á heims-
vísu með sjálf bærni og aukna hag-
kvæmni að leiðarljósi.“
Fordómar á milli hópa
Það vekur athygli að þú varst
em bættis maður en stóðst ekki í
rekstri fyrirtækja þegar þú steigst
inn í stjórn Marels?
„Það er fróðlegt að hafa fengið
innsýn inn í þessa tvo heima. Það
ber örlítið á fordómum milli hóp-
anna. Einkageirinn ber oft ekki
nægilega virðingu fyrir opinberum
starfsmönnum sem eru að sýsla með
skattfé og tala um sóun, en þeir sem
starfa hjá hinu opinbera eru oft tor-
tryggnir gagnvart einkaframtakinu.
Þeir gefa sér að einkafyrirtæki séu
sífellt að reyna að fara á svig við lög
og reglur. Ég naut einnig góðs af því
að hafa unnið fyrir Marel í störfum
mínum við að hagræða í rekstri hins
opinbera. Þetta var skemmtileg
blanda. Almennt ætti að vera meira
samtal á milli þessara tveggja geira.
Eitt af því sem við gerðum þegar ég
var í forsætisráðuneytinu var að
koma á fót Samráðsvettvangi um
aukna hagsæld þar sem slíkt samtal
fór fram á breiðum grunni.“
Hluti stjórnarmanna þarf að taka áhættu með fyrirtækinu
Stjórnir eiga ekki að verða
stjórnsýslunefndir þar sem
stjórnarmenn eiga ekkert undir
að fyrirtækinu vegni vel. Hluti
stjórnarmanna þarf að vera
tilbúinn að taka áhættu með
fyrirtækinu. Erlendir fjárfestar
horfa mikið til þess. Þetta segir
Arnar.
„Mikilvægt er að hafa gott jafn-
vægi í stjórnum. Marel hefur farið
aðra leið en önnur íslensk félög
í Kauphöllinni varðandi skipun
tilnefningarnefnda. Hjá okkur
er hún alfarið skipuð stjórnar-
mönnum og heyrir undir stjórn.
Víða annars staðar situr meiri-
hluti tilnefningarnefndar ekki í
stjórn fyrirtækisins.
Ástæðan er sú að við teljum
að stjórnin viti hvaða þekkingu
og reynslu hana skortir og sé því
vel til þess fallin að eiga samtalið
um bestu samsetninguna við
hluthafa. Hjá Marel ræðum við
við hluthafa um hvaða þekk-
ingu og reynslu þeir telji að þurfi
innan stjórnarinnar. Við óskum
ekki endilega eftir tillögum að
stjórnarmönnum, heldur náum
saman með þeim um hvers konar
hæfni væri æskilegust á þessum
tiltekna tímapunkti í rekstri fyrir-
tækisins. Síðan fáum við til liðs
við okkur ráðningarfyrirtæki til
að finna hæfa einstaklinga út frá
þessum viðmiðum. Þetta hefur
gengið ágætlega hingað til en
hluthafarnir ákveða auðvitað
endanlega hverjir setjast í stjórn
félagsins.
Stjórn Marels er vel skipuð og
fjölbreytt: Tveir stjórnarmenn
búa í Bandaríkjunum en aðrir í
Bretlandi, Danmörku, Frakklandi
og Hollandi. Ég er sá eini sem er
búsettur hér á landi. Þannig að
það er í mörg horn að líta,“ segir
Arnar.
Hvernig var stjórnarfundum
háttað fyrir COVID-19 þegar allir
þurftu að sitja heima á fjarfundi?
„Fyrir COVID-19 héldum við að
lágmarki fjóra fundi á ári á Íslandi
í tengslum við uppgjörin. Fundir
sem vörðuðu stefnumótun og
fleira fóru flestir fram á stöðum
þar sem Marel er með starfsemi,
utan Íslands. Þá voru einnig
haldnir símafundir þótt þeir hafi
frekar verið undantekningin en
reglan, eins og núna.“
Skiptir það stjórnir miklu máli
að í þeim sitji stjórnarmaður sem
hafi setið jafn lengi og þú?
„Í mínum huga skiptir jafn-
vægi öllu máli í samsetningu
stjórna, eins og ég nefndi
áðan. Það er ekki algengt að í
stjórnum skráðra fyrirtækja séu
stjórnarmenn sem hafa setið
í tvo áratugi. Djúp þekking og
mikil reynsla skiptir máli, en
það er einnig nauðsynlegt að
gera breytingar reglulega og fá
nýja nálgun á hlutina. Best er að
blanda saman nýrri þekkingu og
sýn við þekkingu og reynslu.“
Fjölskyldan hefur
átt hlutabréfin allar
götur frá árinu 1992 og
einungis selt hluta bréfanna.
Systkinin, börn Sigurðar,
hafa haft mikla trú á Marel
en segja má að þau hafi ekki
lifað í vellystingum jafnvel
þótt þau eigi þessa verð-
mætu eign í dag, enda er hún
bundin í hlutabréfum og
hlutabréfaverðið hefur farið
upp og niður á þeim tíma
sem þau hafa verið hlut-
hafar.
Ég hef mikla trú á
því að með kjöl-
festufjárfestum fái stjórn-
endur fyrirtækja aukinn
kraft og leiðsögn til að
ráðast í verðug verkefni.
MARKAÐURINN 7M I Ð V I K U D A G U R 2 4 . M A R S 2 0 2 1