Feykir - 14.09.2022, Blaðsíða 7

Hafðu samband!
Hafðu samband í síma 455 7176
eða sendu Feyki póst á feykir@feykir.is
fá sérfræðinga í heimsókn á
stofnanirnar eða hefur það
gengið vel að þínu mati, hverjir
eru kostirnir við að fá sér-
fræðinga út á land? „Það er og
hefur verið misjafnt hvernig og
hversu mikil sú starfsemi hefur
verið milli stofnana og milli
starfsstöðva en almennt er það
orðið erfiðara að fá sérfræðinga
út á land. Þar þarf að gera átak á
landsvísu með aðkomu heil-
brigðisyfirvalda, sjúkrahúsa,
heilbrigðisstofnana og lækna.
Þarna má líka nýta tæknina
mun betur, fjarheilbrigðis-
þjónustu, þar sem læknir og
skjólstæðingur geta verið í
sitthvorum landshlutanum. Að
læknir leggi í ferðalag til að
hitta hóp sjúklinga er auðvitað
einfaldara en að hópur fóks
ferðist til að hitta sama lækn-
inn. Margir skjólstæðingar eiga
líka erfitt með að ferðast og
þurfa jafnvel einhvern til að
fylgja sér. Tækjabúnaður sem
læknir þarf í sinni vinnu getur
líka haft þau áhrif að erfitt er
fyrir hann að flytja sig af sinni
stofu eða stofnun.“
Á síðustu öld var skurðstofa á
Króknum en ekki lengur. Er
einhver áhugi á að taka hana í
gagnið aftur? „Skurðstofa á
Króknum átti fullan rétt á sér á
sínum tíma. Þar eru nú gerðar
speglanir á göngudeild en
engar aðgerðir á skurðstofum.
Þar sem eru skurðstofur þarf
flókinn og dýran tækjabúnað
og sérhæft starfsólk sem ekki er
í boði fyrir fámenna staði.
Skurðlæknar eru flestir eða allir
með undirsérgrein og sinna
sínu oft þrönga sviði og hafa
leyst af hólmi almenna skurð-
lækninn sem sinnti meira og
minna öllu. Það er ekki í
umræðunni að opna skurðstofu
á Króknum og ég sé það ekki
gerast í nánustu framtíð.“
Það hefur verið gagnrýnt að
verðandi mæður þurfi að bruna
á Akureyri, við alls konar
aðstæður, til að fæða börn.
Hvað finnst þér um það ástand
og eru einhverjar líkur á að
breyting verði á? „Kröfur um
gæði og öryggi leiða til þessarar
niðurstöðu en það þarf að bæta
gistiaðstöðu fyrir verðandi
foreldra og fjölskyldu nærri
sjúkrahúsunum.“
„Bæði gaman og
gefandi að starfa
sem læknir“
Hvernig hefur gengið að fá
lækna til starfa hér á Norðurlandi
vestra, eru ungir læknar
spenntir að koma heim til
starfa? „Það vantar lækna til
starfa mjög víða um land. Það á
reyndar við um fleiri heil-
brigðisstéttir eins og hjúkrunar-
fræðinga. Það hefur þó gengið
nokkuð vel hér á Króknum þar
sem við höfum á síðustu árum
náð að fá heim og ráða tvo unga
lækna eftir sérnám. Eins hafa
læknanemar og kandídatar
sýnt áhuga á að koma í styttri
tíma. Á Blönduósi hefur aftur á
móti ekki tekist að ráða fasta
lækna til starfa undanfarin ár
en mannað er með hópi lækna
sem skiptast á að koma.“
Það er talað um að stækka þurfi
Dvalarheimili aldraðra á Sauðár-
króki. Er það mál í einhverjum
farvegi? „Það er vinna í gangi
við að gera öll hjúkrunarrýmin
að eins manns stofum með
snyrtingu. Þá fækkar rýmum
þar sem flest þessara herbergja
voru ætluð fyrir tvo. Því þarf að
byggja við og það er vonandi að
komast í farveg.“
Er gaman og/eða gefandi að
vera læknir? „Það er bæði
gaman og gefandi að starfa sem
læknir. Það er krefjandi og að
starfa úti á landi er talsvert
frábrugðið því sem er í borgum
og stærri bæjum í nálægð við
sjúkrahús og bráðadeildir og
vaktaálag yfirleitt meira,“ segir
Örn að lokum.
AÐSENT | Ólafur Þ. Hallgrímssonr skrifar
Hvert stefnir þjóðkirkjan?
Það eru breytingar að verða í þjóðkirkjunni,
sem ekki fara fram hjá neinum, ekki heldur
fyrrv. sveitpresti, komnum á eftirlaun, sem
bregður í brún og finnst erfitt að átta sig á
ýmsu sem þar er að gerast.

Stjórnsýslu kirkjunnar hefur
verið skipt upp í tvö aðgreind
svið, frá síðustu áramótum, sem
kann að vera til bóta. Prestaköll
sameinuð samkv. ákvörðunum
kirkjuþings og biskupafundar
nær þegjandi og hljóðalaust og
að því er virðist án minnsta
samráðs við heimamenn. Tveim
eða fleiri prestaköllum er slegið
saman í eitt bæði á höfuð-
borgarsvæðinu og á lands-
byggðinni, nú síðast hafa
Húnavatnssýslur báðar verið
sameinaðar í eitt prestakall,
Húnavatnsprestakall, en því víðfeðma
umdæmi þjóna nú aðeins þrír prestar í stað
sex, er undirritaður kom til starfa í Ból-
staðarprestakalli árið 1981.
