Morgunblaðið - 21.04.2021, Page 4

4 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. APRÍL 2021FRÉTTIR
ATVINNUHÚSNÆÐI
Jón Bjarni Steinsson, einn eigenda
viskíbarsins Dillon á Laugavegi,
segir stefnt að því að opna veitinga-
hús á Urriðaholtsstræti 2-4 í haust.
„Við verðum með hollan og góðan
mat sem fólk getur borðað á staðn-
um eða tekið með sér. Fólk sem
starfar í húsinu mun þannig hafa að-
gang að hollum og góðum mat alla
daga vikunnar,“ segir Jón Bjarni um
fyrirhugaða þjónustu.
Byggingin er þriggja hæða til
austurs en fjögurra hæða til vesturs.
Skrifstofur verða á efri hæðum en
húsbyggjendur, Urriðaholt ehf.,
hafa ekki hafið formlega markaðs-
setningu á þessum leigurýmum.
Stefnt er að afhendingu í haust.
Jón Bjarni segir að staðurinn
verði í senn kaffihús, veitingastaður
og bar. Jafnframt verði hægt að
horfa á íþróttaviðburði á staðnum.
Vegna staðsetningar nærri golf-
völlum og Heiðmörk verði hann
kjörinn áfangastaður á leiðinni.
Ætlunin sé að sækja um veitinga-
leyfi til þrjú um helgar. Eigendur
Dillon og nýs vínbars í sama húsi,
Arthur, munu eiga staðinn sem mun
rúma um 80 í sæti. baldura@mbl.is
Morgunblaðið/Baldur
Urriðaholtsstræti 2-4 stendur við hlið húss Náttúrufræðistofnunar Íslands.
Opna veitingahús
og bar í Urriðaholti
Eins og fjallað hefur verið um áður í
Morgunblaðinu er meiriháttar
breyting á umhverfi netauglýsinga
um allan heim handan við hornið, en
Google tilkynnti á dögunum að
hvorki auglýsingakerfi netrisans né
vafrinn Chrome muni styðja lengur
við vafrakökur þriðja aðila. Þær
gera fyrirtækjum og auglýsendum
kleift að halda áfram að elta not-
endur með auglýsingum um netið
eftir að notandi fer af tiltekinni vef-
síðu. Google er með nýja tækni í
prófunum sem kemur í stað fyrra
fyrirkomulags.
Jón Von Tetzchner, forstjóri Vi-
valdi, sem rekur samnefndan vafra,
er ómyrkur í máli í nýlegri blogg-
færslu um málið en af henni má ráða
að ekki taki betra við. Jón kallar
nýju auglýsingatæknina ógeðfellda
og Google og Facebook styrki nú
enn frekar tangarhald sitt á not-
endum. Fyrirtækin haldi áfram að
safna upplýsingum þó aðrir geri það
ekki og viti sífellt meira um hagi
fólks. Þær upplýsingar sé hægt að
misnota með ýmsum hætti.
Auglýsingatæknin nýja kallast
FLoC (e. The Federated Learning
of Cohorts). Jón segir að um hættu-
legt skref sé að ræða sem muni
bitna á persónufrelsi notenda.
„Þeir eru núna að gera öðrum að-
ilum, samkeppnisaðilum sínum, erf-
iðara fyrir að safna upplýsingum en
safna í staðinn sjálfir gögnum í
gegnum Chrome-vafrann og deila
með hverjum sem er. Það er ekkert
sem segir að það sé betra að Google
og Facebook safni gögnum en ekki
aðrir. Ég er á því að það eigi að
banna alla söfnun persónuupplýs-
inga á netinu,“ segir Jón.
Slæm áhrif á samfélagið
Vivaldi gengur þar á undan með
góðu fordæmi og safnar engum upp-
lýsingum, sem gefur vafranum sér-
stöðu í vafraheiminum. „Okkur
finnst það mjög ljótt sem þeir eru að
gera og mjög skaðlegt, sérstaklega
út af persónuverndarsjónarmiðum.“
Hann segir að upplýsingasöfnun á
netinu geti haft slæm áhrif á sam-
félagið. „Í verstu tilfellum er verið að
hafa áhrif á hvað fólk er að hugsa
pólitískt. Netrisarnir flokka okkur út
frá okkar stjórnmálaskoðunum,
áhugamálum og hegðun og byggja
prófíl út frá því og vita hvað hefur
áhrif á okkur. Þetta ætti ekki að vera
hægt. Þarna er verið að stjórna okk-
ur án þess að við vitum það.“
Hann segir að með tilkomu FLoC
séu stóru fyrirtækin að auka forskot
sitt á netinu. Hann segir að aug-
ljóslega sé minna skaðlegt þegar lítil
fyrirtæki safna gögnum en þegar
stór fyrirtæki gera það.
Blaðamaður spyr Jón hvað sé til
ráða. Hann bendir á að í fyrsta lagi
sé hægt að hætta að nota vafra eins
og Google Chrome og byrja að nota
Vivaldi. Eftir því sem fleiri geri það
setji það þrýsting á Google að breyta
hegðun sinni. Að fólk kjósi með fót-
unum og segi hingað og ekki lengra.
