Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2021, Blaðsíða 29
BRYnHIlDuR BjöRnSDóTTIR OG SIljA BÁRA óMARSDóTTIR
28
Þar á þessi ófullnægja og hamingjan sem alltaf er rétt utan seilingar einnig
vel við. Eins og á hinum markaðinum, þeim sem höndlar með veraldlega
hluti, er ófullnægjan einnig byggð inn í markaðstorg ástarinnar og verður til
þess að karlar velja sig frá því sem kæmi þeim best, það er ástarsambandi þar
sem kona veitir þeim af ástarkrafti sínum.
Á þessum markaði snýst allt um val. Konur koma inn á hann með tvöföld
skilaboð í farteskinu; þær hafa verið undirbúnar allt lífið undir að vera ástar-
veitur í leit að varanlegu sambandi en jafnframt er ástin svo óáþreifanlegt afl
og svo mikil list augnabliksins að það er ekki hægt að fara fram á neitt sem
heitir skuldbinding og kona sem ber með sér að hún vilji slíkt tapar alltaf.60
Þar sem hugmyndin um rómantíska ást felur það í sér að ástin lúti engum
lögmálum, heldur sé náttúrulögmál sem „gerist bara“, eru konur mun oftar
í þrengri stöðu á sambandsmarkaði. Ofuráhersla á æsku og fegurð kvenna
og sú félagslega staða sem það að eiga maka og fjölskyldu veitir þeim er til-
komin vegna stöðugrar markaðssetningar á þessum hlutverkum ofar öðrum
sem konum vissulega standa til boða í nútímanum. Hér má minna á þá veg-
semd og tækifæri sem Sigrit gefur fúslega upp á bátinn þegar lars loksins
velur að vera með henni, sem hann gerir ekki fyrr en útséð er um að honum
bjóðist sambærileg tækifæri.
Það má segja að öll vötn markaðarins, bæði hins hagræna og hins per-
sónulega, hnígi að því að fá konur til að velja að helga líf sitt því að elska
karlmann. Enda er það svo að þrátt fyrir meinta „skuldbindingafælni“ karl-
manna eru furðu margir karlmenn í ástarsamböndum einhvern og jafnvel
stóran hluta ævinnar. Við vitum af hverju konur vilja vera í ástarsamböndum
en miðað við markaðssettu hugmyndina um káta glaumgosann ættu karl-
menn ekki að vilja það. En eins og við sjáum svo skýrt í kenningum önnu
Guðrúnar jónasdóttur og Evu Illouz þurfa karlar á konum að halda. Karl-
menn í ástarsamböndum við konur eru samkvæmt rannsóknum almennt
heilbrigðari, hamingjusamari og langlífari en karlar sem eru ekki í ástar-
sambandi.61 Einmanaleiki er mun líklegri til að hrjá einhleypa karlmenn en
einhleypar konur, þar sem konur eiga auðveldara með að mynda og viðhalda
tengslanetum sem er eitt af því sem felst í ástarkrafti þeirra,62 en nýleg rann-
60 Eva Illouz talar í Why Love Hurts um „alvarlegar konur“, þær sem segjast á stefnu-
mótaöppum eða stefnumótum vilja alvarlegt samband og eru bæði taldar auðveldari
og eru auðsærðari fyrir vikið.
61 Eva Illouz, Why Love Hurts, bls. 68.
62 Berglind Rós Magnúsdóttir, „umhyggjuhagkerfið og arðrán ástarkraftsins“, Kjarn-
inn 9. apríl 2020, sótt 14. september 2021 af https://kjarninn.is/skodun/2020-04-
09-umhyggjuhagkerfi-ardran-og-astarkraftur/.