Morgunblaðið - 23.07.2021, Blaðsíða 16

16 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. JÚLÍ 2021
Tveir ágætir eldri
borgarar, þeir Helgi
Pétursson, nýr formað-
ur Landssambands
eldri borgara, LEB, og
Hafsteinn Sigurbjörns-
son, voru lítillega að
munnhöggvast hér á
síðum Mbl. fyrir stuttu.
Kannski höfðu þeir
ástæðu til, en mér
skildist þó að nokkur
samstaða væri þeirra á
milli um að eldri borgarar stofnuðu
stjórnmálaflokk, sem ég persónulega
tel algjöra fásinnu. Hingað til hefur
ómennið í garð eldri borgara í þús-
undatali, Bjarni fjármálaráðherra,
ekki breytt hugarfari sínu eða at-
höfnum í garð þessa fólks þótt um
það hafi margoft verið fjallað af
flokkum utan ríkisstjórnar. Þess
vegna hafa eldri borgarar ekkert að
gera með að koma tveimur eða þrem-
ur mönnum á þing því það yrði jafn-
lítið hlustað á þá og reynslan sýnir.
Eins og vitað er og margoft hefur
komið fram lifa ellilífeyrisþegar í tug-
þúsundatali undir fátæktarmörkum.
Þar ræður ferðinni Bjarni Ben., sá
sem hefur alla stjórn á fjármálum
ríkisins í hendi sér og telur alla
landsmenn hafa það gott, sem er auð-
vitað tóm lygi eins og fleira sem kem-
ur úr munni litla karlsins af Engeyj-
arættinni þar sem sagt er að allt vaði
í peningum og menn viti jafnvel ekki
aura sinna tal. Auðnum er alltaf mis-
skipt.
Ég vil hér geta þess að a.m.k. þrír
þingmenn Miðflokksins, þau Anna
Kolbrún Árnadóttir,
Ólafur Ísleifsson og
Þorsteinn Sæmunds-
son, hafa flutt þings-
ályktunartillögur til
hagsbóta fyrir eldri
borgara og auðvitað
verið ötul við að leggja
fram fyrirspurnir og
halda ræður í þinginu
um málefni eldri borg-
ara, en auðvitað allt fyr-
ir daufum eyrum hins
lélega þríeykis í ríkis-
stjórn, B, S og K. Er til
meiri mannvonska og
illska en hjá þessu þríeyki þar sem
máltækið „búum öldruðum áhyggju-
laust ævikvöld“ er haft orðið í flimt-
ingum? Ástandið er slíkt hjá tugum
þúsunda ellilífeyrisþega að líkja má
við aumasta kommúnistaríki.
Nei, félagar Helgi og Hafsteinn, ef
þið viljið okkar fólki virkilega vel,
sem ég efast ekki um, þá hvetjið fé-
laga okkar, a.m.k. þá sem verst hafa
kjörin, til að kjósa Miðflokkinn í
komandi kosningum því með því eina
móti að sá flokkur verði svo sterkur
að hann komist í ríkisstjórn verður
líferni eldri borgara komið á viðun-
andi kjöl. Við viljum ekki kommún-
istaríki þar sem menn bogna í baki
og blóð sprettur fram undan nöglum
vegna lélegs viðurværis.
Sjálfstæðismaður
lætur í sér heyra
Ellilífeyrisþeginn, sjálfstæðismað-
urinn og Vestmannaeyingurinn Sig-
urður Jónsson, nú búsettur í Garð-
inum á Suðurnesjum, er með grein í
Mbl. um svipað leyti og tveir þeir
framangreindu. Í grein Sigurðar
kveður heldur betur við annan tón og
orðrétt segir hann: „Sjálfstæðis-
flokkurinn þarf að hlusta á baráttu-
mál eldri borgara. Ég er ekki að tala
um öfgahópa innan raða eldri borg-
ara heldur þá sem tala á skynsam-
legu nótunum.“ Þarna talar maður,
sem ég tel að sé nú ekki alveg á hor-
riminni með digur eftirlaun sem fyrr-
verandi kennari, aðstoðarskólastjóri
og seinna meir bæjarstjóri í Garðin-
um. Það gerðist eftir að hann sóttist
eftir bæjarstjórastólnum í Eyjum en
sjallar þar vildu hann ekki og þá flúði
kappinn bara upp í Garð. Ellilífeyr-
isþegar í þúsundatali, sem eiga vart
til hnífs og skeiðar, myndu glaðir
vilja vera í sporum Sigurðar hvað eft-
irlaun varðar. Það sem hann á trú-
lega við þegar hann talar um öfga-
hópa er að ég undirritaður og fleiri
höfum deilt óvægilega á fjármála-
ráðherrann og formann hans, ekki að
ósekju, og vælir yfir því. En það vil
ég segja við Sigurð, að ég mun ekki
upphefja neinn sálmasöng yfir
óþverrum sem halda ellilífeyris-
þegum í helgreipum fátæktar án þess
að blikna. Það er táknrænt fyrir
Bjarna fjármálaráðherra að hann tel-
ur það ekki eftir sér að ausa millj-
örðum króna í útlendinga, flóttafólk,
sem engan rétt hefur til að abbast
upp á okkur Íslendinga, en þar á ég
auðvitað ekki við kvótafólkið, sem
hingað er velkomið.