Heyrst hefur að leggja eigi niður allt að
tug prestsembætta til að spara. Jafna þarf
þjónustubyrði prestanna í þéttbýli og dreifbýli
og auka samvinnu presta, segja kirkjuþings-
menn. Fjárhagur kirkjunnar er þungur og fer
versnandi, eftir að ríki og kirkja hafa formlega
verið aðskilin og prestar ekki lengur ríkis-
starfsmenn, heldur launamenn hjá þjóðkirkj-
unni – Biskupsstofu.
En embættin verða nær öll lögð niður á
landsbyggðinni. Þegar grannt er skoðað,
verður sparnaðurinn einkum í því fólginn að
fækka prestum í dreifbýli og skerða þjónustu
kirkjunnar þar.
Á þjónustuárum mínum í Mælifells-
prestakalli máttum við iðulega búa við þann
söng, að sveitaprestar hefðu of lítið að gera,
lægju nánast mest undir sæng, því þyrfti að
leggja niður prestaköll og fækka prestum.
Reynsla mín af 27 ára þjónustu í sveita-
prestakalli er vissulega allt önnur. Síst af öllu
geri ég lítið úr vinnuálagi presta á höfuð-
borgarsvæðinu, sem oft er mikið, en þeir hafa
á móti á að skipa ýmsu samstarfsfólki, sem
sveitapresturinn hefur ekki.
Kristni og þjóðlíf hafa löngum haldist í
hendur í okkar landi. Kristindómurinn er
arfur, menning okkar kristin menning. Nú er
kannski að verða þar breyting á. Gömlu
prestakallanöfnin minna á þessi tengsl kristni
og þjóðlífs. Nöfn eins og Valþjófsstaðar-
prestakall, Þingeyrarklaustursprestakall, Saur-
bæjarprestakall, svo fá ein séu nefnd.
Ég er áreiðanlega ekki einn um það að
finnast eftirsjá að þessum nöfnum og með
hvarfi þeirra rofni einhver þráður sögu og
fortíðar. Veit ég þó að kirkjuhúsin verða áfram
á sínum stað.
Í staðinn koma ný nöfn tengd landfræði-
legu umhverfi og hafa ekkert með kristni að
gera. Er kirkjan að höggva á rætur for-
tíðarinnar?
En margt er að breytast, rétt er
það, og þarf ekki mörg orð um að
hafa. Þjóðfélagið tekur stöðug-
um breytingum, og vissulega þarf
kirkjan alltaf að halda vöku sinni,
skoða verklag sitt og finna nýjar
leiðir til að koma boðskapnum á
framfæri. En er sameining presta-
kalla, stærri prestaköll, endilega
svarið við því? Það dreg ég í efa.
Finnur einstaklingurinn sig betur
heima í víðlendu prestakalli en
fámennu, þar sem nánd er meiri
og boðleiðir styttri? Er líklegt, að
sameining verði til að bæta kirkjusókn?
Reynsla mín er sú, að fólk sé mjög bundið
tilfinningarlega sinni sóknarkirkju og sókn og
vilji helst ekki fara út fyrir sóknarmörkin.
Skiptir einstaklingurinn líka ekki alltaf mestu
máli í kirkjunni, þegar allt kemur til alls. Hvers
vegna ekki að leggja meiri áherslu á samstarf
presta, t.d. innan hvers prófastsdæmis, fremur
en sameiningar. Hafa prestar ekki alltaf getað
unnið saman, það þekki ég a.m.k. vel úr mínu
starfi.
Sameining á flestum sviðum þjóðlífsins er
e.k. lausnarorð nú um stundir. Því stærra,
þeim mun betra og meiri slagkraftur, segja
menn. Er „slagkraftur“ kirkjunnar kominn
undir stærri prestaköllum? Á kirkjan að taka
þátt í dansinum?
Kirkjan getur ekki elst við tískustrauma eða
staðið í vinsældakeppni. Hún er tákn þess, sem
fast er og öruggt í tilverunni, þess sem stendur
fast í ótryggum og síbreytilegum heimi. Þannig
tel ég, að fólk vilji líka hafa hana. Hún getur
ekki þóknast öllum né haft alla góða. Ekki
gerði Kristur það. Hún verður að standa föst á
sinni rót í kærleika og umburðarlyndi, ekki
slíta rætur fortíðarinnar, sem samofnar eru
þjóðarsálinni. Hún verður að vera meðvituð
um, á hvaða leið hún er.
Það eru forréttindi að vera þjónn í kirkju
Jesú Krists, sem er hinn sami í gær og í dag og
verður um aldir, og koma boðskapnum eilífa til
fólks í gleði jafnt sem sorg. Af því ættum við að
vera stolt.
Megi Drottinn vísa veginn.
Ólafur Þ. Hallgrímsson
Höf. er pastor emiritus
34/2022 7