Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1996, Side 238
226
trykket er satt i tautologisk forbindelse med det foregående. Setningen
biir meningsløs om pronomenet i begge tilfeller skal vise til loven.
Oversettelsen er flere steder rettet og omredigert av skriveren. Hele
avsnitt er mange steder tilføyd senere og henvist inn i teksten. Denne
stadige redigeringen må skyldes at oversettelsen er gjort direkte etter
kilden, og altså ikke er en avskrift av en foreliggende oversettelse. At
den samme oversettelsen ikke er kjent i andre kopier, tyder på det sam-
me, og vi kan føye til flere detaljer. Selv om oversetteren viser ganske
god leseferdighet og språkforståelse, er det tydelig at han ikke er fullbe-
faren i middelalderens skriveskikk. Ett sted begynner han på en h, der
det skal være k. Det er lett å forveksle h og k i frakturskrift, men ikke i
1500-tallets kursivskrift. Han forstår ikke abbreviaturen for ri, en liten
superlineær loddrett strek, men de første gangene den forekommer, har
han samvittighetsfullt tatt den med etter Ch i Christen o. I.45 Navnet
Grimkell har han neppe kjent, for det har snart blitt til Ginkell (bl. 3 lr),
snart til gimkell (bl. 31 v). Her må han først ha oversett abbreviaturen
for ri og lest m som in, og siden må han ha lest abbreviaturen som i.
Flere navneformer tyder ellers på at oversetteren ikke har vært særlig
godt kjent med kongesagaene. I tillegg til forvanskningene av Grimkell
fins flere merkelige navneformer som viser at oversetteren ikke kjenner
dem. Forveksling av y og insulær v må være forklaringen på formen
Heidsæyiss for Heidsæviss. Andre merkelige former er Stiklestue (for
Stiklestad), Brynild (for Brynjolv) VIfaldi, Tore hiorrer (for hund).
5. Forelegget
Man kan ikke utelukke at oversetteren har lagt fler enn ett håndskrift til
grunn, men redaksjonen, og slutten med Magnus Erlingssons saga og
birkebeinerne tyder på at han har basert seg på ett helhetlig Heims-
Armg/a-håndskrift. To Heimskringla-håndskrifter var helt sikkert i Ber-
gen midt på 1500-tallet, nemlig Codex Frisianus og Kringla. I tillegg
kan det andre håndskriftet Laurents Hanssøn brukte ha vært i området,
og det kan også ha vært flere. Av de håndskriftene som var i Norge, var
Kringla det eneste vi kjenner som inneholdt hele Heimskringla. I Codex
45 Bl. a. i Christne (bl. 29r), Christen, Christne (bl. 29v).