Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1996, Side 80
70
E1 nr. XL blev anvendt som varianter til S nr. 73 s. 252. Ligesom i nr.
142 er det terningspil, der skaber splid, men i denne historie bliver de to
lejeknægte så hidsige, at de kaster med sten mod en Mariastatue og
brækker armen på barnet, som hun holder i sin favn. 1 sorg over det ske-
te blottede statuen sit ene bryst. SpecH VII k. 110a, Poncelet 1902 nr.
168, Tubach 1969 nr. 5152.
Optrinnet fandt sted i klostret Dolis nær citadellet Radulfi (således
SpecH, Rudolfi D s. 1 1883i, Padulfi E s. 25221 og Fadulfi S) i året 1187,
da Filip II August af Frankrig (1165-1223) kæmpede mod Henrik II af
England (1133-1189). Det hedder videre, at John Lackland (1167-
1216) bad om at få armen udleveret. Den blev et relikvie i en nyopført
kirke. Her er legende og historie kædet sammen på en måde, der er ka-
rakteristisk i engelsk overlevering.
Årstallet 1187 har en vis betydning, da det er den seneste årsangivel-
se, der forekommer i SpecH. Det sætter en grænse, ante quem det Ma-
riale har været udarbejdet, hvorfra Vincent har hentet materiale til den-
ne del af sit Mariale (Wilson 1946 s. 36f.).
170. Unable to Injure Mary Image er trykt i Ms s. 1035f. og findes
kun her i hele den norrøne legendelitteratur. Det er derfor ikke uden be-
tydning, at historien findes i SpecH VII k. 110b umiddelbart efter den
foregående; Poncelet 1902 nr. 1318. Historien er også vandret fra
SpecH til Discipulus (Ward 1893 s. 687 nr. 82).
En mere udførlig version forekommer i håndskriftet Toulouse 478
(Mussafia 1888 s. 30 nr. 68).
171. Karrig klosterbroder tændte ikke lamperne foran fire Mariabil-
leder på skærtorsdag og i pinsen. Historien er trykt i Ms s 1036-1038,
hvor den slutter i en lakune. Oprindelsen er mig ubekendt.
Med nr. 171 slutter i D serien af legender om billeder og skulpturer. Se-
rien kan have været længere, da nr. 171 ender i en lakune, der er så om-
fattende, at D ikke tager ved før et stykke ind i det nummer, der efter
modellen i E (s. 6901'6) skulle følge efter, nemlig mirakler i forbindelse
med en rundrejse i Francia og Anglia med et Mariaskrin for at indsamle
midler til genopførelsen af Mariakirken i Laon, dvs. s. 64117 i Ms. Det
omfatter det meste af, hvad Helinandus har at berette om underne i for-
bindelse med Laon-indsamlingen.
Blandt andet på grund af lakunen har Unger trykt hele Laon-afsnittet,
det lange k. LXI, efter E, dvs. E1. Derfor er D anvendt i variantappara-