Morgunblaðið - 23.07.2021, Blaðsíða 29

Eftir nærri tveggja ára töf, fyrst
vegna byggingaframkvæmda og
svo heimsfaraldurs, var menning-
arstofnunin Humboldt Forum í
Berlín loks opnuð almenningi í vik-
unni. Hún stendur þar sem Palast
der Republik (Lýðveldishöllin),
sem áður hýsti austurþýska þingið,
stóð fram til ársins 2006 þegar
byggingin var rifin til að rýma fyr-
ir nýbyggingu sem Franco Stella
hannaði.
Stofnunin er kennd við bræð-
urna Alexander og Wilhelm von
Humboldt, sem voru prússneskir
vísindamenn sem lifðu og störfuðu
á seinni hluta 18. aldar og fyrri
hluta 19. aldar. Samkvæmt umfjöll-
un á vef tímartisins Artnet var
Alexander meðal fyrstu náttúruvís-
indamanna heims til að fjalla um
loftslagsbreytingar af manna völd-
um. Hann var einnig landkönnuður
á nýlendutímanum, en stór hluti af
safneigninni eru munir sem teknir
voru ófrjálsri hendi á ferðalögum
Evrópubúa um Afríku og Asíu, að
því er fram kemur í frétt á vef
tímaritsins Afar.
Meðal slíkra muna eru Luf boat,
tréseglbátur frá Papúa Nýju-Gíneu
sem stolið var frá Bismarcks-
eyjum meðan þær voru undir
stjórn Þjóðverja á 19. öld, og Benin
Bronzes, bronsstyttur sem breski
herinn stal úr konungshöllinni í
Benín 1897. Þýsk stjórnvöld sam-
þykktu í mars að skila styttunum
aftur til Nígeríu í byrjun næsta
árs, en þær verða til sýnis í Hum-
boldt Forum á sýningu sem opnuð
verður í september.
Nokkur fjöldi fólks var mættur í
vikunni til að mótmæla opnun
stofnunarinnar. Flestir eru ósáttir
við að verið sé að sýna stolin verk
meðan aðrir eru ósáttir við hversu
dýrt reyndist að koma upp Hum-
boldt Forum, en kostnaðurinn
Humboldt Forum opn-
uð almenningi í Berlín
- Menningar-
stofnun opnuð við
blendnar viðtökur
AFP
List Humboldt Forum var opnuð almenningi í vikunni. Fyrstu hundrað daga
eftir opnun verður enginn aðgangseyrir rukkaður og nýta sér það margir.
Mótmæli Opnun safnsins hefur verið harðlega mótmælt af fólki sem telur
óásættanlegt að til sýnis séu verk sem tekin voru ófrjálsri hendi.
nemur alls 680 milljónum evra sem
samsvarar um 100 milljörðum
íslenskra króna. Enn aðrir eru
ósáttir við að Palast der Republik
hafi verið rifin á sínum tíma. „Ég
held að engum dytti það til hugar
að rífa Palast der Republik í dag,“
segir Alfred Hagemann, yfirmaður
þeirrar deildar Humboldt Forum
sem fjallar um sögu svæðisins, en í
kjallara byggingarinnar má ein-
mitt sjá sýningu sem beinir sjónum
sínum að sögu staðarins.
Alls voru sex sýningar, sem stað-
settar eru á fyrstu og annarri hæð
byggingarinnar, opnaðar almenn-
ingi í vikunni en fleiri sýningar
verða opnaðar með haustinu og í
byrjun næsta árs. Fyrstu hundrað
dagana eftir opnun verður aðgang-
ur ókeypis og ljóst að margir bíða
þess spenntir að heimsækja safnið.
MENNING 29
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. JÚLÍ 2021
Nánari upplýsingar um sýningartíma á sambio.is
TRYGGÐU ÞÉR
MIÐA INNÁ
SCARLETT
JOHANSSON
FLORENCE
PUGH
DAVID
HARBOUR
O–T
FAGBENLE
RAY
WITHWINSTONE
RACHEL
ANDWEISZ
SÝND MEÐ ÍSLENSKU
OG ENSKU TALI
Menningarstofnun Sameinuðu þjóð-
anna (Unesco) hefur ákveðið að fjar-
lægja Liverpool af heimsminjaskrá
Sameinuðu þjóðanna vegna ára-
langra framkvæmda á hafnarsvæði
borgarinnar sem rýrt hafi sögulegt
gildi hafnarbakkans sem er frá Vikt-
oríutímabilinu. Nefnd heimsminja-
skrárinnar, undir formennsku Tian
Xuejun, fundaði um málið í Kína í
vikunni og komst að þeirri niður-
stöðu að „einstakt almennt gildi“
hafnarbakkans í Liverpool hefði ver-
ið eyðilagt með nýbyggingum. Í frétt
The Guardian um málið kemur fram
að þetta sé mikil niðurlæging fyrir
borgina, enda aðeins í þriðja sinn á
síðustu 50 árum sem borg er fjar-
lægð af heimsminjaskrá Unesco.
Það gerðist síðast árið 2009.
Liverpool komst á heimsminja-
skrána árið 2004 vegna fagurrar
byggingarlistar á hafnarsvæðinu
sem rekja má til þess að borgin
gegndi lykilhlutverki í sjóflutningum
á tímum breska heimsveldisins með
tilheyrandi uppbyggingu. Aðeins
átta árum síðar fór Unesco að vara
borgaryfirvöld við því að nýbygg-
ingar á svæðinu hefðu þegar breytt
ásýnd þess það mikið að mikil hætta
væri á að verið væri að valda óaftur-
kræfum skaða á ásýnd hafnar-
svæðisins.
Joanne Anderson, borgarstjóri
Liverpool, segist afar vonsvikin yfir
ákvörðun Unesco og vonast til þess
að hægt verði að áfrýja henni. Sagði
hún að liðinn væri áratugur síðan
Unesco heimsótti borgina síðast „til
að sjá hana með eigin augum“ og að
það væri „óskiljanlegt“ að Unesco
vildi frekar að svæðinu við höfnina,
sem fara á undir nýjan keppnisvöll
Everton, sé óhaldið óbreyttu í
„niðurníddu ásigkomulagi“. „Svæðið
okkar sem er á heimsminjaskránni
hefur aldrei verið í betra ásigkomu-
lagi og hefur notið góðs af hundraða
milljóna punda framkvæmdum í
formi fjölmargra bygginga.“
Steve Rotheram, sem ber ábyrgð
á borgarskipulagi Liverpool, segir
ákvörðun Unesco ekki endurspegla
raunveruleikann auk þess sem
„ákvörðunin er tekin af fólki hinum
megin á jörðinni sem skilur ekki
endurreisnina sem átt hefur sér stað
hér á síðustu árum“. Bætti hann við
að borg eins og Liverpool ætti ekki
að þurfa að velja milli þess að varð-
veita menningararfinn eða skapa
störf með endurbótum. Samkvæmt
frétt The Guardian óttast margir að
með því að víkja Liverpool af heims-
minjaskrá Unesco muni engar höml-
ur lengur halda aftur af verktökum
sem muni nú byggja enn meira.
Ljósmynd fengin af vefnum whc.unesco.org
Hafnarbakkinn Liverpool var á heimsminjaskrá Unesco vegna sögulegs
gildis hafnarbakkans þar í borg sem er frá Viktoríutímabilinu.
Liverpool af
heimsminjaskrá
- Lengi verið varað við uppbyggingu