Skessuhorn - 23.11.2022, Qupperneq 4

MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER 20224
Garðabraut 2a - Akranesi - Sími: 433 5500 - www.skessuhorn.is
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á þriðjudögum.
Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega. Skráningarfrestur smá­
auglýsinga er til kl. 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.700 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 4.110 krónur með vsk. á mánuði. Elli­ og örorkulífeyrisþegar greiða
kr. 3.550. Rafræn áskrift kostar 3.220 kr. Rafræn áskrift til elli­ og örorkulífeyrisþega er 2.968 kr.
Áskrifendur blaðs fá 50% afslátt af verði rafrænnar áskriftar. Verð í lausasölu er 950 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Gunnlaug Birta Þorgrímsdóttir gb@skessuhorn.is
Valdimar K. Sigurðsson vaks@skessuhorn.is
Guðrún Jónsdóttir gj@skessuhorn.is
Steinunn Þorvaldsdóttir sth@skessuhorn.is

Auglýsingar og dreifing:
Díana Ósk Heiðarsdóttir auglysingar@skessuhorn.is
Umbrot og hönnun:
Siggi Sigbjörnsson umbrot@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun: Landsprent ehf.
Leiðari
Fjárfest í ímynd
Gamall en góður málsháttur segir að umgengni lýsi innri manni. Það getur
t.d. átt við umhverfi húsa, lóðir, bændabýli, þorp, bæjarhluta eða borgir.
Það skiptir nefnilega máli hvernig gengið er um, hversu mikil alúð er lögð
í að hafa snyrtilegt í kringum sig. Allt hefur þetta svo sitt að segja um það
aðdráttarafl sem viðkomandi byggð hefur og mótar afstöðu gesta til hennar.
Þetta heitir að skapa ímynd. Falleg ásýnd og ræktarsemi við umhverfið fær
fólk svo til að láta sér líða betur, bætir mannlífið.
Undanfarin ár höfum við hjónin valið að ferðast um í okkar fríum og
höfum gjarnan valið aðgengilega ferð á vegum Bændaferða til þess. Þykir
það meira gefandi en að flatmaga á spænskri sólarströnd. Á síðasta ári
fórum við í prýðilega ferð um nágrenni Svartaskógar í Þýskalandi. Hvar­
vetna sem ekið var um mátti sjá þorp þar sem einkar vel var hugsað um
allt umhverfi, húsum vel við haldið sem og görðum. Raunar voru öll smá­
atriði í lagi. Sömuleiðis var snyrtilegt við þau fyrirtæki sem yfirleitt voru
staðsett í jaðri þorpanna. Þarna fékk maður á tilfinninguna að það væri
nánast lögreglumál ef einhver hefði sóðalegt við húsið sitt, málaði ekki
reglulega eða hefði ónýtan bíl standandi í innkeyrslunni. Víða er lagður
metnaður í að hafa slíka hluti í lagi. Í mörgum löndum er sömuleiðis lögð
áhersla á að varðveita sögufrægar byggingar sem margar hverjar eru jafn­
vel helsta aðdráttarafl staðanna. Þar eru íbúar stoltir af menningu sinni
og sögu, byggingarlist, fagurlega skreyttum kirkjum og kastölum sem eru
þrungnir sögu. Víða er einnig lögð áhersla á að verja og viðhalda gömlum
borgarhlutum sem mest í sinni upprunalegu mynd. Umferð bíla jafnvel
bönnuð og því hægt að ganga í rólegheitum um svæðið án þess að eiga á
hættu að vera keyrður niður. Á slíka staði er gott að koma.
Mjög er mismunandi hvort fólk lítur á gömul mannvirki sem minjar sem
þarf að varðveita, nú eða rífa. Leggja ekki í kostnað við tímafreka endur­
byggingu. Hugsanlega þarf að nýta landrýmið í annað, háreistari byggingar
sem helst ná út fyrir síðasta græna blettinn! Byggingarlist liðinni alda hér á
landi er vissulega ekki margbrotin, engir kastalar eða mannvirki úr grjóti.
Hér voru reist hús úr torfi og grjóti og viður á þeim árum var afar dýr og
því einkum notaður í sperrur, hurðir og glugga. Síðar var farið að hlaða hús
úr grjóti og enn síðar að steypa þau upp. Við eigum því fá mannvirki sem
fylla margar aldir. En ég minni á að hús þurfa ekki endilega að vera margra
alda gömul til að geta flokkast sem verðmæti.
Fyrir einungis hálfri öld var tekin formleg ákvörðun um það í Stykkis­
hólmi að viðhalda og verja gömul hús bæjarins. Hófst þá átak í verndun
þeirra og menn litu á það sem framtíðar fjárfestingu. Nú, fimmtíu árum
síðar, er af þeim sökum einstakt að koma til Stykkishólms. Gömlum húsum
er vel við haldið og jafnvel dæmi um hús á hafnarsvæðinu sem eru nýleg,
en byggð í gömlum stíl til að falla sem best að heildarmyndinni. Þangað
koma erlend kvikmyndafyrirtæki og taka upp, vegna þess að umgjörðin
vekur eftirtekt og aðdáun. Í sumar fór ég upp á kirkjuholtið í bænum og
dáðist að því sem fyrir augun bar. Horfandi vestur yfir gamla bæinn var
hvergi að sjá hús sem ekki hafði fengið sitt viðhald. Þar mátti sjá mann
dytta að girðingu og annan með málningarpensil á lofti. Þetta var ekki ólík
sjón og við sáum í fyrrahaust í litlu þorpunum í nágrenni Svartaskógar. Það
sama gildir örugglega um alla gesti sem koma, hvort heldur er til Stykkis­
hólms eða Svartaskógar, að bæjarmyndin greypist fast í hugann og skapar
þá ímynd sem við förum með okkur frá þessum stöðum. Þarna eru það íbú­
arnir sem eru að skapa minninguna, þeir eru því að fjárfesta því auðvitað á
það sama við um þá; að umgengnin lýsir innri manni.
