Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1996, Page 308
292
Det er karakteristisk for de eksempler, der er opført under obligatorisk
konstruktion, at referencen mellem de to sætninger vil blive uklar uden
korrelatet på. 1 de eksempler, som er anført, er der tre typer af potentielt
uklar reference. I ekss. 1-4 er det de pronominale størrelser, som kunne
være determinative og altså fungere som fællesled for en genstands- hh.
adverbial-relativ er-sætning. Potentielle kandidater er: scipit, par, peim
einom monnom, vid penna mann. I eks. 5 kunne der foreligge en syn-
kretisme er/at;3 de resterende ekss. 6-9 har det til fælles, at der i over-
sætningens indholdsfelt indgår et lokaliserende præpositionsled, som
kunne være fælles for begge sætninger: or Scalaholti, i læringom sin-
um, til herbvda heidingia, yfer brunni. Lexikaliseringen af korrelatet
har da den funktion at angive, at cr-sætningen skal opfattes som tempo-
ral og ikke lokal.
2.2. Valgfri konstruktion
Syntagmet noteres på + er (1-5) og 0 + er (6-10). Der refereres kun til
størrelser, som er bekendte:
1. Gudmundr mælti til Augmundar, pa er pc ir havfdo lesit psalmana (...)
(Sturl. II 127.15).
2. Hallr son hans andadizt, pa er ner var halfliost (ibid. 204.18).
3. Olafr harallz son var .vfj. vætra gamall pa er Olafr trygua son feil (Olaf.
III 9.12).
4. Reivabamn var hann pa er hann gerdi petta storvirke (Alex. 2.24).
5. Epa hvat er skemtvn EinheriaNa, pa er peir drecka eigi (SnE 44.18).
6. Hann mælti vid sueininn, er hann let hondina, sva at af tok (...) (Sturl.
198.28).
7. En gups vatr bra ser engi veg vip, er hann var pindr (Blas. II 260.25).
8. oc varp sa fegiN es åTi. er faNzc (Jart. 338.27).
9. En ef hann er ivist med kono er hann aNdaz på a hon at taca iafnt sem
boaNdeN (Gråg. 229.2).
10. En Gudropr lagpi opokka aborpa bada. er peir foro i bræt at hans oleyfe
(OT 6.10).
Denne gruppe af cr-sætninger er i modsætning til hin logisk uhåndter-
lig, da der ikke er nogen regler at overtræde og derfor intet at bevise i
egentlig forstand. Samtlige eksempler med valgfri konstruktion har
oversætninger, hvori bl.a. indgår pronominalholdige elementer, som har
3 M. Nygaard Norrøn syntax. Kria. 1906, § 266.