„Ef þessu yrði hætt færum við aft-
ur í eldra fyrirkomulag sem ég tel að
sé betra ástand, tímann þegar gögn-
un var ekki safnað. Þá fórstu til
dæmis á tæknivefsíðu og fékkst aug-
lýsingar sem tengdust tækni. Á
margan hátt tel ég að auglýsinga-
kerfið hafi virkað betur þá. Ástæðan
fyrir því að auglýsingar hafa fengið
að elta persónur vítt og breitt um
netið er sú að auglýsingafyrirtæki
gátu fengið borgað fyrir birtingu
auglýsinga á stöðum þar sem þau
höfðu lítið fengið borgað áður. Fjöldi
þeirra staða sem hægt var að birta
auglýsingar á varð svo miklu meiri.
Auglýsingakerfið hefur í stuttu máli
ekki batnað með þessari gagnasöfn-
un. Risarnir halda því fram að við
sem notendur viljum láta auglýs-
ingar elta okkur um allt netið, en ég
held að fólk verði pirrað á þessu og
vilji losna við þetta.“
Ef Pósturinn læsi bréf
Jón nefnir dæmi úr raunheimum.
„Væri okkur sama um það ef Póst-
urinn opnaði öll bréf og læsi þau áður
en hann bæri þau út til viðtakandans,
eins og Google gerir við allan póst í
Gmail? Þetta er auðvitað ekkert ann-
að en njósnir, og slíkt ætti að banna.“
En hvað segir Jón um það sjónar-
mið að fyrirtækin bjóði notendum
svo mikið af „frírri“ þjónustu að rétt-
lætanlegt sé að leyfa þeim að njósna
um þá. „Kostnaðurinn af þessari
þjónustu sem þau veita er ekki það
mikill að tekjur af birtingu auglýs-
inga með eðlilegum hætti ætti að
duga fyrir því.“
Er þetta græðgi?
„Já, fyrirtækin eru orðin mjög stór
og þurfa að sýna vöxt á hverju ári.
Það er freistandi að ganga lengra og
lengra.“
Spurður um gengi Vivaldi segir
Jón að fyrirtækið sé nú komið með
2,4 milljónir notenda. „Við erum auð-
vitað lítil ennþá, en erum að vaxa.“
Til samanburðar voru notendur
vafrans Opera, sem Jón byggði upp
og seldi, 350 milljónir þegar mest lét.
Talið er að notendur vinsælasta vafr-
ans, Chrome, séu nálægt þrír millj-
arðar.
„Við byggjum á okkar sérstöðu
sem er að við söfnum ekki gögnum
og erum með öflugasta vafrann sem
finnst þegar kemur að innbyggðum
lausnum. Notendafjöldinn jókst um
70% í fyrra,“ segir Jón, en Vivaldi
var stofnað 2013. Fyrsta útgáfa vafr-
ans kom út árið 2016.
Varðandi tekjumódel félagsins
segir Jón að þær komi úr tveimur
áttum. Þegar notandi leitar í gegnum
vafrann koma upp niðurstöður af
leitarvélunum Bing eða Duck-
DuckGo. Vivaldi fær hlutdeild í
tekjum sem af því hljótast. Þá eru
bókamerki í vafranum og ef notandi
endar á því að kaupa eitthvað á bóka-
merktum síðum, eins og Ebay, Ama-
zon eða Booking, fái Vivaldi smá pró-
sentuhlut.
Eignarhald tryggir stöðuna
En hafa notendur einhverja trygg-
ingu fyrir því að Vivaldi endi ekki
eins og Chrome og byrji að safna
gögnum einn daginn í gríð og erg? „Á
meðan ekki verður breyting á stjórn
fyrirtækisins þá mun það ekki ger-
ast. Fyrirtækið er í eigu 50 starfs-
manna. Við erum ekki að fara á
markað og sækja peninga annað.“
En hvað ef þið viljið vaxa hraðar
en þið gerið nú?
„Við viljum ekki vaxa hraðar. Við
getum vaxið nógu hratt svona. Við
viljum auðvitað meiri tekjur og
vinnum að því að fá fleiri notendur en
það er fórnarkostnaður fólginn í því
að opna fyrir fjárfestingu utan frá.
Það er rosalega mikilvægt að fyrir-
tækinu sé haldið hreinu og það sé í
eigu starfsmanna.“
Hann segir Vivaldi berjast fyrir
því að gera netið að góðum stað.
Um Vivaldi hefur verið fjallað þó
nokkuð á Íslandi en hefur það fengið
athygli erlendis?
„Já, það er búið að skrifa mikið um
okkur, bæði í tölvublöðum og á
tæknivefsíðum en líka í við-
skiptablöðum. Við höfum verið í Bild
í Þýskalandi, í Reuters, The Verge,
Hindustan Times, PC World, Fast
Company og CNET m.a. Þannig að
það er augljóslega tekið eftir því
hvað við erum að gera og áhuginn er
mikill. Ég tek líka eftir að þegar ritað
er um FLoC þá erum við nefnd til
sögunnar sem einn af stærstu vöfr-
um heims.“
Jón segir að hugmyndir Vivaldi
séu oft afritaðar og settar inn í stóru
vafrana. „Það segir að við séum að
gera eitthvað rétt.“
Ný auglýsingatækni ógeðfelld
Þóroddur Bjarnason
tobj@mbl.is
Jón Von Tetzchner, forstjóri
Vivaldi, gagnrýnir nýja aug-
lýsingatækni sem Google
er með í þróun.
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Jón segir að vöxtur Vivaldi sé hæfilega hraður. 2,4 milljónir nota vafrann.