Morgunblaðið - 05.02.2021, Side 24

24 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. FEBRÚAR 2021
✝ SæmundurNikulásson
fæddist í Reykjavík
21. desember árið
1927. Hann lést 28.
janúar 2021. For-
eldrar hans voru
Sigurður Nikulás
Friðriksson, raf-
virkjameistari frá
Litlu-Hólum í Mýr-
dal, f. 29. maí 1890,
d. 6. júní 1949, og
Ragna Stefanía Stefánsdóttir frá
Sólheimum, V-Skaftafellssýslu,
f. 6. apríl 1889, d. 29. mars 1974.
Sæmundur var næstyngstur sjö
systkina en þau eru Stefán Niku-
lásson, f. 23. apríl 1915, d. 3. júlí
1985, Ragnheiður Þyri Nikulás-
dóttir, f. 4. ágúst 1917, d. 17. apr-
íl 2004, Halldór Friðrik Nikulás-
son, f. 22. júní 1919, d. 3. júlí
2010, Einar Nikulásson, f. 3.
október 1921, d. 28. maí 2006,
Unnur Nikulásdóttir Eyfells, f.
21. janúar 1924, d. 26. febrúar
2009, og Halla Sigríður Nikulás-
dóttir, f. 17. maí 1931.
Árið 1959 kvæntist Sæmund-
ur Elínu Þorsteinsdóttur, f. 28.
geirsdóttir. Börn þeirra eru Elín
María, Sandra Dögg og Trausti
Rafn. Sæmundur og Elín eiga 10
barnabörn og 9 barnabarnabörn.
Sæmundur fæddist að Lauga-
vegi 82 en flutti tæplega eins árs
gamall að Hringbraut 26. Þar
bjó Sæmundur fram til 89 ára
aldurs en frá árinu 2017 bjó
hann á hjúkrunarheimilinu Sól-
túni.
Sæmundur lagði stund á iðn-
nám í rafvirkjun hjá Holgeiri P.
Gíslasyni og lauk sveinsprófi ár-
ið 1947. Frá árinu 1947 og fram
til ársins 1959 vann hann hin
ýmsu rafvirkjastörf meðal ann-
ars hjá bræðrum sínum Halldóri
og Einari og frá 1955 til 1959 hjá
Páli J. Pálssyni. Árið 1959 lauk
hann síðan meistaraprófi í raf-
virkjun. Á árunum í kringum
1960 vann hann ásamt Óskari
Halldórssyni að lagningu raf-
magns víða um land, meðal ann-
ars í Skagafirði. Lengst af vann
Sæmundur síðan hjá Rafmagns-
eftirliti ríkisins og lauk þar
störfum árið 1993.
Útför Sæmundar fer fram frá
Dómkirkjunni í Reykjavík í dag.
5. febrúar 2021, og hefst athöfn-
in klukkan 13. Streymt verður
frá útförinni:
https://youtu.be/qxtxPrLrtvE
Virkan hlekk á streymi má
finna á:
https://www.mbl.is/andlat
ágúst 1926, d. 15.
september 2008.
Foreldrar hennar
voru Sigurveig
Guðbrandsdóttir
frá Loftsölum, f. 13.
apríl 1898, d. 4.
mars 1898, og Þor-
steinn Friðriksson
frá Litlu-Hólum,
skólastjóri í Vík, f.
13 september 1888,
d. 1. júlí 1933.
Sæmundur og Elín bjuggu
alla tíð á Hringbraut 26 í Reykja-
vík. Börn þeirra eru: 1) Margrét
Þóra Sæmundsdóttir, f. 21. jan-
úar 1959, d. 20. febrúar 2004.
Fyrrverandi maki Finnbogi Odd-
ur Karlsson. Börn þeirra eru Sæ-
mundur Karl, Daníel Björn og
Júlía Nicole. 2) Ragnheiður Hall-
dóra Sæmundsdóttir íþrótta-
kennari, f. 5. janúar 1961. Fyrr-
verandi maki er Franz Ploder.
