Fréttabréf Ættfræðifélagsins - nov 2020, Qupperneq 21

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í nóvember 2020
http://www.ætt.is aett@aett.is21
Hann hét Benedikt Jakobsson, hann var vinur minn.
Hann var Húnvetningur eins og ég og hann var á fullu
í ættfræðinni eins og ég. Hann var alinn upp fyrir
norðan, sem ég var ekki, og hann bjó yfir ótrúlegum
fróðleik. Margt mundi hann sjálfur, eða hafði heyrt,
annað hafði hann leitað uppi í kirkjubókum og mann-
tölum, löngu fyrir tíma netsins. Ég gleymi því aldrei
þegar hann leiddi mig inn í undraheim ættfræðinn-
ar í litlu kjallaraherbergi á heimili sínu. Þar röðuðu
möppurnar sér á hillurnar, í metravís, í stafrófsröð,
fullar af fróðleik. Og á borðinu stóð lítil, ferköntuð
tölva, frá upphafsöld slíkra tóla. Hún var tengd prent-
ara sem spýtti út úr sér ættrakningum og æviágripum.
Mér leið eins og barni í dótabúð. Hann var óspar á
safnið sitt, tók fram möppu eftir möppu og prentaði
út forfeður mína á færibandi. Minning hans verður
mér ætíð kær og ég þakka honum oft í huganum fyr-
ir allar góðu spjallstundirnar, fullar af fróðleik. Fyrir
þá sem ekki þekktu Benedikt þá má geta þess að hann
smíðaði árum saman lyklana í versluninni Brynju!
Þar mætti manni sama hlýjan og elskulegheitin.
Ég læt hér fylgja með sýnishorn af frábærri vinnu
Benedikts, það sem hann tók saman og gaf mér um
forföður minn Helga Björnsson, langalangalangafa
minn, fæddan 1797 dáinn 31. 7. 1851.
Guðfinna Ragnarsdóttir:
Benedikt Jakobsson og
ættfræðin
Helgi á Litla-Bakka
Á árunum 1811-1821 bjó á Litla-Bakka bóndi sá
er Finnur hét Finnsson, fæddur að Leikskálum í
Haukadal um 1735. Hafði hann komið norður í
Miðfjörð fyrir eða um aldamótin 1800, en árið 1801
er hann lausamaður á Syðri-Reykjum.
Árið 1810 kvæntist Finnur Steinunni Magnúsdóttur
frá Stóra-Ósi, systur Guðnýjar, móður Guðfinnu í
Núpsdalstungu. Var hann þá hálfsjötugur, en Steinunn
þrjátíu og fimm ára. Búskap hófu þau á Litla-Bakka
vorið eftir. Þau eignuðust son 29. sept. 1813, var
hann skírður Finnur, síðar bóndi á Fremri-Fitjum,
en síðast á Finnmörk. Dáinn 1893. Finnur eldri
dó 11. júní 1821. Þá um vorið hafði farið að Litla-
Bakka vinnumaður, Helgi nokkur Björnsson. Hafði
hann ári áður verið vinnumaðir í Núpsdalstungu hjá
Bjarna Rafnssyni. Foreldrar Helga voru hjónin Björn
Jónsson bóndi í Hrútatungu og kona hans Vigdís
Björnsdóttir frá Bessastöðum.
Vinnukona var þá á Litla-Bakka, sem Sigríður hét
Bjarnadóttir 25 ára gömul. Faðir hennar var Bjarni
Bjarnason hreppstjóri á Bjargi. Hafði hann eignast
Sigríði þessa með stúlku norður í Skagafirði, áður en
hann kvæntist Helgu.
Fljótt virðist hafa orðið náin vinátta með þeim
vinnuhjúunum, því 12. mars veturinn eftir eignast
Sigríður Bjarnadóttir son, sem hún kenndi Helga. Var
hann skírður Jón.
Eftir að Finnur bóndi var dáinn mun Helgi fljótlega
hafa snúið hug sínum öllum að húsmóður sinni. Hún
var að vísu tólf árum eldri en hann, en á hitt var að
líta að þarna gat hann sest í snoturt bú, þó ekki væri
það stórt, og svo var konan hin gerfilegasta bæði í
sjón og raun. Steinunn átti hins vegar um tvo kosti
að velja, eins og á stóð, annað hvort að selja búið
og fara í vinnumennsku eða húsmennsku með son
sinn – eða ná sér i mann og halda áfram búskapnum.
Tæpu ári eftir að Finnur dó eða 1. júní 1822 eignðist
Steinunn son, sem hún kenndi Helga. Var sá skírður
Guðfinnur. Þau Helgi og Steinunn giftust svo 5. nóv.
þá um haustið.
Af Sigríði Bjarnadóttur er það að segja að
Bjarni faðir hennar tók Jón litla og ól hann upp, en
gifti Sigríði árið eftir Jóni Guðbrandssyni bónda á
Svertingsstöðum. Helgi átti annan son með konu
sinni. Hét hann Gísli. Tvo syni átti Helgi framhjá
Steinunni með Bóthildi Markúsdóttur, föðursystur
Hér bisar Ragnhildur Ingvarsdóttir, 12 ára, við að lesa á
legstein Guðfinns Helgasonar langalangalangalangalang-
afa síns! „Amma, hann heitir Guðfinnur eins og þú!“