Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins - 01.08.1985, Page 5

Skipulagsmál Höfuðborgarsvæðisins I11985
5
Skipulag og
uppbygging
opinberra
þjónustukerfa
Skipulag og uppbygging opinberra þjónustukerfa er einn mik-
ilvægasti þáttur svæðaskipulags. Með opinberu þjónustukerfi
er hér m.a. átt við heilsugæslu, brunavarnir, menntakerfi,
löggæslu, félagslega þjónustu, almenningssamgöngur o.fl. Öll
lúta þessi kerfi svipuðum lögmálum, en skipulag og uppbygg-
ing þeirra ræður miklu um það hvernig lífi okkur tekst að lifa á
viðkomandi svæði.
Ef við skilgreinum markmið þessara þjónustukerfa vel og
endurskoðum þau stöðugt,- ef við verjum fjármagni í fjárfest-
ingu og rekstur þessara kerfa samkvæmt þessum markmiðum
og hikum ekki við að endurskipuleggja þau með tilliti til
breyttra aðstæðna, getum við búist við að þau veiti okkur þá
þjónustu sem við viljum á sanngjörnu verði. Ef við hins vegar
veigrum okkur við að laga þessi kerfi að breyttum kröfum og
aðstæðum, þá getum við búist við að þau fari að lúta eigin
lögmálum, veiti okkur aðra þjónustu en við viljum og vaxi
okkur yfir höfuð.
A mörgum sviðum hafa markmið þjónustukerfa á höfuðborg-
arsvæðinu hvergi nærri verið fyllilega skilgreind þannig að
þeim sem reka þessi kerfi getur ekki verið fyllilega ljóst til
hvers er ætlast af þeim. Pessi stefnumótun er síður en svo
auðveld. Að hluta til er þessi stefnumörkun og skilgreining
markmiða stjórnmálalegs eðlis og því nauðsynlegt að kjörnir
fulltrúar taki þátt í henni af fullri einurð. Að hiuta til er hér um
skipulagsfræðilegt vandamál að ræða, þar sem nauðsynlegt er
að taka tillit til stefnumótunar á öðrum sviðum og fjölmargra
annarra atriða.
Þessi stefnumótun og ákvarðanataka snertir margskonar
hagsmuni og ólík markmið bæði þeirra sent veita viðkomandi
þjónustu og þeirra sem njóta hennar. Alla þessa þjónustu er
hægt að veita á mjög mismunandi hátt, bæði hvað viðvíkur t.d.
mannafla og innra skipulagi þjónustunnar, staðsetningu eða
dreifingar þessarar þjónustu, tækjabúnaði o.fl.
A höfuðborgarsvæðinu, þar sem byggð er nú óðum að vaxa
saman í eina heild er einnig nauðsynlegt að taka afstöðu til
þess, hvort við viljum sætta okkur við að íbúar þessa svæðis búi
við mjög mismunandi þjónustustig á ýmsum sviðum eftir því
hvar þeir búa, eða hvort við viljum stefna að því að þeir búi við
sem líkasta þjónustu, hvar sem þeir eiga heima.
Kostnaður við uppbyggingu og sérstaklega við rekstur þessara
kerfa er mjög mismunandi, eftir því hvernig þau eru skipu-
lögð, byggð upp og rekin. í flestum þessum kerfum getum við
fengið mun betri þjónustu fyrir það fjármagn sem við verjum
til þeirra, en það sem ef til vill skiptir mestu máli er að við
séum nógu vakandi fyrir nýrri þekkingu sem stöðugt bætist
við, þeim breytingum sem eru að eiga sér stað og nýjum
möguleikum sem eru stöðugt að opnast.
^feSKIPULAQS- Höfuáborgarsvæðisins 2. TBL. 6. ÁRG 1985 Fréttablaðið SKIPULAGSMÁL HÖFUÐBORGARSVÆÐ- ISINS er gefið út af Skipulagsstofu höfuðborgarsvæðisins, Ham- raborg 7, 200 Kópavogi, sími 45155 og kemur út fjórum sinnum á ári
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Gestur Ólafsson Útlit: Hreinar línur Setning: Oddi Fjölritun: Offsetfjölritun hf
Um skólahald á höfuðborgarsvæðinu Ragnar Júlíusson 7
Framtíðarþróun almannavarna á höfuðborgarsvæðinu Guðjón Petersen 9
Um skipan löggæslu og rannsóknarvalds á höfuðborgarsvæðinu Frá rannsóknarlögreglustjóra ríkisins. 11
Sameining löggæslu á höfuðborgarsvæðinu. Hjalti Zóphóníasson 13
Framtíðarþróun heilsugæsla á höfuðborgarsvæðinu. Skúli G. Johnsen 15
Hvernig má nýta einkarekstur og beita aðferðum hans til að bæta opinbera þjónustu Ámi Árnason 18
Gönguleiðir yfir helstu akbrautir á höfuðborgarsvæðinu Gestur Ólafsson 23
Hraðatakmarkanir Þorsteinn Þorsteinsson 25
Hugmyndasamkeppni um hlutverk og mótun Arnarhóls 30
Bent hefur verið á að með fyrirbyggjandi starfi megi á mörgum sviðum ná betri árangri en með aðgerðum eftir á, en oft eru
slíkar fyrirbyggjandi aðgerðir ekki eitt af markmiðum viðkom-
andi þjónustukerfis.
Þegar innbrotum í Reykjavík fjölgar t. d. um 69% milli ára hljótum
við að spyrjast fyrir um orsakirnar á svipaðan hátt og við
getum ekki unað því að menntakerfi okkar standi langt að baki
menntakerfum þeirra þjóða sem við eigum í beinni og óbeinni
samkeppni við.
Á næstu mánuðum mun verða leitast við að Ijúka áfanga í
svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins. Með þeirri vinnu verð-
ur reynt að tryggja möguleika á hagkvæmri uppbyggingu þess-
ara þjónustukerfa, en nauðsynlegum árangri verður ekki náð
an virkrar þátttöku þeirra sem skipuleggja þessi kerfi, þeirra
sem reka þau og þeirra sem njóta þeirrar opinberu þjónustu
sem veitt er á höfuðborgarsvæðinu.
Gestur Ólafsson.