Morgunblaðið - 13.12.2021, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 13. DESEMBER 2021
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Núverandi
borgar-
yfirvöld
ætla sér að
þrengja mjög
verulega að íbúum
Bústaða- og Foss-
vogshverfis. Kynnt hafa verið
áform um þetta sem eru svo
fjarstæðukennd og hefur verið
það illa tekið að meirihlutinn
sjálfur lýsir þeim nú þannig að
þetta séu tillögur „á algjöru
grunnhugmyndastigi“.
Á íbúafundi í liðinni viku
sagði borgarstjóri að þetta
væru vinnutillögur og und-
anfari formlegrar tillögu að
hverfaskipulagi. Næst yrði
unnin formleg tillaga og farið í
annað kynningarferli og sagði
borgarstjóri að oft væri fallið
frá tillögum eftir samráð.
Hvers vegna skyldi meiri-
hlutinn setja alla þessa fyrir-
vara við eigin tillögur nú? Ætli
það geti tengst því að fram
undan eru borgarstjórn-
arkosningar og að þess vegna
sé klókt að láta íbúana halda
að niðurstaðan verði ef til vill
ekki sú hörmung sem nú hefur
verið kynnt? Það skyldi þó
ekki vera.
En klækjabrögð borgar-
stjóra og félaga í meirihlut-
anum breyta því ekki að við
borgarbúum blasir hvert
meirihlutinn stefn-
ir. Hann segist
hafa „grænt plan“
um uppbyggingu
en staðreyndin er
sú að hann má
hvergi sjá grænan
blett í borginni án þess að vilja
reisa þar nokkurra hæða hús.
Meirihlutinn segist ekki
vera á móti einkabílnum, en
hann þrengir allar götur sem
hann kemst yfir og fjarlægir
bílastæði af miklu kappi. Og
þegar hann skipuleggur nýja
byggð á grænu blettunum þá
gætir hann þess að hafa vel
innan við eitt stæði á íbúð, þ.a.
flestir íbúarnir, bæði þeir nýju
og hinir sem fyrir voru í hverf-
inu, lenda í vandræðum.
Auk þessa vill meirihlutinn
leggja borgarlínu sem á víða
að taka burtu akreinar með
þeim augljósu afleiðingum að
umferðin verður enn hægari
og teppurnar verri. En það er
eins með borgarlínuna og Bú-
staða- og Fossvogshverfið,
hún er ekki endanlega útfærð
þannig að hægt er að halda því
fram að niðurstaðan verði ekk-
ert endilega jafn slæm og við
blasir. Þetta verður seint tal-
inn heiðarlegur málflutningur
í aðdraganda kosninga, en það
er ekki hægt að útiloka að
hann verði árangursríkur.
Meirihlutinn í
borginni ætlar með
klækjum í gegnum
komandi kosningar}
Blekkingar í borginni
Í Bandaríkj-
unum er fjallað
mjög opinskátt um
þann veikleika
sem er að finna í
æðstu stjórn
landsins, forset-
anum, og svo þann vanda sem
felst í því að varaforsetinn
hafi ekki sýnt að hann geti
tekið við hinu þýðingarmikla
starfi.
Peggy Noonan hefur mikla
og langa reynslu af bandarísk-
um stjórnmálum og opinberri
umræðu þar í landi. Hún var
sérstakur aðstoðarmaður og
ræðuskrifari þess forseta sem
allir vilja nú bera sig saman
við en fáir geta, Ronald Reag-
an, og hefur starfað í sjón-
varpi, kennt sögu og fjöl-
miðlun í háskólum, ritað
bækur og er nú meðal annars
pistlahöfundur The Wall
Street Journal.
Í nýjasta pistli hennar
fjallar hún um varaforsetann,
Kamölu Harris, og bendir á að
jafn slæmar og tölur Bidens
forseta séu í könnunum þá séu
tölur varaforsetans enn verri.
Látlausar neikvæðar fréttir
um hana lýsi flótta starfs-
manna og upplausnarástandi á
skrifstofu hennar. Hún sé iðu-
lega illa undir-
búin, setji sig ekki
inn í mál og hafi
meiri áhuga á póli-
tískri hlið mála en
innihaldi þeirra.
Ekki batnar það
þegar því er haldið fram að
þegar hún var dómsmálaráð-
herra í Kaliforníu hafi ástand-
ið þar verið svipað.
Yfirleitt þykir slík umræða
um varaforsetann óþörf þó að
sumir forveranna hafi fengið
gusur og þótt óframbærilegir.
En nú, eins og Noonan segir,
er „forsetinn gamall og dóm-
greind hans umdeilanleg“.
Þess vegna skipti miklu að
varaforsetinn virðist ekki ráða
við verkefnið og sé ekki fær
um að taka við hinu verkefn-
inu, sem meiri líkur standa þó
til en oftast áður að verði hlut-
skipti hans.
