Morgunblaðið - 09.01.2021, Page 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. JANÚAR 2021
Alþingismenn koma til starfa í
næstu viku að loknu jólaleyfi. Fund-
ur forseta Alþingis með formönnum
þingflokka verður á mánudaginn
klukkan 11 og nefndarstarf hefst á
þriðjudaginn. Fyrsti þingfundur nýs
árs verður haldinn mánudaginn 18.
janúar.
Samkvæmt starfsáætlun Alþingis
verður 151. löggjafarþinginu frestað
fimmtudaginn 10. júní og nefndar-
störfum á að ljúka 28. maí. Skýrsla
utanríkisráðherra um utanríkismál
verður flutt fimmtudaginn 6. maí.
Almennar stjórnmálaumræður (eld-
húsdagur) verða mánudaginn 7. júní.
Kjördæmadagar verða 8.-10. febr-
úar næstkomandi.
„Komi til endanlegrar afgreiðslu á
frumvarpi eða frumvörpum um
breytingar á stjórnarskrá má gera
ráð fyrir stuttu þinghaldi af þeim
sökum síðsumars miðað við boðaðan
kjördag í alþingiskosningum 25.
september 2021,“ segir í starfs-
áætlun Alþingis.
Þingfundum 151. löggjafarþings
var frestað 18. desember 2020 en
þingið var að störfum frá 1. október.
sisi@mbl.is
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Alþingi Fyrsti fundur vorþingsins verður haldinn mánudaginn 18. janúar.
Alþingismenn að
snúa úr jólaleyfi
Stjórn Auðhumlu, samvinnufélags
mjólkurbænda, samþykkti á fundi
sínum á dögunum að sá kostnaður
lækki sem bændur greiða fyrir söfn-
un mjólkur sem fer til afurðastöðva.
Núna verður gjald þetta fimm krón-
ur á lítrann, sem er lækkun um tíeyr-
ing eða úr 5,10 kr.
„Við höfum náð ágætum árangri
við að draga úr kostnaði við mjólk-
ursöfnun. Í skipulagi flutninganna
frá degi til dags er hagkvæmni leið-
arljósið og allt tekið straumlínulag-
að. Eins er innleggjendum að fækka,
að jafnaði um 10-20 á ári, enda þótt
framleiðslumagnið sé óbreytt,“ segir
Garðar Eiríksson hjá Auðhumlu.
Bændur á landinu sem framleiða
mjólk eru um 540 talsins, það er að
Skagafirði meðtöldum, en bændur
þar standa utan Auðhumlu, nærri 50
að tölu.
Heildarframleiðsla mjólkur á
landinu á nýliðnu ári var 151,2 millj-
ónir lítra, 600 þúsund lítrum minna
en árið 2019. Til að setja hlutina í
samhengi er sú tala svipuð og fram-
leiðsla á einu stóru kúabúi á ári eða
innvegið magn framleiðslustöðvar á
góðum degi.
Margar ástæður eru fyrir því að
bændur hætti kúabúskap, að sögn
Garðars. Oft verður kynslóðaskipt-
um á búum ekki komið við og þá vel-
ur eldra fólk stundum fremur að
hætta en fara í miklar fjárfestingar
til þess að mæta nýjum aðbúnaðar-
reglum í landbúnaði. Algengt er að
10-20 bændur bregði búi á ári
hverju. Framleiðsluréttinn kaupa þá
bændur sem færa út kvíarnar. Þann-
ig hefur mjólkurframleiðsla á nokkr-
um svæðum á landinu verið í sókn á
undanförnum árum í lítrafjölda talið.
Má þar nefna Hreppa og Skeið,
Landeyjar og Eyjafjöll á Suðurlandi,
Hornafjarðarsvæðið og svo Eyja-
fjörð. Þá hafa margir kúabændur í
Skagafirði verið í sókn, aukið fram-
leiðslu og byggt ný fjós. sbs@mbl.is
Kúabændurnir
spara tíeyring
 Lægri flutningsgjöld  Hagræðing
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Mjólkurbíll Á Skeiðunum en þar og
í nærsveitum eru mörg stór kúabú.
„Hann var með forgangsröðina á
hreinu ungi maðurinn sem vann
59,7 milljónir í Vikinglottó sl. mið-
vikudag; fyrst ætlar hann að
kaupa sér íbúð og síðan bíl og svo
ætlar hann að gera eitthvað
skemmtilegt fyrir afganginn.“
Þannig hefst tilkynning sem Ís-
lensk getspá sendi frá sér í gær
um 24 ára karlmann sem keypti
sér 10 raða miða í Víkingalottóinu
á netinu kvöldið fyrir útdrátt.
Seint á miðvikudagskvöld mundi
hann eftir miðanum og ætlaði
varla að trúa eigin augum er hann
sá skilaboð á skjánum um að hann
hefði unnið tæpar 60 milljónir
króna á miðann.
„Það má því með sanni segja að
árið byrji vel hjá þessum unga
manni, hann ætlar að þiggja fjár-
málaráðgjöf sem öllum vinnings-
höfum býðst sem vinna stóra vinn-
inga í lottó. Starfsfólk Getspár og
Getrauna óskar þessum heppna
unga manni innilega til hamingju
með vinninginn,“ segir enn fremur
í tilkynningu Íslenskrar getspár.