Börn þeirra eru Margrét Unnur,
Haukur, Pétur Þór og Ólafur
Örn. Núverandi maki Sóley Ein-
arsdóttir. 3) Þorsteinn Sæ-
mundsson jarðfræðingur, f. 2.
október 1963. Maki Berglind Ás-
Látinn er faðir minn Sæ-
mundur Nikulásson á 94 ald-
ursári. Þegar ég horfi til baka á
lífshlaup hans þá er ekki annað
hægt en að fyllast lotningu á
því sem hann stóð fyrir og
verkum hans. Það eru fáir sem
ég þekki sem hafa verið eins
heiðarlegir, góðhjartaðir og
hjálpsamir og faðir minn var.
Æskuár mín einkenndust af
mikilli ást, umhyggju og gleði.
Foreldrar mínir voru bæði úti-
vinnandi og tók pabbi jafnan
þátt í heimilisstörfum. Pabbi
var handlaginn og það má segja
að allt hafi leikið í höndum
hans. Hann var hjálpsamur og
ef það þurfti að laga eitthvað
eða mála hjá ættingjum og vin-
um þá var hann mættur. For-
eldrar mínir voru vinamargir
og lifðu lífinu lifandi. Ófáar ut-
anlandsferðir voru farnar, svo
ekki sé minnst á útilegurnar.
Foreldrar mínir stofnuðu ferða-
klúbbinn Vaðfuglana ásamt
frænda mínum Bergsteini Stef-
ánssyni og konu hans Eddu
Níels ásamt fleirum um miðjan
8. áratuginn. Vaðfuglarnir ferð-
uðust víða um land og það voru
ekki margar helgar sem voru
ónýttar til ferðlaga yfir sum-
armánuðina. Alltaf var fjöl-
menni í þessum ferðum, mikið
brasað og ávallt mikil gleði.
Faðir minn var mikill náttúru-
unnandi og náttúruverndarsinni
og það voru fáir staðir á land-
inu sem hann hafði ekki komið
á. Hann var sérlega glöggur að
lesa í náttúruna og það var
engum öðrum jafn vel treyst-
andi til að finna bestu vöðin yfir
beljandi jökulár.
Pabbi var mjög músíkalskur
maður, góður tenór og alltaf
var gítarinn með í för. Hann
var í RARIK-kórnum til
margra ára og hafði unun af því
að hlusta á góða kóratónlist.
Ekki var það verra ef hún var
rússnesk.
Við börnin hans eignuðumst
10 börn og það eru engar ýkjur
að segja að þau voru öll með
tölu augnayndi foreldra minna.
Það var alltaf mikil tilhlökkun
hjá þeim að koma til ömmu og
afa á Hringbraut, enda máttu
þau gera allt sem þau vildu og
þar nutu þau sín. Það yljar
manni nú um hjartarætur að
hlusta á barnabörnin rifja upp
gamlar minningar og skynja
hversu stórt hlutverk afi og
amma þeirra áttu í lífi þeirra.
Mamma lifði það ekki að hitta
barnabarnabörnin en pabbi
fékk það tækifæri og það færði
honum mikla gleði að fylgjast
með þessum krílum vaxa og
dafna.
Pabbi flutti eins árs gamall
inn á Hringbrautina og þar
stofnaði hann fjölskyldu með
móður minni árið 1959. Amma
Ragna bjó með þeim á Hring-
brautinni þar til hún lést árið
1974. Árið 2012 fluttum við
hjónin aftur inn á Hringbraut-
ina og bjuggum þar með föður
mínum fram til ársins 2017
þegar hann veiktist og flutti á
hjúkrunarheimilið Sóltún.
Stuttu eftir að hann veiktist
áttum við spjall saman um veik-
indi hans og í hvaða stöðu hann
var kominn. Maður sem alltaf
hafði getað hreyft sig og gert
það sem hann vildi var allt í
einu orðinn ófær um það. Það
lýsir persónu pabba vel að hann
ákvað þá að verða ekki leið-
inlegt gamalmenni. Líkt og líf
hans hafði einkennst af, valdi
hann að hafa gleðina að leið-
arljósi, þó svo að brekkurnar
hefðu oft verið óþarflega bratt-
ar. Á Sóltúni leið honum vel.
Starfsfólkið sýndi honum mikla
umhyggju og alúð og vil ég
þakka þeim kærlega fyrir þá
frábæru umönnun og virðingu
sem hann fékk þar.