Þessi staða er mikið
áhyggjuefni eins og sjá má í
þeirri opinskáu umræðu sem á
sér stað um heilsufar forset-
ans og getu varaforsetans. Ef
um smáríki væri að ræða væri
þetta óþægilegt fyrir íbúana
en fáa aðra. Þegar Bandaríkin
eru annars vegar, forysturíki
hins frjálsa heims, þá snertir
þetta alla.
Staðan verður varla
verri en svo að bæði
forseti og varafor-
seti séu óhæfir}
Veikleikinn í Washington
G
rundvallarhlutverk fisk-
veiðistjórnunarkerfisins okkar
er að koma í veg fyrir ofveiði og
tryggja þannig að nýting auð-
lindarinnar sé sjálfbær. Við höf-
um fulla ástæðu til að vera stolt af því hvernig
þar hefur tekist til. Nú þegar fréttir berast
sem gefa innsýn í óviðunandi stöðu mála varð-
andi brottkast á fiski fellur hins vegar skuggi
á ímyndina af hinni ábyrgu fiskveiðiþjóð.
Þetta þarf að laga.
Í upphafi þessa árs hófu veiðieftirlitsmenn
hjá Fiskistofu að beita drónum við eftirlit með
veiðum. Fram að því höfðu brottkastsmál ver-
ið að jafnaði um 10 á ári, en það sem af er
þessu ári hefur Fiskistofa tekið til meðferðar
að minnsta kosti 120 mál sem varða ætlað
brottkast afla frá fiskiskipum, stórum og
smáum.
Það er mikil einföldun að halda að hér sé um skyndi-
lega, jafnvel mögulega tilfallandi, aukningu að ræða.
Líklegra er að hér sé einfaldlega verið að standa menn
að verki með brot sem hafa tíðkast lengi. Í því sambandi
má rifja hér upp að í upphafi árs 2019 skilaði Ríkisend-
urskoðun stjórnsýsluúttekt um eftirlitshlutverk Fiski-
stofu. Þar fékk stofnunin töluvert bága umsögn fyrir
framkvæmd þess eftirlits sem henni er ætlað að hafa
með höndum. Eftirlit með brottkasti var sagt
takmarkað, veikburða og ómarkvisst.
Sterkara eftirlit
Nú hefur Fiskistofa hins vegar með breytt-
um vinnubrögðum fært okkur aðra sýn á um-
gengni okkar við sjávarauðlindina. Enn sem
komið er er eftirlitið að mestu frá landi en þó
eru í tölum Fiskistofu líka togarar að veiða
með botnvörpu.
Upplýsingar sýna þannig svart á hvítu að
það er full þörf á því að auka eftirlitið þannig
að það nái yfir stóru skipin líka.
Í nýjum stjórnarsáttmála VG, Sjálfstæð-
isflokks og Framsóknar er mikið talað um að
efla eftirlit af ýmsu tagi. Minna fer fyrir vís-
bendingu um slíkt í fjárlagafrumvarpinu en
Alþingi ræðir nú fjárlög næsta árs í mikilli
tímapressu. Það er mikilvægt að sú pressa komi ekki í
veg fyrir að farið verði vel yfir þörf Fiskistofu fyrir aukn-
ar fjárlagaheimildir strax á næsta ári. Ég hygg að fáir
vilji standa í vegi fyrir því opinberlega að stofnunin fái
eftirlitsbúnað sem hægt er að nýta lengra úti í landhelg-
inni. Skugga brottkasts þarf að afmá sem fyrst.
hannakatrin@althingi.is
Hanna Katrín
Friðriksson
Pistill
Í skugga brottkasts
Höfundur er þingflokksformaður Viðreisnar.
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
BAKSVIÐ
Andrés Magnússon
andres@mbl.is
B
oris Johnson, hinn litríki
forsætisráðherra Bret-
lands, er í meiri vanda nú
en nokkru sinni. Hann
hefur ekki skort erfið viðfangsefni,
en Boris tók við embætti sumarið
2019 eftir að Theresa May hafði
hrökklast frá völdum, gagngert til
þess að koma Brexit, úrgöngu Breta
úr Evrópusambandinu, í gegn. Það
hefur raunar tekist stóráfallalaust,
en hins vegar varð heimsfaraldurinn
meginverkefnið, líkt og í flestum
öðrum löndum. Þar hefur hins vegar
gengið mjög upp og ofan.
Lykillinn að pólitískri velgengni
Boris Johnsons hefur ævinlega verið
persónuleiki hans, sem kjósendum
hefur fallið vel í geð þrátt fyrir að
flestir hafi vitað að hann væri ekki
gallalaus maður. Hann er glaðsinna,
óhræddur við að gera gys að sjálfum
sér, virkar oft óskipulagður og al-
vörulaus, sérvitur og með yfirstétt-
arhreim, en samt við alþýðuskap.
