Morgunblaðið - Sunnudagur - 25.04.2021, Blaðsíða 6

VETTVANGUR
6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25.4. 2021
Þ
eir eru strákarnir sem áttu boltann og
tóku hann og fóru heim ef þeim líkaði
ekki hvernig leikurinn þróaðist, hvernig
skipt var í lið eða þegar ekki var fallist á dóma
þeirra um hend-víti.
Vinir geta gert mistök. Það þýðir þó ekkert að
þeir hætti að vera vinir þínir. Það væri ekki
merkileg vinátta. Reglan er einhvern veginn sú
að maður gefur þeim tækifæri að sjá villu síns
vegar og lagfæra mistökin. Ef þeir gera það þá
er allt í góðu og vináttan heldur áfram og nokkr-
um árum síðar er hægt að hlæja að þessu.
Ég hef átt vin síðan ég var fimm ára sem heit-
ir Manchester United. Sú vinátta byrjaði með
því að drengur, sem ég hafði þá nýlega kynnst í
sumarbúðum, spurði mig með hvaða liði ég héldi
í enska fótboltanum. Ég hafði ekki hugmynd.
Hann sagði mér þá að allir alvörumenn héldu
með Manchester United. Það hef ég gert síðan
og hef hugsað mér að gera. En það munaði litlu í
vikunni.
Þá gerðist það að tólf af stærstu liðum Evrópu
ákváðu að stofna sína eigin deild. Þeim fannst
þau svo merkileg og frábær að þau gætu bara
ekki keppt við litlu og lélegu liðin og yrðu að
rotta sig saman og spila hvert við annað í því
sem þau kölluðu svo hæversklega Ofurdeildinni.
Nú gæti einhver spurt: Er ekki allt í lagi að
þessi lið hagi sér eins og þau vilja? Mátt þú ekki
bara ráða við hverja þú spilar? Jújú. Það getur
svo sem verið. Vinum mínum er frjálst að gera
það sem þeir vilja. En ég get þá á sama hátt ráð-
ið hversu góðir vinir mínir þeir raunverulega
eru.
Þessir tólf vinir sem ætluðu að stofna þessa
voða fínu deild eru reyndar vinir sem við mörg
þekkjum. Þeir eru strákarnir sem áttu boltann
og tóku hann og fóru heim ef þeim líkaði ekki
hvernig leikurinn þróaðist, hvernig skipt var í lið
eða þegar ekki var fallist á dóma þeirra um
hend-víti. Og þá voru góð ráð dýr. Það er býsna
flókið að spila fótbolta án bolta.
Stundum var látið eftir þeim svo leikurinn
gæti haldið áfram en fyrr eða síðar gerðist það
að vinirnir fengju nóg. Það er nóg til af boltum
og þú getur þá bara leikið við sjálfan þig. Eins
og rammað var inn í þessum fleygu orðum: Þú
getur þá bara halt þitt eigið partí!
Það er það sem gerðist í vikunni. Vinirnir tóku
völdin og sögðu: Hingað og ekki lengra. Og rétt
eins og á steypta vellinum í Breiðagerðisskóla,
grasinu í Hæðargarðinum og hvar sem er í
heiminum þá rann upp fyrir boltaeigandanum að
það er ekkert sérstaklega gaman að spila fót-
bolta einn. Hann kom lúpulegur til baka og
muldraði eitthvað um að hann gæti svo sem
haldið áfram en hann yrði að vera kominn heim í
mat klukkan sjö. Svo hélt leikurinn áfram eins
og ekkert hefði ískorist.
Fótbolti er nefnilega svo merkileg íþrótt. Af
hverju skiptir það máli hvernig hópi af ókunnug-
um milljónamæringum í fjarlægu landi gengur?