Kaupir íbúð og bíl fyrir Víkingalottóvinning
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Jarðirnar Alviðra og Öndverðarnes
II hafa verið sameiginleg eign Land-
verndar og Héraðsnefndar Árnes-
inga frá árinu 1973 þegar Magnús Jó-
hannesson, bóndi í Alviðru, afhenti
þeim landið til eignar. Sú kvöð fylgdi
gjöfinni að ekki mætti skipta landinu
upp og að það yrði nýtt til land-
græðslu og náttúruverndar. Tals-
menn Landverndar og héraðsnefnd-
arinnar mótmæla því sem Hannes
Lárusson, staðarhaldari Íslenska
bæjarins, hélt fram í aðsendri grein í
Morgunblaðinu í gær. Hann fjallaði
þar m.a. um Laxabakka sem er í
landi Öndverðarness II.
Lóð þinglýst án afsals
„Hannes Lárusson hefur lengi ver-
ið með ásakanir í okkar garð. Þær
eru út í hött,“ segir Auður Önnu
Magnúsdóttir, framkvæmdastjóri
Landverndar.
Hún segir að deilan um eignar-
haldið á lóðinni, þar sem Laxabakki
stendur, sé til meðferðar hjá sýslu-
manninum á Suðurlandi. Íslenski
bærinn á nú húsið en Alviðrustofnun,
þ.e. Landvernd og héraðsnefnd Ár-
nesinga, telur sig eiga lóðina.
„Þessari lóð var þinglýst án afsals
fyrir mörgum árum með húsinu.
Deilan snýst um þessa þinglýsingu,“
segir Auður. Hún bætir við að hend-
ur Landverndar og Héraðsnefndar
Árnesinga séu bundnar af gjafabréfi
Magnúsar bónda í Alviðru um að ekki
megi búta landið niður í lóðir.
„Hannes hefur gengið mjög langt
og sakað okkur um alls konar hluti
sem enginn fótur er fyrir,“ segir Auð-
ur. „Við höfum reynt að eiga við hann
samtal en það hefur ekki gengið.
Hann hefur kært okkur til lögreglu
fyrir eitthvað sem við höfum ekki
gert. Margt í hans málflutningi er
ekki svaravert,“ segir Auður.
Hún segir Landvernd telja mjög
mikilvægt að húsið á Laxabakka
verði varðveitt og að Íslenski bærinn
sem á húsið komi því í almennilegt
horf. „Við höfum boðið Hannesi
ýmislegt svo hann geti hafið viðgerð
á húsinu og komið því í þannig horf
að það liggi ekki undir frekari
skemmdum. En Hannes vill fara í
mikla uppbyggingu þarna, gera
stæði fyrir bíla og rútur og byggja
fleiri hús. Við sem eigendur landsins í
kring eigum erfitt með að samþykkja
það ef þetta verða jafn stórkarlalegar
framkvæmdir og hann hefur talað
um. En við höfum komið til móts við
beiðni Íslenska bæjarins um raflögn
og vegarslóða á okkar landi sem eru
nauðsynleg til að gera upp Laxa-
bakka,“ sagði Auður.
Héraðsnefnd Árnesinga
Eyþór H. Ólafsson, formaður Hér-
aðsnefndar Árnesinga bs., segir að
ástæða ágreiningsins sé gjafagjörn-
ingur fyrir mörgum áratugum.
„Hannes vissi vel þegar Íslenski bær-
inn keypti húsið á Laxabakka af
þrotabúi að það lá ekkert fyrir um
viðurkennt eignarhald á lóð með hús-
inu. Laxabakki er inni í landi Önd-
verðarness II. Landvernd og Hér-
aðsnefnd Árnesinga sem eiga jörðina
hafa ekki viðurkennt eignarhald hans
á lóðinni. En við höfum boðið Hann-
esi leigu á lóðinni og sagt honum að
hann geti byrjað að gera þetta upp,“
segir Eyþór. Fá þurfi dóm um eign-
arhald lóðarinnar.
Héraðsnefnd Árnesinga er
byggðasamlag allra sveitarfélaga í
Árnessýslu. Eyþór segir að kvöðin
sem fylgdi gjöfinni bindi hendur eig-
enda og geti þeir hvorki úthlutað úr
landinu lóðum né selt. „Þetta var
náttúruverndarráðstöfun hjá gef-
anda á sínum tíma. Hann setti skil-
mála um að ekki yrði hróflað við
þessu heldur yrði landið í heild
verndað til framtíðar,“ segir Eyþór.
Skera þarf úr deilu um
lóð Laxabakka fyrir dómi
 Landvernd og Héraðsnefnd Árnesinga bundin af ákvæði
gjafabréfs  Mótmæla ásökunum Hannesar Lárussonar
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Laxabakki Húsið hefur verið friðlýst að tillögu Minjastofnunar. Ósvaldur
Knudsen, málarameistari og kvikmyndagerðarmaður, byggði húsið.
Eyþór H.
Ólafsson
Auður Önnu
Magnúsdóttir