Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1991, Qupperneq 160

148
2.0 I Opuscula I (Bibliotheca Amamagnæana vol. XX, 1960, 271-
299) birtirjon Helgason 5 islensk orbasofn frå 18. og 19. old. Eittheirra
er 1 AM 226a 8° og hefur a6 geyma vestfirsk orb og talshætti. Eins og
Jon bendir å er hab likast til skrifab 1770-80 af VestfirSingi sem fiekkir
nokku5 til Su&urlandsins, hefur etv. gengib i Skålholtsskola, eftir
kunnåttu hans a5 dæma i ladnu, donsku og hys ku. Atri6isor6in eru 51
talsins, flest meb nokkrum skyringum, og eru ekki i stafrofsrob. Nu er
svo, ab annar orbalisti er dl i Lbs 95 8°, sem er a5 miklu leyti eins og
listinn i AM 226a 8°. Bæ6i er, ab flest somu orb eru i AM-listanum og i
Lbs 95 8°, og orbalagib er oft mjog likt og stundum hib sama; bendir
flest til hess ab orbalistinn i Lbs 95 8 ° sé skrifabur upp eftir AM 226a 8 °.
Skrifarinn er Steingrimur Jonsson, sibar biskup. Hér å eftir verbur Lbs-
listinn birtur i heild sinni meb svolidum athugasemdum.
2.1 Steingrimur Jonsson (1769-1845, biskup 1824-45) var Sunn-
lendingur, fæddur å Myrum i Ålftaveri. Fabir hans var sérajon Jonsson
i Hold undir Eyjafjollum en mobir hans var frå bverå i Blonduhlib,
Helga Steingrimsdottir. Hann var tekinn i Skålholtsskola 1782 og var
sibar i Reykjavikurskola eldri 1786-88. Frå 1790 til 1796 var Steingrim-
ur skrifari Hannesar biskups Finnssonar, eba allt til hess er Hannes do.
Å visitasiuferbum Hannesar ritabi Steingrimur skyrslur fyrir biskup og
skråbi ab auki hab sem merkilegt måtd hykja; er har å mebal »Kort
Reisubok yfer Isafiardar og BardastrandarSysslur...«, ferbabok Stein-
grims fyrir årin 1790-92 og 1794-95, sem nu er i Landsbokasafni undir
numerinu 95 8°. Fyrsti hluunn er ferbalysing fyrir årib 1790 og å eftir
henni (bl. 1 lr) kemur stuttur kafli um målfar (prentabur hér å eftir),
fagra stabi, landsgæbi og fleira sem Steingrimi hefur orbib minnisstætt.
I framhaldi af hessu er svo sjålft orbasafnib, »Idiotismi Vestfiorden-
sium« (bl. 12r-14v). bessir tveir kaflar eru skrifabir ab ferbinni lokinni,
eftir dagsetningum ab dæma milli 8. september 1790 og 26. juli 1791.
Orbasafnib hefur Steingrimur ab likindum fengib hjå einhverjum
heirra prestasem Hannes biskup heimsotti å visitasiu sinni. Hann hefur
hann så å Eyjafir&i, eftirhreytur grænlensku isbrei&unnar sem hann haf&i åSur sé6 fyrir
Langanesi (sbr. Ritverk IV. bis. 281). I utgåfunni frå 1932 er harna skoti6 inn (fara) å
milli ‘eitthvah’ og ‘burt’, en hitt er lildegra, a6 J6nas noti hér orSatiltæki sem honum var
tamt, og eigi vi6 a6 hann hafi sé6 dålitié af is å firSinum, »litinn part« af hafisnum, sem
nokkru å&ur haf&i tafi& hann svo dogum skipti å lei& hans til Akureyrar. Vist er, a& Jonas
var åjteim tima ékunnugur Vestfjor&um, kom paiigaS fyrst sumariS eftir, svo a& or&atil-
tæki& mun hann varia Jjekkja pa&an.