Íslenska leiðin - 01.10.2001, Qupperneq 15

Íslenska leiðin - 01.10.2001, Qupperneq 15
I öðru lagi Þrátt fyrir samninginn um evrópska efnahagssvæðið eru enn allt að 20 prósent tollar á fullunnum íslenskum sjávarafurðum inn í ESB. Þetta hefur leitt af sér að íslenskir aðilar hafa frekar einbeitt sér að frumvinnslu í stað fullvinnslu, auk þess sem ný- leg dæmi eru um að hérlendir fullvinnsluaðilar hafi neyðst til að færa starfsemi sína frá fslandi til Evrópusambandsríkja sökum þessa. Með aðild að Evrópusambandinu yróu þeirtollar sem eft- ir eru á sjávarafurðum afnumdir og jafnframt fengi íslenskur landbúnaður loks frjálsan aðgang að mörkuðum Evrópusam- bandsins. í þriðja lagi Forsenda þess að taka upp evru sem gjaldmiðil á íslandi er að ganga til liðs við Evrópusambandið en þátttaka í peningamála- stefnu ESB myndi auka stöðugleika í íslensku efnahagslífi til mikilla muna frá því sem nú er. Ennfremur myndi evruaðild samstundis leiða af sér töluverða vaxtalækkun; eða því sem samsvarar vaxtamuninum milli íslands og evrusvæðisins sem nú er um 4 prósent. Og þar sem vaxtastig er stór þáttur í ákvöróun fjárfesta um sín viðskipti getur það haft mikinn ávinn- ing í för með sér fyrir íslenskt efnahagslíf, auk þess sem lægri vextir hefðu einfaldlega í för með sér mun ódýrari lán fyrir heimilin. Hingaó til hefur mönnum þótt muna um minna. I fjórða lagi i heimi þar sem vörur, þjónusta og fjármagn flæðir frjálst yfir landamæri, þá hlýtur að verða hörð samkeppni um fjárfesting- at bæði innan landa og yfir landamæri. Áður en ráðist er í um- fangsmikla fjárfestingu í framleiðslufyrirtæki yfir landamæri, þá nannsaka fjárfestar gaumgæfilega viðskiptaumhverfi fjárfest- ingakostsins. Til að mynda vegna gengisóvissu og hærra vaxta- stigs eru íslensk fyrirtæki einfaldlega ekki jafn fýsilegur fjár- festingarkostur ef þau standa fyrir utan ESB og evrusvæðið. Um þetta eru flestallir fjármálaspekingar sammála. I fimmta lagi Ein helsta röksemd þess að taka upp sameiginlegan gjaldmiðil f Evrópu hefur verið hinn mikli kostnaður sem fylgir því að flytja fjármagn milli hinna ýmsu gjaldmiðilsvæða í Evrópu. Það fylgir því aukinn kostnaður þegar tekjur eru í einum gjaldmiðli en út- gjöld í öðrum. Og meðan íslendingar standa fyrir utan evru- svæðið mun gengiskostnaður skekkja samkeppnisstöðu ís- lenskra fyrirtækja gagnvart svæðinu. Það má því segja að geng- iskostnaður virki eins og auka skattur á íslenska framleiðslu. Að- ild að ESB og evrunni myndi þannig veita íslenskum fyrirtækjum möguleikann til að keppa á jafnréttisgrundvelli við fyrirtæki í Evr- ópu. Það er augljóst að gengisbreytingar gera það að verkum að það er alltaf áhættusamt að eiga í viðskiptum milli gjaldmiðilssvæða. Þessi óvissa um gengisþróun kemur hvað harðast niður á litlum og meðalstórum útflutningsfyrirtækjum, en þau eru mjög mik- ilvægur hluti af hinu íslenska hagkerfi. í raun teljast flestöll fyr- irtæki á íslandi til lítilla og meðalstórra fyrirtækja. Með aðild að evrusvæðinu yrði óvissan um gengisbreytingar gagnvart þess- um stærsta markaði okkar íslendinga úr sögunni og meiri stöð- ugleiki yrði í vióskiptaumhverfi fyrirtækjanna. í sjötta lagi Enn er ónefndur sá ávinningur sem íslensk heimili nytu við að- ild þar sem matvælaverð er töluvert lægra í nágrannaríkjum okkar í Evrópusambandinu en hér á íslandi. Þrátt fyrir að ís- lensk stjórnvöld geti enn gert margt á þessu sviði án aðildar að ESB, til að mynda með einhliða tollalækkunum, þá