Pabbi, nú er komið að leið-
arlokum í bili. Ég þakka þér
fyrir árin öll, ást þína, um-
hyggju og leiðsögn. Hvíl þú í
friði pabbi minn. Þín verður sárt
saknað en minning þín lifir.
Þinn sonur
Þorsteinn (Steini).
Meira á www.mbl.is/andlat
Sæmundur, eða Sæmi eins og
flestir ef ekki allir þekkja hann,
tengdafaðir minn, er látinn 93
ára að aldri.
Ég kem fyrst inn á Hring-
brautina og í Hringbrautarfjöl-
skylduna eitt bjart sumarkvöld í
ágúst árið 1983, með Þorsteini
Sæmundsyni (Steina), kærasta
mínum og framtíðareiginmanni.
Í portinu við bláa Land Rover-
inn var bjartur, glaðlegur og
svolítið töffaralegur tilvonandi
tengdafaðir minn að ganga frá
eftir helgarútileguna. Augna-
blikið er mér greypt í minni.
Mér var tekið opnum örmum
inn í fjölskylduna af Sæma og
Ellu. Mikil glaðværð var á heim-
ilinu og alltaf virtist vera pláss
fyrir alla. Eitt af því sem ein-
kenndi líf Hringbrautarfjöl-
skyldunnar voru útilegurnar.
Vaðfuglaferðirnar. Farið jafnvel
um hverja helgi á sumrin. Bílinn
fylltur af útilegubúnaði og gít-
arinn hans Sæma með og haldið
af stað. Bíllinn fylltur af fjöl-
skyldu Sæma og Ellu og vinum
fjölskyldunnar, allir komust
með, alltaf var pláss fyrir alla.
Engin vandamál. Sæmundur var
leiðtoginn í þessum hóp og með
sinni tenórrödd gall í honum: 10
mínútur í brottför í útilegu!! …
og allir hlýddu Sæma. Sæmund-
ur elskaði þetta og elskaði að
syngja og leiða. Það var ekki til
það boð þar sem Sæmi tók ekki
fram gítarinn og þetta breyttist
ekki með hækkandi aldri Sæma.
Á einhverjum tímapunkti var
brostið í söng eða hann setti
saman kór á staðnum og stjórn-
aði alltaf án of mikillar skipu-
lagningar, allt mjög frjálslegt og
fyrirhafnarlítið og fólki fannst
þetta gaman. Þetta tilheyrði.
Mér fannst Ella og Sæmi
vera öðruvísi en það sem ég
þekkti og heimilisbragur þeirra
öðruvísi en ég þekkti. Þau voru
á undan sinni samtíð og mikil
upplifun fyrir mig sem var í
raun ærslabelgurinn á mínu
uppvaxtarheimili, en varð þessi
rólyndiskona og jafnvel alvar-
lega konan í Hringbrautarfjöl-
skyldunni. Elín tengdamóðir
mín vann alltaf úti og var sjálf-
stæð kona. Tengdapabbi versl-
aði í matinn og eldaði á heim-
ilinu. Saman tóku þau slátur eða
gerðu kæfu. En Sæmundur tók
virkan þátt í heimilishaldinu og
sinnti viðhaldi hússins.
Allt lék í höndunum á Sæma.
Það var mikill ys og þys í fjöl-
skyldunni, alltaf eitthvað
skemmtilegt í gangi. Ég sem
tengdadóttir reyndi að fylgja
með en fannst oft á tíðum nóg
um þetta allt saman. Og oft full-
mikill hraði. Sæmi átti þrjú
myndarleg börn og þrjú tengda-
börn, og barnabörnin birtust
hvert á fætur öðru og eru alls
10 í dag. Sæmi var stoltur af
fjölskyldu sinni. Barnabörnin
urðu líf og yndi Ellu og Sæma.
Þau snerust í kringum börnin
og allt var leyfilegt. Sæmi fór
með þau í hverja ævintýraupp-
lifunina á fætur annarri. Ekkert
vandamál hjá Sæma, því fleiri
börn, því betra og börnin elsk-
uðu þetta. Hann naut þess að
leiða þau áfram í upplifunarferl-
inu. Veiðiferðir, dagsferðir eða
lengri ferðir, leiða halarófuna á
eftir sér niður að tjörn til að
grúska. Hann var leiðtoginn
þeirra, vinur þeirra og barna-
börnin virtu hann og Sæmi naut
þess.
