Fréttablaðið - 25.11.2022, Blaðsíða 14

Þjóðverjar hafa hrund-
ið af stað verkefni
sem ætlað er að skapa
skjöld til að vernda
loftrýmið yfir Evrópu.
Nánar á:
jolathorpid.is
Opið:
Velkomin í
Föstudaga kl. 17-21
Laugardaga kl. 13-18
Sunnudaga kl. 13-18
Löndin í austurhluta Evrópu
reyna nú að styrkja loftvarnir
sínar sem aldrei fyrr. Þjóð-
verjar hafa sett af stað verk-
efni sem á að skapa loftvarna-
hjúp yfir Evrópu.
gar@frettabladid.is
EVRÓPA Flugskeytin sem rötuðu
inn fyrir landamæri Póllands á dög-
unum og urðu þar tveimur að bana,
hafa vakið áhyggjur af öryggi loft-
rýmisins yfir austurhluta Evrópu.
Spænska stórblaðið El País segir
frá því að NATO-þjóðir í austur-
hlutanum hafi hert viðleitni sína
til að styrkja loftvarnir sínar, til að
hindra slíka atburði á meðan stríðið
í Úkraínu stendur yfir.
Þjóðverjar hafa boðið Pólverjum
varnarkerfi sem þeir eiga í fórum
sínum til vara og byggja á banda-
rískum Patriot-loftvarnaflaugum,
auk þess sem þeir vakta loftrýmið
með orrustuþotum. Pólverjar þáðu
boðið strax með þökkum, en þegar
fréttir bárust af árásum Rússa síð-
degis í fyrradag á innviði í Úkraínu,
lagði varnarmálaráðherra Póllands,
Mariusz Blaszczak, til að Patriots-
f laugunum yrði frekar komið til
Úkraínumanna.
„Það myndi vernda Úkraínu frá
frekara mannfalli og straumrofi
og tryggja landamæri okkar til
austurs,“ sagði Blaszczak á Twitter.
El País bendir á að slík ráðstöfun
þurfi bæði samþykki Þjóðverja, sem
eiga umræddar f laugar og Banda-
ríkjanna, þar sem f laugarnar eru
framleiddar.
El País segir að Evrópulöndin sem
eigi landamæri að Rússlandi og hafi
árum saman varað við hættunni
af útþenslu- og heimsvaldastefnu
Rússa, séu í hæstu viðbragðsstöðu.
Pólland og Eystrasaltslöndin verji
nú þegar dágóðum hluta þjóðar-
tekna sinna til varnarmála og í Eist-
landi, til að mynda, sé rætt um að
auka framlögin enn frekar í þennan
málaflokk.
Atvikið í Póllandi hefur að sögn
El País sett af stað viðvörunarbjöllur
í Litáen, sem verið hafi meðlimur í
NATO frá árinu 2004. Litáar vilja
styrkja loftvarnir sínar eins f ljótt
og auðið sé. Þjóðaröryggisráð Litá-
en hafi samþykkt á mánudaginn
að f lýta kaupum á meðaldrægum
gagnflaugum. Haft er eftir ráðgjafa
Gitanas Nauseda, forseta Litáens, að
þetta sé forgangsmál til að tryggja
öryggi, áður en toppfundur NATO
fer fram í höfuðborginni Vilníus á
næsta ári.
Þjóðverjar hafa hrundið af stað
verkefni sem ætlað er að skapa
skjöld til að vernda loftrýmið yfir
Evrópu. Fimmtán ríki eiga þegar
aðild að verkefninu, sem felur í sér
samhæfðar loftvarnir í samstarfi
við NATO, til að bregðast við ógn-
inni af Rússum. Pólverjar eiga ekki
aðild að þessu verkefni en El País
segir að líkur á þátttöku þeirra hafi
aukist með fyrrnefndu samstarfi
þeirra við Þjóðverja í kjölfar atviks-
ins með flugskeytin sem sprungu á
pólskri grundu.
Þótt löndin næst Rússlandi hafi
fengið endurnýjaðan áhuga á loft-
vörnum sínum, bendir El País á að
loftvarnabúnaður sem hafi verið til
reiðu hafi að talsverðu leyti þegar
verið sendur til Úkraínu. Afar tak-
markað sé hvað standi til boða í
þessum efnum. Slóvakar hafi til að
mynda sent Úkraínu rússneskar
S-300 loftvarnaf laugar og með
því skilið eftir ákveðið gat í eigin
vörnum. Svipað eigi við um önnur
lönd. n
Styrkja loftvarnir Evrópulanda eftir
að flugskeytin tvö sprungu í Póllandi
Úkraínumenn að störfum eftir að Rússar létu hríð S-300 flugskeyta dynja á borginni Zaporízja í október. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
Anniken Huitfeldt, utanríkisráð-
herra Noregs. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
gar@frettabladid.is
ÚKRANÍA „Hversu örvæntingarfullt
er árásarland orðið ef það vill frysta
fólk í hel?“ spurði Anniken Huit-
feldt, utanríkisráðherra Noregs, í
viðtali við Verdens gang í gær.
VG segir utanríkisráðherranum
augljóslega ekki standa á sama um
sprengjuregn Rússa í Úkraínu und-
anfarna daga, þar sem þeir hafa náð
að svipta 70 prósent Úkraínumanna
rafmagni.
„Þett er skýr sönnun þess að
Rússland nær ekki árangri á víg-
vellinum,“ sagði Huitfeldt við VG. n
Sýni að Rússum
sé að mistakast
Pútín á fundi í Armeníu á miðvikudag.
gar@frettabladid.is
RÚSSLAND Danski hernaðarsérfræð-
ingurinn Anders Puck Nielsen telur
að Vladímír Pútín, forseti Rúss-
lands, þurfi fljótlega að kveðja fleiri
menn til vopna. Frásagnir af miklu
tapi á vígvellinum og hermönnum
sem neiti að berjast, gætu valdið her
landsins vanda.
Í samtali við Danmarks Radio
segir Nielsen að agavandamál
plagi her Rússa. Hermenn kvarti
til dæmis undan skorti á vopnum,
mat, þjálfun og tiltrú á yfirboðurum
sínum. „Samanlagt er fjöldi þessara
frásagna mjög mikill,“ hefur DR eftir
honum. n
Pútín þurfi nýja
herkvaðningu
12 Fréttir 25. nóvember 2022 FÖSTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