Ský - 01.06.2002, Blaðsíða 43

Boðberi
nútímans
Hann var nokkurn veginn jafngamall
tuttugustu öldinni og hefði orðið
hundrað ára á þessu ári, hefði hann
lifað, fæddur árið 1902 og lést árið
1998. Hann hafði það af að ná að verða
nokkurn veginn allt í hugmyndalegum
og fagurfræðilegum efnum sem þessi
undursamlega öld gat boðið mönnum
upp á að verða - nema kannski hippi og
að sjálfsögðu aldrei fasisti. Guðmundur
Andri Thorsson minnist hér Halldórs
Laxness.
Halldór Kiljan Laxness var eini maöurinn
sem fékk að reykja í íslensku sjónvarpi.
Löngu eftir að það þótti með öllu óviður-
kvæmilegt að tóbak væri brúkað frammi fyr-
ir alþjóð í sjónvarpi þá mætti hann í viðtöl
með digran vindil sem hann púaði með innlif-
un og sveiflu og blés svo þykku reykskýi
framan í æ ráðvilltari spyrla sem komnir voru
til að leita svara hjá véfréttinni á Gljúfra-
steini. Sú tilhugsun að biðja Nóbelsskáldið
um að reykja ekki virtist með öllu óbærileg.
„Nóbelsskáldið": einstæði hans var algjört
og áréttað með ákveðnum greini. Og áður en
lauk naut hann almennrar virðingar, að vísu
ekki sem landsfaðir því hann var ekki föður-
legur, heldur fyrir að vera nokkurs konar yf-
irsjálf þjóðarinnar holdi klætt, — sá staður
þjóðarsálarinnar sem geymdi og lét í Ijós
siðaboð, reglur, menningu og bælingu. En
fólk bar ekki bara fyrir honum óttablandna
virðingu: hann naut ástar. Af tilsvörum hans