Sæmi var ungur í anda. Hann
valdi gleðina fram yfir sorgina.
Ef hann hefði getað ráðið þá
hefði hann getað hugsað sér að
enda ævi sína á Hringbraut 26.
Örlögin ætluðu honum annað.
Gæfa hans var að komast inn á
Sóltún. Starfsfólkið þar var hon-
um einstaklega gott og um-
hyggjusamt.
Sæmi minn, þú ert núna kom-
inn til hennar Ellu og Möggu
dóttur þinnar sem voru þér svo
kærar.
Hvíldu í friði, Sæmi minn.
Takk fyrir allt!
Guð blessi þig!
Þín tengdadóttir,
Berglind (Begga).
Ef eitt orð ætti að lýsa afa
Hring þá er það ævintýralegur.
Allt sem við gerðum með honum
var eins og að hoppa inn í skáp-
inn í Narníu og við vissum aldr-
ei hvar dagurinn myndi enda.
Fyrir okkur Hringbrautar-
krökkunum voru þetta alvöru
ævintýri en ekki ærslafullur
barnaleikur.
Ævintýri að fara í Kolaportið
og finna fnykinn af fiski og
gömlu dóti, fá lukkupoka og
sækja glænýjar kartöflur. Æv-
intýri að búa til drullupolla úti í
garði með garðslöngunni og
rústa snúningsúðaranum sem
var ekki nógu sterkur til að
snúa átta ára stelpu í ofanálagið.
Ævintýri að geta mögulega
hugsað sér að drösla sex smá-
krökkum í veiðiferð þar sem
ýmislegt átti sér stað sem for-
eldrunum hefði eflaust þótt
„áhugavert“ að horfa upp á.
Ævintýri að sitja við hringborð-
ið inni í eldhúsi með gapandi
munn og bíða eftir nýsteiktum
fiskibollum sem komu fljúgandi
beint af pönnunni og brenndu
mann á tungunni. Svo sjóðandi
heitar og baðaðar í smjöri voru
þær. Ævintýri að koma inn í
stofu og heyra hann gaula með
einhverjum rússneskum kór á
sinni bullukollu-rússnesku. Æv-
intýri að alltaf, alltaf, alltaf birt-
ist eins og galdrar tópaspakki í
brjóstvasanum sem maður fékk
að stelast í. Eftir á að hyggja
var mikil viska í þessu öllu sam-
an, að finna töfra í því sem dag-
arnir buðu upp á. Afi Hring
kenndi mér mikla matarást, ást
á Kolaportinu sem fáir geta út-
skýrt, að þora að prófa
heimskulega hluti þó að það
endi stundum í skömmum, að
það er betra að syngja með en
ekki og hversu mikilvægt það er
að eiga alltaf smá nammi í vas-
anum. Fyrir 16 árum sagði hann
við manninn minn að það væri
vitleysa að vera að mennta sig
sem rafvirki, það væri óskapleg
leiðindavinna og viti menn nú 16
árum síðar er hann ísgerðar-
maður og hefur lítið sem ekkert
með rafvirkjun að gera.
Svona hefur afi Hring alltaf
rétt fyrir sér.
Margrét Unnur Ploder.
Í dag kveð ég einn mesta vin
minn og þann einstakling sem
mótaði mig hvað mest sem
manneskju, Sæma afa. Afi og
amma áttu stóran þátt í upp-
vaxtarárum mínum, enda bjugg-
um við lengi vel í sama húsi og
var mikill samgangur á milli.
Þrátt fyrir að við höfum flutt til
Bandaríkjanna nutum við ís-
lensku sumranna saman, nánast
á hverju ári í þau 10 ár sem ég
bjó erlendis. Ég er óendanlega
þakklátur fyrir allar frábæru
minningarnar og ævintýrin sem
við upplifðum.