Af hverju ætti það
eitthvað að káfa upp
á mig hvað gerist
hjá þessum mönn-
um? Af hverju legg
ég mig fram um að
missa ekki af leik
með mínu liði, gleðjast yfir sigrum og missa
svefn yfir óförum liðsins? Af hverju segi ég alltaf
að við séum að spila um helgina þegar ég er
klárlega ekki í þessu liði?
Skýringin er sennilega sú að við samsömum
okkur liðinu okkar. Í gegnum súrt og sætt. Ég á
til dæmis vin sem á fimm búninga Sunderland.
Það er eiginlega ekki hægt að útskýra það á
nokkurn hátt að nokkur maður í heiminum hafi í
alvöru keypt þá alla. Sérstaklega í ljósi þess að
liðið hefur varla unnið neitt árum saman og hann
býr á Hverfisgötunni.
En það er fegurðin við fótbolta. Hann sam-
einar okkur og vekur tilfinningar. Hann færir
okkur þá trú að við séum á einhvern hátt saman
í þessu. Annað slagið munu litlu liðin vinna þau
stóru og sýna okkur fegurðina í leiknum.
Og kannski var það þetta sem fékk stóru liðin
til að hætta við. Kannski gerðu þau sér grein
fyrir því að það er nóg til af boltum í heiminum
og við höldum áfram þessari dásamlegu íþrótt.
Það skiptir ekki máli hversu stór og sterkur þú
ert. Það er ekkert svo gaman að vera einn í fót-
bolta.
’
Það skiptir ekki máli
hversu stór og sterkur þú
ert. Það er ekkert svo gaman
að vera einn í fótbolta.
Á meðan ég man
Logi Bergmann
logi@mbl.is
Að taka boltann
Þ
að er ekkert lítið sem við eig-
um honum Árna Björnssyni
þjóðháttafræðingi að þakka.
Þeir eru fleiri þjóðháttafræðingarnir
sem hafa unnið gott starf og eiga lof
skilið, en að öðrum ólöstuðum hefur
Árni verið ötulastur að koma rann-
sóknum sínum á framfæri og þá
einnig í búningi sem gerir efnið skilj-
anlegt og skemmtilegt. Saga dag-
anna, Merkisdagar á mannsævinni
og fleiri rit hans hafa afstýrt sögu-
leysi á sögueyju.
Og að sjálfsögðu eru sumardeg-
inum fyrsta gerð rækileg skil í Sögu
daganna. Sum-
ardagsins fyrsta
hafi verið getið í
Jónsbók og Grá-
gás, upplýsir Árni,
en aldrei hafi það
verið svo að menn
tengdu daginn sól
og sumaryl heldur
tímatali þar sem
mætast misserin
tvö, sem gera eitt
ár, vetur og sumar.
En við sem ekki vissum þetta tók-
um sumardaginn fyrsta á orðinu. Nú
væri komið sumar. Ég minnist þess
úr barnæsku að fólk klæddi sig upp
á og okkur krökkunum voru gefnar
sumargjafir. Á mínu heimili var
sumargjöfin oftar en ekki bolti. Og
þessu fylgdi óskhyggja, sem ein-
hvern veginn var alltumlykjandi, að
nú gengi sumarið í garð. Það lá við
að þetta væri krafa, alla vega ásetn-
ingur um að leggjast á sveif með
veðurguðunum; nú skyldi bjóða
nöprum næðingnum birginn, víst
væri sumarið komið, það er jú sum-
ardagurinn fyrsti!
Og á þessum fyrsta degi sumars-
ins voru stelpurnar í stuttum sokk-
um og skátarnir mættu á stutt-
buxum að berjast gegn ísköldum
strekkingnum sem tók hressilega í
fánastöngina. Oftast var þetta
svona.
Ekki man ég í hvaða bíómynd það
var sem leikstjórinn vildi sýna ís-
lenskan baráttuanda við óblíðar að-
stæður. Þá sýndi hann einmitt þetta.
Skátahóp á stuttbuxum á sumardag-
inn fyrsta. Og allt bíóið vissi ná-
kvæmlega hvað klukkan sló.