Það hefur hins vegar ekki átt
vel við á dögum heimsfaraldursins,
sem Bretar fóru í upphafi mjög illa
út úr, þótt stjórnvöldum hafi síðar
tekist afar vel upp við þróun bólu-
efnis og bólusetningu í landinu. Eftir
að forsætisráðherrann var sjálfur
við dauðans dyr nálgaðist hann far-
aldurinn af tilhlýðilegri alvöru, jafn-
vel svo hann hlaut gagnrýni fyrir að
vera of varkár.
Jón og séra Jón
Við ríkisstjórnina og starfslið
hennar hafa þó nánast frá upphafi
loðað ásakanir um að þar á bænum
þyki mönnum sem strangar sótt-
varnareglur eigi fyrst og fremst við
almenning en síður í Whitehall,
stjórnarráðshverfinu í Lundúnum.
Sem rímar einkar illa við slagorð
stjórnvalda að allir séu á sama báti í
baráttu við kórónuveiruna.
Síðasta hneykslið hverfist ein-
mitt um það, að starfsnenn forsætis-
ráðherra hafi farið ógætilega í þeim
efnum og efnt til samkvæma, jafnvel
gantast með það, meðan aðrir lands-
menn þurftu að fórna hefðbundnu
jólahaldi árið 2020 fyrir sóttvarnir.
Það sem gerir málið erfiðara
fyrir forsætisráðherrann er að það
vekur spurningar um persónuleika
hans og stjórnarhætti. Annaðhvort
var honum ókunnugt um veisluhöld í
Downingstræti 10 eða nærliggjandi
húsakynnum forsætisráðuneytisins,
nú eða þá að hann vissi um þau en
aðhafðist ekkert og er nú reikull í
svörum um þau. Þar stendur valið
um að játa á sig vanhæfni eða óheil-
indi. Slíkt val reynist jafnan hverjum
stjórnmálamanni banvænt, þótt rétt
sé að hafa í huga að Boris hefur haft
einstakt lag á að lifa af alls kyns
vandræði, sem myndu gera út af við
hvaða stjórnmálaferil sem er annan.
Hitnar undir Boris
Nú þegar er orðið vart við meiri
óróleika á bekkjum stjórnarliðsins í
þinginu, jafnvel þannig að hugsan-
lega verður gerð tilraun til þess að
velta Boris Johnson úr sessi (flestir
gera ráð fyrir að Rishi Sunak, fjár-
málaráðherrann vinsæli, yrði þá út-
nefndur arftaki). Sumpart snýr það
að vaxandi óþolinmæði gagnvart
Boris og stjórnunarstíl hans, en
kannski þó ekki síður hinu, að menn
óttast að stjórn hans sé rúin öllum
trúverðugleika.
Jólahaldið í Bretlandi kann að
vera í uppnámi enn einu sinni, en
spyrja má ef stjórnvöld herða að-
gerðir vegna smitaukningar, nú eða
aflétta þeim þar sem Ómíkron sé
ekki sá vágestur sem óttast var,
hvort almenningur liti á það sem
yfirvegaða ákvörðun eða pólitíska
leikfléttu. Traust almennings á
stjórnfestu og heilindum rík-
isstjórnarinnar er mikil-
vægt þegar best lætur, en
lífsnauðsynlegt á óvissu-
tímum.
Gleðskapur kemur
glaðsinna Boris í koll
Að sögn talsmanna skrifstofu
forsætisráðherra í Downing-
stræti 10 var ekkert samkvæmi
haldið þar hinn 18. desember í
fyrra, en á hinn bóginn var þar
hugsanlega einhvers konar
„samkoma“ þar sem glösum var
lyft, en þá algerlega innan
ramma laga og reglna. Hins veg-
ar lak út myndræma, sem sýndi
Allegru Stratton upplýsingafull-
trúa hlæja að spurningu um
samkvæmið sem ekki var. Af
þeim völdum ákvað hún að
segja af sér og kvaðst myndu
sjá eftir athugasemdum sínum
og hlátri það sem eftir væri. Um
lítilfjörlegt skrifstofupartí, sem
gerðist víst ekki. Í
flestra huga gengur
þessi frásögn ekki
upp og þó að fæst-
um detti í hug að
Boris Johnson hafi
átt aðkomu að þessu
ekki-samkvæmi
þykja viðbrögðin
einstaklega
ótrúverðug.
Partíið sem
ekki var haldið
DJAMM Í DOWNINGSTRÆTI
Allegra
Stratton
AFP
Downingstræti 10 Boris Johnson forsætisráðherra Bretlands er orðlagður
fyrir gott skap, en þessa dagana fer lítið fyrir gleði eða gamansemi.