Ég er ekki að setja þetta hér á blað til að lasta neinn sérstaklega. Finnst
einfaldlega að fleiri mættu íhuga hvort eitthvað mætti kannski betur fara,
jafnvel án mikils tilkostnaðar. Fjárfesta um leið í jákvæðri ímynd fyrir
ókomin ár.
Magnús Magnússon
Síðastliðinn sunnudag var afhjúpað
söguskilti á Miðsandi í Hvalfirði.
Á því er farið yfir sögu svæðisins
sem m.a. er þekkt fyrir álög sem
hvíldu á jörðinni Litlasandi, her­
stöðina í Hvalfirði og Hvalstöðina.
Linda Björk Pálsdóttir sveitarstjóri
Hvalfjarðarsveitar flutti ávarp og að
því loknu afhjúpaði Gísli Einars­
son dagskrárgerðarmaður sögu­
skiltið. Gísli á sterka tengingu við
jörðina. Amma hans og afi bjuggu
á Miðsandi og þar var Einar faðir
hans fæddur. Fjölskyldan hrökklað­
ist svo í burt vegna umsvifa hersins
á sínum tíma og flutti í Lundar­
reykjadal. Þá dvaldi Gísli sjálfur í
Hvalfirði í fjögur sumur frá 17 ára
aldri, fyrst hjá Jónasi vélaverktaka á
Bjarteyjarsandi og svo í Hvalstöð­
inni.
Eftir vígslu skiltis var farið að
Hernámssetrinu að Hlöðum þar
sem Guðjón Sigmundsson staðar­
haldari tók á móti gestum og boðið
var upp á veitingar. Á Hernáms­
setrinu afhjúpaði Gísli Einarsson
þrívíddarverk af braggahverfinu á
Miðsandi og Heiðmar Eyjólfsson
flutti nokkur lög.
Skiltið á Miðsandi er fjórða í röð
upplýsingaskilta í sveitarfélaginu
í verkefni sem nefnist „Merking
sögu og merkisstaða í Hvalfjarðar­
sveit.“ Áformað er að merkja tíu
staði víðs vegar í sveitarfélaginu og
eiga því sex skilti eftir að líta dags­
ins ljós. „Verkefnið nýtur stuðn­
ings frá Sóknaráætlun Vestur­
lands, Styrktarsjóði EBÍ, Faxaflóa­
höfnum og Mjólkursamsölunni
og kann sveitarfélagið þeim bestu
þakkir fyrir þeirra framlag. Kærar
þakkir eru einnig færðar sveit­
ungum sem lagt hafa verkefninu
lið við miðlun fróðleiks, yfirlestur
og ábendingar,“ segir í tilkynningu
frá menningar­ og markaðsnefnd
Hvalfjarðarsveitar. mm
Hjónin Bjarni Sigurbjörnsson og
Guðrún Lilja Arnórsdóttir sitja
sjaldnast auðum höndum enda
nóg að gera á bænum Eiði við
Kolgrafafjörð þar sem þau búa. Nú
nýlega hafa þau komið upp glæsi­
legri kjötvinnslu þar sem þau geta
afgreitt úrvals kjötvörur beint frá
býli. Fimmtudaginn 17. nóvember
voru þau með opið hús þar sem þau
buðu gestum í kaffi og piparkökur
og til að skoða nýju kjötvinnsluna.
tfk
Fréttastofa Ríkissjónvarpsins
greindi um miðja síðustu viku frá
því að starfsmenn Matvælastofn­
unar hafi frá því á mánudag unnið
að því að fjarlægja tæplega 150
nautgripi frá Nýja Bæ í Borgarfirði.
Ýmist var gripunum komið fyrir
annarsstaðar eða sendir í slátur­
hús. Matvælastofnun hafi ákveðið
að svipta eigendur dýrunum
vegna þess að þeir gerðu ekki þær
úrbætur í dýrahaldinu sem kraf­
ist hafði verið. Eigendur nautgrip­
anna hafi því verið sviptir vörslu
þeirra laugardaginn 12. nóvember
þegar Matvælastofnun ásamt lög­
reglu voru með aðgerðir á bænum
þar sem skepnunum var m.a. gefið.
Á mánudag var síðan hafist handa
við flutning gripanna. Lögregla
hafi verið kölluð á vettvang til að
tryggja öryggi allra.
Fram kom í viðtali sem Sigur­
borg Daðadóttir yfirdýralæknir gaf
RÚV að nautgripirnir í Nýja Bæ
hefðu hvorki verið sveltir né beittir
harðýðgi, en ekki hafi verið orðið
við kröfum um úrbætur. Því hafi
verið ákveðið að svipta eigendur
nautgripunum. Fólkið hafði áður
verið svipt fé og hrossum. Mat­
vælastofnun hefur ekki sent til­
kynningu frá sér um málið síðan
11. nóvember síðastliðinn. mm
Hafa opnað
kjötvinnslu
á Eiði
Guðrún Lilja og Bjarni voru kampakát með fulla bakka af dýrindis kjötvörum
tilbúnar til afhendingar.
Gísli afhjúpaði
söguskilti á Miðsandi
Gísli Einarsson og Linda Björk Pálsdóttir, sveitarstjóri Hvalfjarðarsveitar.
Ljósm. Ása Líndal Harðardóttir.
Gestir við nýja söguskiltið.
Vörslusvipting á 150 nautgripum