Ég var fyrsta barnabarnið
þitt og nafni og á milli okkar
ríkti sérstakt og skemmtilegt
samband. Við deildum sameig-
inlegum áhugamálum, reyndar
varst það þú sem kynntir mér
þau flest og leiðbeindir mér í
stangveiði, útivist, ferðalögum
um allt há- og láglendi Íslands,
og svo mætti lengi telja. Það
voru algjör forréttindi að fá að
ferðast með ykkur ömmu í Vað-
fuglaferðum um allar trissur.
Oftar en ekki fékk ég að fara
einn með ykkur og fékk aft-
ursætið fyrir mig sjálfan á jepp-
anum ykkar „Langarauð“ og við
fórum með vinum ykkar um
landið þvert og endilangt.
Það var vitaskuld sárt að
kveðja þig þegar þú kvaddir
þennan heim, en mikið var gott
að fá öll þessi ár með þér. Ég á
eftir að sakna þín alveg ofboðs-
lega mikið, sakna veiðiferða og
ferðalaga, og samtala okkar um
allt milli himins og jarðar, þótt
oftar en ekki hafi talið borist að
veiði, jeppum, útivist eða landa-
fræði Íslands – og veiðistöðum
tengdum þeim.
Ég vil þakka þér fyrir að gefa
þér alltaf tíma fyrir mig og okk-
ur barnabörnin, og svo seinna
meir barnabarnabörnin. Allar
mínar minningar um þig mun ég
geyma og varðveita, þær eru
mér svo kærar.
Vertu sæll að sinni elsku afi
og vinur, við sjáumst þegar við
sjáumst.
Sæmundur (Sæmi).
Jæja Sæmi minn, þá er komið
að kveðjustund. Þú varst börn-
um mínum frábær afi. Hændir
að þér krakkaskaran hvort sem
var í útilegum eða heima á
Hringbrautinni. Reyndir að
kenna mér að meta stangveiði
auk þess að sýna ungum manni
hvernig maður ber sig að í há-
lendisakstri. Óendanlega hjálp-
samur við húsbyggingu, alltaf
boðinn og búinn að rétta hjálp-
arhönd.
Innilegar þakkir fyrir allt, bið
að heilsa Ellu.
Franzi.
Nú hefur hann Sæmundur
mágur minn og vinur lokið
göngu sinni hér á jörð. Honum
var ekkert að vanbúnaði, æviár-
in orðin mörg. Lengst af naut
hann góðrar heilsu en enginn
vinnur glímuna við „Elli kerl-
ingu“.
Við Sæmi höfum þekkst nán-
ast alla mína tíð. Milli fjöl-
skyldna okkar voru bæði vina-
og ættartengsl. Ég minnist þess
þegar ég kom sem barn í fyrsta
sinn á æskuheimili hans í fallega
húsið á Hringbraut 26 í Reykja-
vík í minni fyrstu ferð til höf-
uðstaðarins. Þar sá ég í fyrsta
sinn hrærivél og ryksugu og
fannst mikið til koma. Nikulás
faðir Sæma var með þeim fyrstu
sem lærðu rafvirkjun hérlendis
og fylgdist vel með nýjungum.
Ragna móðir Sæma var mikil
dugnaðarkona sem stýrði stóru
heimilinu af röggsemi og mynd-
arbrag. Þarna var alltaf fullt af
fólki, glaðværð og söngur og
eiga margir góðar minningar af
Hringbrautinni.
Ég átti mörg sporin í fjöl-
skylduhúsið á Hringbrautinni.
Elín systir mín og Sæmi felldu
hugi saman og byrjuðu þar sinn
búskap og eignuðust seinna hús-
ið. Þau héldu uppi merkinu,
voru bæði vinsæl og vinmörg og
þar var alltaf hinn mesti rausn-
argarður. Sæmi var listakokkur
og veiðimaður góður og eftir-
minnileg eru matarboðin, oft ný-
veiddur lax og eplapæið hennar
Ellu í eftirrétt.
Sæmi hafði góða söngrödd og
lærði söng hjá Maríu Markan.
Hún vildi senda hann utan til
frekara náms en aðstæður
leyfðu það ekki. Í staðinn söng
hann fyrir okkur og var ómiss-
andi í öllum fjölskyldusamkom-
um með gítarinn sinn. Síðast
hélt hann uppi fjöri á fjölskyldu-
jólaballi fyrir fáum árum.
