Skessuhorn - 23.11.2022, Side 18

MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER 202218
„Það er dásamlegt að fá skjól á Akra­
nesi og mér og dóttur minni líður
afskaplega vel hér,“ segir Anastasiia
Krasnoselska sem kom sem flótta­
maður til Íslands frá Úkraínu í
byrjun apríl síðastliðinn ásamt níu
ára dóttur sinni, Önnu. Anastasiia
er frá Kiev og segist hún svo sannar­
lega muna daginn sem innrásin
hófst í lok febrúar á þessu ári. Þeim
degi gleymi hún aldrei. „Þegar ég
vaknaði um morguninn á innrásar­
deginum 24. febrúar var á öllum
fréttamiðlum að Rússar hefðu ráð­
ist inn í landið okkar. Nokkru síðar
fóru síðan loftvarnaflautur í gang.
Ég hringdi í vinnuveitanda minn
og spurði hvort ég ætti að mæta til
vinnu og síðan í foreldra mína og
nokkra ættingja til að athuga hvort
allt væri ekki örugglega í lagi hjá
þeim. Ég ákvað að fara út úr húsi
og gekk um hverfið mitt og leitaði
eftir því hvort loftvarnabyrgin sem
voru næst heimili mínu væru ekki
opin. Síðan heyrði ég ógnvænlegt
hljóð frá orrustuþotum Rússa, sem
flugu yfir borginni. Hverfið sem
ég bjó í varð ekki fyrir árásum en
árásir voru gerðar annars staðar í
borginni,“ segir Anastaiia.
Dóttirin varð hrædd
Strax daginn eftir ákváðu Anastasiia
og fjölskylda hennar að yfirgefa
heimili sín og flytjast til ættingja sem
bjuggu í litlum bæ um 250 kílómetra
suður af Kiev. Þar var öruggara að
vera. „Við bjuggum þarna hjá ætt­
ingjum í um einn mánuð en urðum
síðan að fara aftur til Kiev. Ástandið
og sérstaklega ógnin sem grúfði yfir
borginni hafði alvarleg áhrif á mig
og dóttur mína. Ég svaf illa og hafði
miklar áhyggjur. Dóttir mín varð
mjög hrædd þegar hún heyrði í loft­
varnaflautunum sem fóru hvað eftir
annað í gang. Meira að segja tók það
hana nokkurn tíma að venjast því
þegar hún heyrði í sírenum sjúkra­
eða lögreglubíla eftir að hún kom til
Íslands, það minnti hana á Kiev. Við
ákváðum því að komast frá Kiev og
Úkraínu sem flóttamenn.“
Meira tilviljun að
Ísland varð fyrir valinu
En hvers vegna varð Ísland fyrir
valinu? „Það var meira tilviljun en
annað,“ segir Anastasiia. „Ég leit­
aði að löndum sem voru tilbúin að
taka við flóttamönnum frá Úkraínu
og sá þar að Ísland var eitt þeirra.
Í fyrstu fannst mér landið vera svo
óralangt í burtu. En ég vissi að þar
var mjög friðsælt og svo alveg frá
því að ég var barn átti ég mér þann
draum að koma einhvern tímann til
Íslands sem ferðamaður og skoða
landið og ekki hvað síst að sjá norð­
urljósin. Ég pantaði því farmiða til
Íslands og ég og dóttir mín héldum
með lest til Varsjár í Póllandi og
þaðan með flugi til Íslands. Eftir
að ég pantaði flugmiðana til Íslands
ákvað ég að fullvissa mig um hvort
ég hefði tekið rétta ákvörðun. Þá
hringdi ég í frænku mína og frænda
en þau ferðuðust um Ísland fyrir
um tíu árum síðan á reiðhjólum.
Hún spurði mig hvort ég væri alveg
viss því það gæti orðið ansi kalt á
Íslandi en fólkið væri mjög vin­
samlegt. Sömu sögu sagði ein vin­
kona mín. Hún sagðist hafa þekkt
Íslending í eina tíð og hann hefði
verið einstaklega ljúfur og þægi­
legur og ef margir landar hans
væru eins væri ekkert að óttast,“
segir Anastasiia og hlær. „En fyrst
og fremst vildi ég tryggja mér og
dóttur minni öryggi hér á Íslandi.“
Sagðist þurfa vernd
„Þegar við lentum í Keflavík snéri
ég mér að lögreglumanni sem þar
stóð og sagði að ég þyrfti vernd sem
flóttamaður frá Úkraínu. Hann
sagði okkur að koma með sér og
skilríki okkar voru skoðuð og það
var staðfest að við værum raunveru­
lega frá Úkraínu. Síðan var okkur
ekið til Reykjavíkur og dvöldumst
við þar sem áður var Hótel Saga við
Hagatorg. Þar dvöldumst við í um
einn mánuð á meðan leitað var eftir
varanlegum dvalarstað fyrir okkur.
Ég nefndi Akureyri því þar bjó
kona frá Úkraínu sem ég kannaðist
við. En þá var mér tjáð að það væri
ekki mögulegt á þeim tímapunkti
en mér var aftur á móti tjáð að það
væri hægt að komast til Akraness
því þar væri byrjað að taka á móti
flóttamönnum. Ég tók því vel og
sagði að mér litist mjög vel á það.
Hér var mér tekið opnum örmum
og hefur okkur mæðgum liðið
afskaplega vel. Það var strax haldið
mjög vel utan um okkur.“
Margir í íslenskunámi
Anastasiia segir að nú séu flótta­
mennirnir sem búsettir eru á Akra­
nesi á milli 30 og 40 talsins. Hún
segir að flestir haldi þeir góðu
sambandi sín á milli og eru í hópi
á Facebook og tala saman þar og
skipuleggja ýmislegt sem þeir fram­
kvæmi svo saman. Meðal annars eru
margir í íslenskunámi tvisvar í viku,
sem fer fram í fjölbrautaskólanum.
