Sveitarstjórnarmál - 01.01.2018, Side 9

9
færi á ytri höfninni í Reykjavík en gat ekki
sökum aðstöðuleysis lagst að bryggju. Um
borð í skipinu voru ýmis tæki til hafnargerðar,
meðal annars tveir gufuknúnir lyftikranar,
tveir uppskipunarprammar, eimvagn, járn-
brautarteinar og 20 vagnar sem nota átti við
gerð hinnar nýju hafnar.
Fyrstu handtökin við hafnargerðina var
lagning járnbrautar frá svonefndum Alliance-
krók vestur við Örfiriseyjargranda upp í Skóla-
vörðuholt austanvert og upp að Öskjuhlíð.
Járnbrautin var síðan notuð til þess að flytja
grjót til hafnargerðarinnar og er þetta eina
járnbrautin sem lögð hefur verið og notuð
hér á landi.

Aðstöðuleysið tók sinn toll
Saga Reykjavíkurhafnar er hluti af Íslands-
sögunni. Allt frá landnámi voru stundaðar
siglingar hingað til lands – margar og merki-
legar á hinum ýmsu tímum. Engin raunveru-
lega hafnaraðstaða var þó í landinu og því
notast við það sem náttúran hafði skapað.
Oft tók aðstöðuleysið sinn toll og skips- og
mannskaðar voru tíðir. Af þeim sökum voru
menn farnir að velta fyrir sér hafnargerð í
Reykjavík um miðja 19. öld.

Margir sögulegir atburðir
Ýmsir sögulegir atburðir hafa átt sér stað við
Reykjavíkurhöfn. Winston Churchill, þá for-
sætisráðherra Breta, steig af skipsfjöl á Mið-
bakka og stappaði stáli í Íslendinga. Flugvélar
komu og lentu á höfninni. Í því sambandi má
minnast Charles Lindberg flugkappa sem
kom hingað í ágúst 1933 og höfnin var
einnig notuð fyrir farþegaflug á fyrstu árum
þess, þegar sjóflugvélar eða flugbátar voru
notaðir. Síðla árs 1955 kom Halldór Kiljan
Laxnes heim með Nóbelsverðlaunin með
Gullfossi og steig á land á Miðbakkanum. Og
þann 21. apríl 1971 kom danska varðskipið
Vædderen (hrúturinn) með íslensku handritin
og lagðist að Miðbakkanum.
Það tengjast bæði menningarlegir og
sögulegir atburðir Miðbakkanum og hafnar-
svæðinu. Verkamannafélagið Dagsbrún gerði
sinn fyrsta kjarasamning við höfnina þegar
verið var að jafna kaup hafnarverkamanna.
Það var raunar upphafið að þeim ferli sem
síðar einkenndist af störfum verkalýðsforingj-
anna Eðvarðs Sigurðssonar, sem jafnan var
Skúta við Miðbakkann. Í baksýn er varðskipið Þór, flaggskip Landhelgisgæslunnar.
Séð yfir vesturhluta gömlu hafnarinnar. Fremst er hús fyrrum Skipaútgerðar ríkisins sem nú er í eigu útgerðarfélagsins Brims. Yst til hægri á grandanum má sjá
Marshall-húsið sem eitt sinn var síldarverksmiðja en er nú listamiðstöð.