Ella og Sæmi voru mikið úti-
vistarfólk. Þau stunduðu skíði á
veturna bæði innanlands og ut-
an. Sæmi átti alltaf jeppa og
naut þess að göslast yfir gil og
ár. Þau undu sér hvergi betur
en í óbyggðum í útilegu með
fjölskyldunni og hafa afkomend-
urnir fengið útivistaráhugann í
arf.
Sæmi bjó nær alla tíð á æsku-
heimilinu og nú hafa Þorsteinn
sonur hans og Berglind kona
hans tekið við og halda uppi
merkinu á Hringbraut 26.
Sæmi var glaðlyndur og heil-
steyptur maður. Hann var
hjálpsamur og gott að leita til
hans með ýmis erindi. Hann
trúði á líf að loknu þessu og hef-
ur hann væntanlega átt góða
heimvon, gleðigjafinn og öðling-
urinn sem öllum vildi vel.
Efst í huga mér er þakklæti
fyrir samfylgdina öll þessi ár.
Það var mikil gæfa að eiga hann
að samferðamanni. Veri hann
kært kvaddur.
Halla Valdimarsdóttir.
„Farðu til hans Sæma og fáðu
lánaðan hamar,“ sagði mamma.
Einstæðri móður minni þótti
sjálfsagt að Sæmi lánaði okkur
hamar eða önnur verkfæri.
Hann tók manni alltaf vel,
minntist kannski á að skrúfjárn-
ið með græna skeftinu sem
hann lánaði síðast hefði líklega
ekki skilað sér. Hann og
mamma ólust upp í sama hverfi,
eitt hús á milli okkar. Bræður
mömmu voru leikbræður Sæma
og systkina hans. Bræður
mömmu dóu ungir að árum en
lifðu áfram í sögum fjölskyld-
unnar og Sæmi fyllti upp í eyð-
urnar á þeim sögum. Þegar talið
barst að þessum sögum um
liðna tíma sagði mamma ein-
hverju sinni að Sæmi hefði verið
réttlátur. Það er rétt og á milli
fjölskyldna okkar ríkti kærleik-
ur sem aldrei bar skugga á. Það
varð mín gæfa að kynnast
Steina og fjölskyldu hans
snemma á lífsleiðinni. Ég var
heimagangur á Hringbrautinni í
mörg ár og varð vitni að sam-
heldinni fjölskyldu sem gott var
að umgangast. Sæmi var að
mörgu leyti á undan sinni sam-
tíð. Hann var ekki náungi sem
sat í hægindastól og beið eftir
kvöldmatnum. Hann eldaði oft
og tók þátt í heimilisverkum.
Hann var alltaf eitthvað að
gera. Hann var með lampagerð í
kjallaranum þar sem við Steini
snigluðumst í kringum hann.
Hann var maður sem var gott
að vera í kringum sem barn.
Hann var svo sem ekkert enda-
laust að rekja úr manni garn-
irnar heldur vann að sínu og lét
okkur afskiptalausa. Hann var
hæglátur, góður maður sem
gerði heiminn aðeins betri. Einu
skiptin sem ég man að hann
slappaði eitthvað af voru þegar
hann hlustaði á tónlist. Þar voru
óperur og klassísk tónlist í fyr-
irrúmi. Fjölskyldan hafði gaman
af ferðalögum innanlands og
minnist ég ferðalaga þar sem ég
fékk að fljóta með. Í þessum
ferðalögum lék Sæmi á als oddi
og var hrókur alls fagnaðar. Nú
er ferðalaginu lokið og vil ég
þakka honum fyrir samfylgdina.
Fjölskyldunni sendi ég innilegar
samúðarkveðjur.
Ingólfur Björnsson (Ingi).
Sæmundur
Nikulásson
Okkar ástkæra
STEFANÍA SJÖFN SÓFUSDÓTTIR
lést á krabbameinsdeild Landspítalans
sunnudaginn 31. janúar.
Útför auglýst síðar.
Kristinn Stefánsson
Guðmundur Emil Jónsson Margit Elva Einarsdóttir
Oddný Jónsdóttir Jón Ingi Theódórsson
Ásgeir Arnar Jónsson Ragnheiður Björg Harðardóttir