Heilsuvernd - 01.10.1974, Page 8

leiðina til hlítar, rotturnar í öðrum hópnum ekki fyrr en eftir 28
skipti, en þær sem dvöldu í heitasta búrinu. lærðu seint eða aldrei
að rata. Tilraunin var endurtekin þremur mánuðum síðar; fyrsti
hópurinn rataði enn viðstöðulaust, annar hópurinn verr, og sá
þriðji hafði öllu gleymt.
Þá hafa dýratilraunir leitt í ljós, að í hitabeltisloftslagi eykst
þörfin fyrir B,-fjörefni. Þetta stafar af því, að efnabruninn í lík-
amanum verður hægari í miklum hitum, og þeim mun meira þarf
af þessu fjörefni, en það er einmitt hluti af efnakljúfi sem örvar
brunann.
Tilraunir á músum hafa sýnt, að við hita yfir 30° minnkar
frjósemi mjög, andvana fæðingum fjölgar, og ungadauði eykst.
Orsökin er talin sú, að sæðisfrumur karldýrsins lamast við mikinn
hita. Þannig eru dæmi þess, að hestar, rottur og önnur tilrauna-
dýr hafi orðið varanlega ófrjó eftir einn heitan dag.
Athuganir á fólki. Því er almennt trúað að íbúar hitabeltislanda
nái fljótt kynþroska. Tilraunir hafa sýnt að svo er ekki um dýr.
Og athuganir á stúlkum hafa leitt í ljós að í hitabeltinu byrja þær
ekki að hafa á klæðum fyrr en 14 til 16 ára gamlar, eða nokkru
seinna en í tempruðu beltunum Meðal eskimóa er þetta líkt og í
hitabeltinu, því að mikill kuldi virðist einnig draga úr þroskahraða.
í hitabeltinu er frjósemi minni en í tempruðu beltunum, og er
það í samræmi við tilraunir á dýrum. Athuganir gerðar í borgum
í Bandaríkjunum og í Japan hafa sýnt, að þegar tala fæðinga er
borin saman við lofthitann 9 mánuðum áður, eru fæðingar þeim
mun færri sem hitinn hefir verið meiri. Að vísu gæti þetta stafað
af því, að miklir hitar dragi úr kynmökum. En skýrslur um að-
sókn að vændishúsum í Japan og aðrar athuganir benda ekki til
þess að hún sé minni en ella í mestu hitum. Verður því að álykta,
að hitinn dragi úr frjóseminni. Sama verður og uppi á teningnum,
ef hitastig fer niður fyrir 5°C. Ennfremur reynast andvana fæð-
ingar fleiri en ella og ungbarnadauði meiri, ef bömin eru getin í
miklum hita. í tempruðu loftslagi verða börnin yfirleitt hraustari,
andlega og líkamlega.
Vegna þess hve útbreiddir hinir skæðu hitabeltissjúkdómar eru
128
HEILSUVERND