Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1996, Page 290
276
Historikeren Otto Sperling (1634-1715), fra hvis bibliotek håndskrifter-
ne AM 902b 4to og AM 23 le 8vo stammer, var på grund af økonomiske
vanskeligheder nødt til at sælge sit bibliotek, der omfattede mere end
8000 bind, på auktion i 1709.45 A.M. kan have købt begge håndskrifter
på denne auktion.
Håndskriftet 902b 4to havde Sperling købt af Jens Rosenkrantz, der
havde købt det på auktionen efter Parsberg (se s. 274).
AM 23le 8vo, der indeholder optegnelser på sedler og blade nr.
1484-1986, meddeler diverse oplysninger om nordiske, særlig danske
personalhistoriske forhold. A.M. skriver på optegnelse nr. 1517: “Sper-
ling hafdi i eina bok uppteknad og afrissad Insignia Nobilium Daniæ,
hver honum håfdu hingad og [tangad fyrerkomed. liedi bokina Estats
Raad Rosencrantz enn feck alldri aptur. Bokin var i 4to med hendi Sper-
lings. Relatio ipsius. Epter Rosencrantz daudan fanst boken ecki. Sper-
ling krafde hennar opt af synenum (Amtmand Rosencrantz) enn hann
lietst eckert til hennar vita, sem og satt mun vered hafa”. A.M. har sene-
re tilføjet (blækket er lysere og skriften lidt mindre): “Eg hefi funded
Jjessa bok hiå mier, og hefi feinged hana inter Rosencrantziana. Er oinn-
bunden i 4to”.46 Et sådant værk findes nu ikke i A.M.s samling. Måske
har A.M. leveret håndskriftet tilbage til Sperling, der jo levede til 1715;
men troligt nok beholdt han håndskriftet, og det kan være gået tabt ved
branden. Det kan også være blevet splittet op, således at tegningerne af
de adelige insignier nu befinder sig i forskellige håndskrifter.
Det fremgik af A.M.s bemærkninger til AM 419 fol og AM 902b 4to (se
s. 265 f. og 268), at disse dokumenter har tilhørt Jens Rosenkrantz, og
at A.M., mens han var Bartholins sekretær, har kopieret dem i Bartho-
lins tomus C. En gennemgang af samtlige Bartholinske tomer vil gan-
ske sikkert give en række oplysninger om middelalderlige dokumenter
og kildeskrifter, der har tilhørt Jens Rosenkrantz. Ganske særlig interes-
se påkalder sig tomus H, der indeholder samlinger til nordisk kirkehi-
storie; de beskrives i Kålunds Katalog over de oldnorsk-islandske hånd-
skrifter i Det Kongelige Bibliotek, København 1900, s. 419 som “Apo-
grapha literarum originalium apud Janum Rosencrantzium”. En under-
45 Otto Sperling, se Dansk biografisk Leksikon XIII, 1983, s. 596-98; Lauritz Nielsen,
op. cit., s. 226-28.
46 Arni Magnussons levned og skrifter II, s. 224.