Árni Björnsson segir þá staði til
við Miðjarðarhafið sem fagni vor-
komunni í febrúar. Það gengi nátt-
úrlega aldrei hér hversu langt sem
menn annars vildu ganga gegn nátt-
úrulögmálunum. Samt er það nú svo
að okkur hættir til þess í heimi al-
þjóðavæðingar að vilja að allt sem
hægt er að gera þar verði hægt að
gera hér.
Einhvern tímann var sýndur í ís-
lensku sjónvarpi þáttur um fær-
eyska listamanninn Trónd Pat-
ursson. Í þættinum var hann
spurður hvort Færeyingar gætu
orðið sjálfstæðir, hvort þeir réðu
við það jafn fámennir og þeir væru.
Og vel að merkja
þetta var fyrir
nokkrum áratug-
um. „Já,“ svaraði
Tróndur að
bragði, „sem Fær-
eyingar.“
Mér þótti þetta
stórkostlegt svar.
Það var ekki
lengra, en við
skildum það öll
sem á hlýddum að
veldu Færeyingar sjálfstæðið þá
tækju þeir því með öllu sem fylgdi,
því jákvæða og hinu neikvæða, því
auðvelda og hinu erfiða. Sjálfstæð
færeysk þjóð byggi ekki á Manhatt-
an eða í London heldur í Fær-
eyjum. Hún byggi þar í blíðu og
stríðu. Svo átti náttúrlega eftir að
koma í ljós að Færeyjar buðu
landsmönnum sínum upp á gott líf,
ekki lakara en gerðist best annars
staðar.
En þetta var góð hugsun hjá
Tróndi. Við ættum að laga kröfur
okkar og væntingar að því sem að-
stæður bjóða upp á. Við fögnum
sumrinu á Íslandi vel vitandi að við
búum ekki við Miðjarðarhafið. En
við eigum björtu vornóttina, birkið
sem senn vaknar til lífsins, lóuna
með vorsöng sínum þrátt fyrir napr-
an vindinn. En við vitum að senn
hlýnar hann líka, enda kominn sum-
ardagurinn fyrsti.
Til hamingju með það.
Það er komið
sumar!
Úr ólíkum
áttum
Ögmundur Jónasson
ogmundur@ogmundur.is
’
En við sem ekki
vissum þetta tókum
sumardaginn fyrsta á
orðinu. Nú væri komið
sumar. Ég minnist þess
úr barnæsku að fólk
klæddi sig upp á og
okkur krökkunum voru
gefnar sumargjafir.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
„… nú skyldi bjóða nöprum
næðingnum birginn, víst væri
sumarið komið, það er jú
sumardagurinn fyrsti!“
295
Vinnuvettlingar
PU-Flex
Öflugar Volcan
malarskóflur
á frábæru
verði
frá 365
Ruslapokar 120L
Ruslapokar 140L
Sterkir 10/50stk Greinaklippur
frá 595
695
Strákústar
á tannbursta ve
Öflug
stungu-
skófla
Garðverkfæri í miklu úrvali
Fötur í
miklu úrvali
Hakar, hrífur, járnkarlar, kínverjar, sköfur, skröpur, fíflajárn, fötur,
balar, vatnstengi, úðarar, stauraborar.........
Léttar og góðar hjólbörur
með 100 kg burðargetu
999Barna-
garðverk-
færi
frá 395
Ruslatínur
frá 295
Laufhrífur
frá999
SandkassagrafaÚðabrúsar
í mörgum stærðum
frá 995
Smáratorgi 1, 201 Kóp., s. 588 6090, vl@verkfaeralagerinn.is
Verkfæralagerinn
Mán.-fim. kl. 9-18, fös. kl. 9-18:30, lau. kl. 10-18, sun. kl. 12-17
Garðslöngur
í miklu úrvali
Hrífur