Fréttablaðið - 19.04.2022, Page 6

Uppgræðsla og hlýnandi
veðurfar kemur í veg fyrir að
landið fjúki burt en skapar
hins vegar meiri hættu á að
það fuðri upp. Aukin hætta er
á gróðureldum í eldri sumar-
húsabyggðum.
kristinnhaukur@frettabladid.is
NÁTTÚRUVÁ Mik il uppgræðsla
landsins og hlýrra veðurfar hefur
valdið því að meiri hætta er á gróð-
ureldum en áður. Eldri sumarhúsa-
byggðir þar sem áður voru móar og
melar eru nú þéttgróið kjarrlendi
og skipulag f lóttaleiða ekki gott.
„Yfirleitt er það aðgæsluleysi
sem kemur gróðureldum af stað.
Til dæmis þegar eldur er kveiktur
úti í náttúrunni, skotið er upp f lug-
eldum eða sígarettu með glóð er
f leygt. En gróðureldur getur líka
kviknað út frá neistum frá raf-
magnsverkfærum, eldingum eða
jafnvel útblæstri bifreiða,“ segir
Dóra Hjálmarsdóttir, rafmagns-
verkfræðingur hjá Verkís. Hún er
fulltrúi í samstarfi almannavarna,
Skógræktarinnar og f leiri opin-
berra aðila og félaga um varnir
gegn gróðureldum.
Apríl og maí eru hættulegasti
tíminn, einkum þegar þurrt er í
veðri eins og í fyrra. Sinan, sem er
mikill eldsmatur, kemur undan
snjónum og vindurinn getur dreift
úr bálinu. Hættan minnkar um leið
og gróðurinn nær sér á strik en þó
getur sumarið verið hættulegt ef
þurrkar verða langir.
„Birkið er ekki mjög eldfimt.
Nálatrén eru mun eldfimari, sér-
staklega furan,“ segir Dóra. „Einn-
ig skiptir aldur skóga og jarðvegur
máli, ungir skógar eru eldfimari en
gamlir og þar sem grunnur jarð-
vegur er fyrir hendi er meiri hætta
á þurrki.“
Mosabrunar geta einnig verið
erfiðir því glóðin helst lengi í mos-
anum og torfært er fyrir slökkvilið
að fara um slíkar lendur. Til dæmis
varð mikill mosabruni vorið 2020
nálægt Bifröst í Borgarfirði.
Dóra segir aukna hættu á gróður-
eldum þar sem gróðurinn hefur
vaxið svo mikið. Þar sem voru móar
og melar fyrir tveimur eða þremur
áratugum sé nú þéttvaxið kjarr-
lendi, jafnvel með háum trjám. Upp-
græðsla og hlýnandi veðurfar skipti
þar mestu. Hættusvæðin eru orðin
stærri og fleiri.
„Í eldri sumarhúsabyggðum þar
sem áður voru móar og melar er
núna orðinn mjög þéttur gróður,
vatnsöflun ekki alveg í lagi og flótta-
leið oft aðeins ein,“ segir hún. Þá séu
vegir víða það lélegir að þeir bera
ekki stóra tankbíla.
Aðspurð hvað sumarhúsaeigend-
ur og aðrir geti gert segir Dóra mikil-
vægt að kynna sér efni, svo sem á vef
Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar
og inni á síðunni grodureldar.is.
Skoða þurfi gróðurinn í kringum
hús, grisja þann sem er næst og
passa að ekki vaxi undir palla.
Nauðsynlegt sé að eiga langa
slöngu, slökkvitæki, tröppur og
nornakúst til að slökkva í glóð. Þá
skiptir miklu að vera meðvitaður
um að kveikja eld, til dæmis í grilli,
á öruggum svæðum. Komi upp
gróðureldur beri að hringja í 112 og
gera öðrum í nágrenninu viðvart,
slökkva eld ef hann er lítill en alltaf
að tryggja eigið öryggi.
„Fólk þarf að þekkja útgöngu-
leiðirnar af svæðinu, örugga staði
og passa sig að lenda ekki í reyknum
undan vindi,“ segir Dóra. Einnig að
láta vita þegar maður er kominn í
öruggt skjól. ■
Nálatrén eru mun
eldfimari, sérstaklega
furan.