ætti evruaðild ennfremur að leiða til lægra vöruverðs, þar eð allur samanburð- ur við vöruverð annarsstaðar í álfunni yrói sýnilegri. Afleiðingin yrði því aukin kaupgeta almennings. í sjöunda lagi Eins og áður segir fengu íslendingar að mestu aðild að sam- starfi Evrópusambandsríkja á sviði mennta og vísindamála með samningnum um evrópska efnahagssvæðið, en það áhrifaleysi sem fylgir stöóu EFTA ríkjanna í EES hefur þó haft nokkuð tak- markandi áhrif á möguleika íslendinga í því samstarfi. Hvað skólamál varðar yrði sú breyting helst við aðild að Evrópusam- bandinu að skólagjöld íslenskra námsmanna í Evrópu, sérstak- lega í Bretlandi, myndu minnka til mikilla muna og nánast hver- fa en íslenskir námsmenn greiða við núverandi fyrirkomulag rúmlega 50 milljónir á ári í skólagjöld til breskra háskóla. í áttunda lagi Inn í útreikninga um kostnað og ávinning við Evrópusambands- aðild hefur ekki verið tekið tillit til þess áhrifaleysis sem við íslend- ingar búum við með núverandi fyrirkomulagi, enda er það kannski flókið reikningsdæmi, en áhrifaleysið er til að mynda fólgið í því að íslendingar þurfa að taka vió lögum og reglugerðum frá ESB en geta nánast ekkert haft innihald þeirra að segja. Til að mynda hafa íslendingar afar litla möguleika á að koma hags- munamálum landsins á framfæri í við núverandi aðstæður. Þannig má fullyrða að stærsti gallinn við núverandi stöðu íslands sé fólginn í því áhrifaleysi á þróun samstarfsins sem fylgir að- stöðu EES-ríkjanna í EFTA. Nær öll stefnumótun og ákvarðana- taka um framtíðarsamstarf, reglugerðir og lagasetningu fer fram í stofnunum Evrópusambandsins þar sem íslensk stjórn- völd hafa mjög takmarkaða aðkomu og enn minni áhrif. í níunda lagi Við hugsanlega aðild íslands að Evrópusambandinu mun aðkom- an að ákvarðanatökunni aukasttöluvert á nær öllum sviðum. Öll aðildarríki ESB fá fulltrúa í framkvæmdastjóm sambandsins sem fer í raun með framkvæmdavaldið og sér um allan rekst- ur ESB. Þessir fulltrúar hafa mikil áhrif á þróun samstarfsins og því er það einkar mikilvægt fyrir smærri ríki að hafa aðkomu að fundum framkvæmdastjómarinnar þar sem málum er ráð- ið. Ráðherraráðið fer í raun með löggjafarvaldið innan ESB og er æðsta ákvörðunarvald sambandsins. Ráðherraráðið er einfald- lega myndað af ráðherrum aðildarríkjanna á hverju málefnasviði fyrir sig. Þannig eru það til að mynda ráðherrar sjávarútvegs- mála í aðildarríkjunum sem skipa ráðherraráðið um sjávarút- vegsmál. Hvert ríki hefur einn ráðherra í hverjum málaflokki en aðildarríkin hafa mis mörg atkvæði eftir íbúafjölda. í fjölmörgum málaflokkum þurfa ákvarðanir þó að hljóta samþykki allra aðild- arríkjanna. Meðan ísland býrvið þá stöðu að þurfa að taka upp í löggjöf landsins um það bil 80 prósent af lagagerðum ESB hlýt- ur það teljast til galla að hafa ekki aðkomu að ráðherraráðinu, sérstaklega í Ijósi þess að leitast er við að ná málamiðlunum í ákvarðanatöku innan ráðsins, líkt og gerist innan annarra stofnana ESB, en það hentar smáríkjum eins og íslandi sér- staklega vel. í tíunda lagi Ómögulegt er að reikna það út með nokkurri vissu hvaða pen- ingalegan ávinning ofangreindir þættir muni nákvæmlega hafa íslenska leiðin • Átta - Fimm I Bls. 15
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68

x

Íslenska leiðin

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenska leiðin
https://timarit.is/publication/1849

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.