Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1996, Side 33
23
s. 153)). De andre legender i S2 er nævnt under gennemgangen af
håndskrifterne D og E2.
3. E'-samlingen
Det ville have været et helt uoverskueligt tab, om håndskriftet E (Holm
perg. 1 4°) var gået tabt i de islandske fimbulvintre, for det giver os mu-
lighed for at glæde os over, hvordan en meget kyndig mand med en
gnidret skrift og mange ortografiske og stilistiske forkortelser har be-
stræbt sig for at bevare mest muligt for eftertiden af en gammel legen-
desamling på de pergamentblade, han havde til rådighed.
Som håndskriftet S falder også E i to dele, E1 og E2, skrevet af sam-
me mand, men efter to i bund og grund forskellige forlæg. Dertil kom-
mer, at afskriveren af E ikke bare har fungeret som afskriver af to le-
gendesamlinger, nej, han har redigeret dem sammen og dog bevaret
særpræget i dem begge.
Afskriveren har i sin perm omhyggeligt afskrevet registrene for hver
af de to samlinger. Til den ældste del af håndskriftet, E1, der udgør ro-
mertalserien nr. I-LXII (62 numre), findes registret trykt i Ms s. 687-
689. Samlingerne fra Laon og Soissons har trods deres mangfoldighed
fået hver sit enhedsnummer til forskel fra Roc-Amadour-miraklerne.
Også til den anden del af håndskriftet, E2, der har stor lighed med
dele af håndskriftet D. findes der et register, trykt i Ms s. 1016-1022 og
omfattende numrene LXIV-CXCIIII. Det er indrettet efter det kirkelige
hierarkis system, der blev indført for overskuelighedens skyld, da sam-
lingerne blev for store. Det røber, at samlingen er af yngre dato end E1.
Holm I 4° er efter skriften at dømme et ungt håndskrift (15. årh., si-
ger Unger), men indholdet af E1 er af gammel dato. Det antydes straks
derved, at det har Theophilus-legenden forrest, uden at den her er sted-
fæstet, og det understreges af, at den efterfølges af fire fabulerende hi-
storier af den slags, der sekundært er omdannet til Marialegender. Over-
sigtstavlen (s. 26) afslører, at hele opsætningen i E1 svarer til ordenen i
L, et håndskrift, som går tilbage til omkring år 1300. Der er altså her en
stor forskel mellem håndskriftets sproglige og stilistiske alder og den
indholdsmæssige alder. Det har været vildledende for flere, der har ar-
bejdet med legender hentet herfra.