Hún segist eiga þá ósk að nánustu
ættingjar hennar gætu komið til sín
í heimsókn eða til lengri dvalar, en
fyrir foreldra hennar væri það úti­
lokað eins og staðan er í dag, þar
sem amma hennar, sem er mjög
fullorðin, treysti sér ekki í erfitt
ferðalag sem flóttamaður. Sömu
sögu er að segja af fleirum í fjöl­
skyldu hennar og öðrum ættingjum.
Er í reglulegu sambandi
við móður sína
„Eftir að ég kom til landsins hef ég
verið í góðu sambandi við móður
mína og fjölskyldu. Þau hafa sagt
mér að ástandið hafi farið sífellt
versnandi og núna væri það orðið
mjög erfitt. Loftvarnaflauturnar
og hættumerkin væru mun tíðari
en áður því hluti borgarinnar er nú
rafmagnslaus og á öðrum stöðum
er rafmagn skammtað og þá eru
margir án rennandi vatns. Þetta
gerðist eftir að Rússar hófu flug­
skeytaárásir á borgina að nýju,“
segir Anastasiia.
Síðustu vikur hefur úkraínska
hernum orðið betur ágengt í gagn­
sókn sinni gegn Rússum sem hófst í
byrjun september í Kharkiv héraði
í austri og í Kherson héraði í suðri.
Nýlega náðu þeir á sitt vald hér­
aðshöfuðborginni Kherson eftir að
Rússar yfirgáfu borgina í flýti. En
hafnarborgin þykir hernaðarlega
mjög mikilvæg.
Lífið verður
aldrei það sama
„Þrátt fyrir hetjulega baráttu,
sem hefur komið mörgum svo á
óvart og jafnvel Úkraínumönnum
sjálfum, þá eru samt erfiðir tímar
framundan,“ segir Anastasiia. „Við
sem hér erum þurfum að undir­
búa okkur undir að það getur liðið
langur tími þar til friður kemst á
að nýju í Úkraínu. Verðum við því
að aðlagast íslensku samfélagi eins
vel og við getum. Þó að íbúðin
mín í Kiev hafi ekki orðið fyrir
skemmdum þá er flóttafólk bæði
hér á Akranesi og annars staðar
á Íslandi sem hefur misst hús­
næði sitt í stríðinu og lífið verður
aldrei aftur eins hjá því, hvenær
sem fólkið getur eða vill snúa aftur
til heimalandsins okkar. Eins og ég
sagði áður þá hefur verið mjög vel
tekið á móti okkur á Akranesi. Við
höfum húsnæði og flestum okkar
hefur verið útveguð atvinna. Sjálf
starfa ég á Bókasafni Akraness og
líkar það frábærlega. Allir vinnufé­
lagar mínir eru mjög hjálplegir og
vilja gera allt til að láta mér líða vel,
sem ég er mjög þakklát fyrir.
Í Kiev starfaði ég hjá hverfastjórn­
inni í hverfinu mínu sem fulltrúi í
félagsþjónustu við að aðstoða fólk
sem átti í ýmiskonar erfiðleikum,
m.a. varðandi það að leita að hús­
næði eða þurfti á annarri aðstoð að
halda. Í Kiev bjuggu um þrjár millj­
ónir manna áður en stríðið hófst og
er borginni því skipt upp í hverfi
eins og gert er í stórborgum. Hvert
hverfi sér um að þjónusta sitt fólk.
Í mínu borgarhverfi bjuggu um 85
þúsund manns.“
Erum þakklát fyrir
móttökurnar á Akranesi
„Þó að ég komi úr stórborg þá
finnst mér eftir að ég kom til Íslands
og flutti á Akranes að bara það að
fara til Reykjavíkur upplifi ég mik­
inn ys og þys í borginni. Ég kann
svo miklu betur við mig í róleg­
heitunum á Akranesi. Sömu sögu
er að segja af dóttur minni sem er í
Grundaskóla og er mjög ánægð þar.
Hún sagði mér nýlega að íslenskan
væri í uppáhaldi hjá sér.
Að lokum vil ég segja það að flest
flóttafólkið sem býr hér á Akranesi
er í góðu sambandi hvort við annað
og það kemur skýrt fram hversu
þakklátt það er fyrir móttökurnar
hér á Akranesi. Það vill enginn vera
í þeirri aðstöðu sem við erum í sem
flóttamenn í öðru landi og neyðumst
til þess að vera fjarri heimkynnum
okkar og ættingjum. Þess vegna er
svo mikilvægt að haldið sé vel utan
um okkur eins og hér er svo sannar­
lega gert. Fólkið mitt heima í Úkra­
ínu komst við þegar ég sagði því frá
móttökunum sem við fengum hér
og svo því að prjónakonur á Íslandi
væru að prjóna sokka og annan
lopafatnað til þess að senda til úkra­
ínskra hermanna fyrir veturinn,“
segir Anastasiia að endingu.
se/ Ljósm. úr einkasafni.
„Síðan heyrði ég ógnvænleg hljóðin frá
orrustuþotum sem flugu yfir borginni“
Rætt við úkraínska flóttakonu sem nú býr og starfar á Akranesi
Anastasiia og Anna dóttir hennar við Akranesvita.
Mæðgurnar á ferðalagi í haust. Á þjóðhátíðardegi Úkraínu 24. ágúst 2022.
Anastasiia í vinnunni á Bókasafni Akraness.
Á flugvellinum í Varsjá. Á leið til þess
óþekkta.