Dóra Hjálmars-
dóttir, raf-
magnsverkfræð-
ingur hjá Verkís
Ísland er eldfimara en áður
Gróðureldar á Vatnsleysuströnd síðastliðið vor. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Ávinningur námskeiðsins:
• Stækka þægindahringinn og auka sjálfstraust
• Rækta varanleg og traust sambönd
• Kveikja eldmóð og sýna seiglu
• Veita öðrum innblástur og hvetja
Dale Carnegie hjálpar þér að leysa út læðingi orkuna sem í þér býr og gefur hugsunum þínum vængi.
Sjáðu dagsetningar næstu námskeiða á dale.is
Sýnum seiglu í sumar
Nánar á dale.is
• Kynna hugmyndir á skýran og hnitamiðaðan hátt
• Geta verið ósammála á jákvæðan hátt
• Nota sannfæringarkraft og selja hugmyndir
• Stjórna streitu, kvíða og viðhorfi
• Sýna leiðtogafærni
,,Ég er öruggari í tjáningu og finn fyrir meira sjálfstrausti og
er tilbúnari að takast við frekari áskoranir. Viðhorf mitt er
jákvæðara og ég er spenntari fyrir framtíðinni. Þjálfararnir
voru frábærir. Mæli hiklaust með þessu.
- 43 ára gamall þátttakandi á live online námskeiði
Copyright © 2021 Dale Carnegie & Associates, Inc. All rights reserved. Ad_5x10_dcc_040722
kristinnhaukur@frettabladid.is
FERÐAÞJÓNUSTA Endurmönnun
Isavia hefur gengið vel eftir farald-
urinn. Talsmenn félagsins segjast
ekki eiga von á að vandræði verði
við taka á móti fyrirséðum far-
þegastraumi á Keflavíkurflugvelli
í sumar.
„Við höfum ekki orðið vör við
neinn marktækan mun á niður-
fellingum flugferða,“ segir Grettir
Gautason, staðgengill upplýsinga-
fulltrúa Isavia. Erlendis, einkum
í Bretlandi og Bandaríkjunum,
hefur gengið erfiðlega að ráða inn
starfsfólk að nýju, eftir lægð farald-
ursins. Flugfélög þar hafa þurft að
fella niður fjölmargar flugferðir nú
um páskana vegna þessa. Til dæmis
hafa British Airways og EasyJet fellt
niður um 70 ferðir.
Grettir segir Ísland ekki glíma
við þennan vanda. „Okkur hefur
gengið vel að manna í stöðurnar á
ný og sumarvertíðin lítur vel út. Við
búumst ekki við neinum hnökrum
við að taka við ferðamanna-
straumnum í sumar,“ segir hann.
Hjá Isavia hafa starfað á bilinu
1.200 til 1.300 manns undanfarin ár
en líkt og hjá öðrum flugþjónustum
var fækkað verulega í faraldrinum.
Félagið fór í stórar hópuppsagnir, til
að mynda var 101 starfsmanni sagt
upp í lok mars árið 2020 og 133 í lok
ágúst.
Þegar mest lét var fækkun starfs-
fólks 40 prósent en með af létt-
ingum hafta og auknum ferða-
vilja hefur starfsemin glæðst á ný.
„Margir eru að koma aftur til okkar
en svo er nokkur nýliðun líka,“
segir Grettir. ■
Endurmönnun flugvallar gengið
betur hér á landi en erlendis
Erlendis hafa flugferðir verið felldar niður vegna starfsmannaskorts.
FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
Við höfum ekki orðið
vör við neinn mark-
tækan mun á niðurfell-
ingum flugferða.
Grettir Gautason, staðgengill
upplýsingafulltrúa Isavia
kristinnpall@frettabladid.is
ÚKRAÍNA Á sama degi og Vladímír
Pútín, forseti Rússlands, hafði orð á
því að aðgerðir vesturveldanna í garð
Rússa hefðu mistekist, héldu árásir
rússneska hersins í Úkraínu áfram.
Þær beindust að Kænugarði, Karkív
og Lvív sem er aðeins áttatíu kíló-
metrum frá landamærum Úkraínu
og Póllands. Pútín hafði orð á því að
ríkin sem boðuðu refsiaðgerðir gegn
Rússum hefðu tapað á ákvörðuninni
fjárhagslega og að rúblan væri að
styrkjast. Bráðabirgðaforsætisráð-
herra Úkraínu, Íríjna Verestsjúk,
skoraði á rússnesk stjórnvöld að
leyfa þeim sem eftir eru í borginni
Maríupol, sem hefur orðið hvað verst
úti í stríðinu, að yfirgefa borgina. ■
Ekkert lát á árásum Rússa um páskana
6 Fréttir 19. apríl 2022 ÞRIÐJUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