Mín lokaorð verða því þau, sem ég
áður kom inn á, og segi aftur við
Helga og Hafstein: Beinið fjölda elli-
lífeyrisþega til að kjósa Miðflokkinn
svo hann komist í ríkisstjórn, því með
því eina móti birtir yfir hjá
þúsundum ellilífeyrisþega.
Óráð fyrir eldri borgara
að stofna stjórnmálaflokk
Eftir Hjörleif
Hallgríms »Ellilífeyrisþegar
verða að skilja að
kjósi þeir Miðflokkinn
til stjórnarsetu mun líf
þeirra verða miklu
bærilegra og það er það
sem þarf.
Hjörleifur
Hallgríms
Höfundur er ellilífeyrisþegi.
Nú finnur þú það
sem þú leitar að
á FINNA.is
Mörgum (eða all-
mörgum) þykir gaman
að fara niður á Aust-
urvöll að morgni sauj-
ánda júnís til að hlusta
á forsætisráðherra
segja nokkur falleg
orð um íslenskt þjóð-
erni, dást að blóm-
sveigunum og stund-
um söngnum, seðja
forvitnina um hver sé
fjallakona ársins og
horfa á fína fólkið sitja
á stólum undir regnhlífum.
Flest látum við okkur nægja að
hreiðra um okkur fyrir framan sjón-
varpsskjáinn og fylgjast þannig með
herlegheitunum. Það sem við mest
sjáum fyrir utan blessaðan forsætis-
ráðherrann eru fæturnir á Jóni okk-
ar Sigurðssyni, einhver laufblöð og
illa villt mótmælaspjöld og svo stór
tilkynning með ljósaskreytingu um
American Bar. Ég hef engan séð
finna að þessu fyrirkomulagi.
Jafnlitla eftirtekt virðist hafa vak-
ið eilítil umsögn í Fréttablaðinu 9.
júní síðastliðinn. Ungar greining-
arkonur á Hólum og í Árnagarði
hafa kynnt sér hvernig íslenskri
tungu vegnar í okkar nútíma-
samfélagi. Í ljós kemur, að mati
marga sem vinna í ferðaþjónustunni
að þessi forngripur, íslensk tunga, sé
til mikilla vandræða, þegar græða á
fé af því að taka á móti ferðamönn-
um.
Nú er það ekkert launungarmál að
til þess að sinna láglaunastörfum í
þessu ríka samfélagi, höfum við kall-
að til fólk að utan, Pólverja í bygg-
ingariðnaðinn og við fiskverkun, og
atvinnulaust ungt fólk til að til að
sinna ferðamönnunum á enskri rót-
velsku. Varla förum við að reka þetta
fólk úr landi, þó að það kunni ekki ís-
lensku. Margt af því leggur sig fram
og talar auk þess orðið frambærilega
íslensku og getur jafnvel bent á hvar
Skógafoss er, ef ferðamanni dettur í
hug að spyrja slíks. Það á þó ekki við
um alla og má þá minnast þess, að til
að fá vinnu á betri stöðum í ýmsum
greinum erlendis, til dæmis í þekkt-
um stórverslunum Evrópu, er kraf-
ist undibúningsnámskeiðs, þótt ekki
sé nema í stuttan tíma. Þá gæti þetta
ágæta fólk til dæmi svarað einhverju
skynsamlegu, ef beðið er um her-
bergi í íslensku, í stað þess að svara:
Ég ekki skilja, eins og margir hafa
kynnst.
Málakunnátta er þáttur í fagkunn-
áttu að taka á móti ferðamönnum.
Þær Evrópuþjóðir sem lengsta
reynslu hafa í móttöku ferðamanna í
umhverfi nútímans, eins og Spán-
verjar og Frakkar, hafa séð við
mörgu. Allar merkingar til leiðbein-
ingar ferðamönnum, hvort sem er á
pappír eða vegg, eru ævinlega fyrst á
spænsku eða frönsku en síðan t.d.
ensku eða öðru algengu eða aðgengi-
legu máli; ferðafólk er er af ýmsu
þjóðerni þó að enskumælandi menn
hafi komist upp með að halda að
þeirra tunga sé sú eina sem gildi.
Reyndar eru sérkenni og tunga
ólíkra landa meðal eftirsóknar-
verðrar upplifunar reyndra og
kröfuharðra ferðamanna.
En ferðamenn eru nú einu sinni
gestir og það er gestaþjóðin sem set-
ur reglurnar, ekki bara hvað það
kostar að sofa af nóttina. Og eftir
hverju eru ferðamenn að sækjast
sem til Íslands koma?
Varla til að æfa sig í
ensku. Það kom ýmsum
á óvart þegar í ljós kom
að íslensk kjötsúpa og
soðning hafði ekki
minna aðdráttarafl en
hamborgarar og pizzur.
Ég er ekki að boða
hér neinar öfgar. Megi
ferðaþjónustan hér efl-
ast og ekki síst styrkj-
ast að sjálfsvitund og
metnaði, landi og lýð til
gagns. Gott að hún er að
rétta úr sér. En hér þarf
líka að axla ábyrgð. Hjá sumum
meðvituðum þjóðum er talað um
menningarlegar skyldur hverrar
kynslóðar við tungu sína og erfðir.
Menn mega ekki gleyma því, að ís-
lensk tunga er meðal þess sem telst
til menningarverðmæta ekki bara
okkar, heldur alls heimsins, eins og
Menningarstofnun Sameinuðu þjóð-
anna hefur skilgreint og barist fyrir.
Og það hefur fallið í okkar skaut að
varðveita þennan þátt menningar-
arfsins og leiða áfram. Í tungunni
býr reynsluþekking margra alda hjá
þjóð við sérstæðar aðstæður elds og
íss, og í henni býr þekkingarforði
norrænna og germanskara manna
um trú og siði margra alda, um
skáldskap og hugarlíf, sem hvergi
annars staðar hefur varðveist. Eld-
urinn og ísinn hefur gert hana auð-
uga af lýsingarorðum mannlífisins,
gömlu skruddurnar hafa lokið upp
og flutt áfram leyndardóma kynslóð-
anna.
Við Íslendingar erum svolítið á
síld og þó að við séum þokkalega
stödd, miðað við þorra þjóða, klæjar
okkur oft í lófana. Svolítið gefin fyrir
skjótfenginn gróða. En það er nú
einu sinni þannig, að reynsla sög-
unnar hefur kennt mönnum, að fjár-
hagslegt sjálfstæði og menningar-
legt sjálfstæði þar sem tungan er
forystumerki, fer saman. Ábyrgð
þeirra sem standa fyrir ferðaþjón-
ustunni er mikil og af umræddri
blaðaklausu varð ekki skilið að öllum
væri það ljóst.
Í frásögn blaðsins luku skýrslu-
höfundar orðum sínum þannig:
„Enginn ætti að geta ferðast um Ís-
land án þess að komast að því, að hér
er talað sérstakt tungumál sem er
ekki enska. Yfirvöld verða að átta sig
á stöðunni og marka ferðaþjónust-
unni málstefnu til framtíðar“ […]
„Mögulega mun alheimurinn á end-
anum hugsa á engilsaxneskum nót-
um, en það er alveg óþarfi að flýta.
þeirri þróun um of.“
Ef það gengur eftir verður líka
óþarfi að mæta á Austurvöll
sautjánda júní við fætur hans Jóns
okkar.
Tungumál til sölu?
Eftir Svein
Einarsson
Sveinn
Einarsson
»Menn mega ekki
gleyma því, að ís-
lensk tunga er meðal
þess sem telst til menn-
ingarverðmæta ekki
barta okkar, heldur alls
heimsins, eins og Menn-
ingarstofnun Samein-
uðu þjóðanna hefur skil-
greint og barist fyrir.
Höfundur er leikstjóri
og rithöfundur.
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
VANTAR ÞIG
PÍPARA?