Heima er bezt - 01.09.2004, Blaðsíða 25

upp á næturnar ef þá vantaði bensín,
rifu stundum kjaft ef ég var með eitt-
hvert múður, en voru yfirleitt vin-
samlegir þegar ég hafði afgreitt þá.
Mér er minnisstætt hið annasama
mannlíf í bænum á þessum árum. I
beituskúrahverfinu voru stúlkur og
eldri konur, ýmist að stokka upp,
beita línu eða gera að afla meðan
sjómenn undirbjuggu næsta róður.
Ogleymanlegir eru mér sumar-
morgnarnir, þegar logn var og ljósglit
um allan fjörðinn og fjöllin bergmál-
uðu af hinum andstuttu mótorskell-
um vélbátanna þegar haldið var á
miðin. Þá var líf og fjör í tuskunum
og fólkið virtist geta vakað endalaust
meðan vertíðin stóð. I landlegum var
svo hvílst þangað til þreytan var liðin
úr líkamanum, en síðan hófst sama
ævintýrið á ný.
Þegar haustaði og veður gerðust
válynd, var bátaflotinn settur upp á
kamb og sjómennirnir slöppuðu af
og allt bæjarlífið gjörbreyttist, var
allt einhvern veginn afslappaðra.
Margir klæddust betri fotunum og
tóku sér kannski far með póstbátnum
til Akureyrar eða gengu um Ólafs-
fjarðargötu í smáhópum með gam-
anyrði á vör, litu inn í búðirnar, sem
mig minnir að væru sex talsins með
ótrúlega miklu vöruvali. Stundum
var stansað við tvo ljósastaura í mið-
bænum. Stóð annar þeirra við hús
Sveins Baldvinssonar, oftast kallaður
„Völlu-staurinn“, eftir Valgerði Frið-
riksdóttur, sem var ráðskona Sveins.
Hinn staurinn stóð gegnt Arnahús-
inu, á horni Aðalgötu og Strandgötu.
Ekki man ég hvað hann var nefndur,
en báðir þessir staurar voru eins kon-
ar fjölmiðlar bæjarbúa um langa
hríð, því þar voru festar upp með
teiknibólum, allar þær auglýsingar
sem erindi áttu við almenning. Þeir
voru einnig samkomustaður okkar
unglinganna, einkum „Völlu-staur-
inn“, þvi oft var gott að standa í
skjóli við hússtafninn hjá Sveini
Baldvins. Þegar illa viðraði og ekki
var gott að leika sér úti, heimsóttum
við skólasystkinin hvert annað og
gerðum okkur sitthvað til dægrastytt-
ingar, spiluðum fatagosa eða fórum
með fóninn minn og plöturnar niður í
Eitt aflitlu handverksstœðunum í
Ólafsfirði. Sœmundur Jónsson
rokka og söðlasmiður að störfum.
„litla sal“, sem svo var kallaður, en
hann var undir senunni í gamla sam-
komuhúsinu við Kirkjuveg. Gamla
samkomuhúsið var miðstöð félags-
lífsins í Ólafsfirði í áratugi. Þar voru
sýndar bíómyndir tvisvar til þrisvar í
viku, leiksýningar um jól og áramót,
spiluð félagsvist, haldnir fundir
hinna ýmsu félagasamtaka og síðast
en ekki síst, dansleikirnir, þar sem
áramóta-, sjómannadags- og sautj-
ándajúníböllin báru af öðrum. Þar
léku fyrir dansi Jón á Syðri-Á, Bóbó
læknisins, Geiri raf og Geiri í skól-
anum. Um rekstur hússins sá Sig-
mundur Jónsson málari, með miklum
sóma um langa hríð. Eldri menn sátu
gjarnan við spilamennsku og stund-
um háværir, ekki síst ef að öl var á
könnunni.
Mörgum fannst Ólafsfjörður dauf-
legur seinni part vetrar, en þá fóru
margir vinnufærir menn til Suður-
lands á vertíð, því talsvert atvinnu-
leysi var í Ólafsfirði á þessum árum.
„Farðu suður, farðu suður á vertíð“,
var gjarnan sagt við okkur yngra
fólkið, eins og fyrr getur, þegar við
vorunr búin með það sem við gátum
lært í skólanum. Auðvitað hlýddu
mörg okkar kallinu, og meðal þeirra
var undirritaður, sem fór á vertíð.
Aðrir fóru til vinnu á Keflavíkurflug-
velli, á vit ameríska draumsins, eins
og það var stundum kallað.
Það var eins og að eldra fólkið
legðist í eins konar dvala seinnipart
vetrar og safnaði kröftum til næstu
sumarvertíðar í Ólafsfirði og vaknaði
ekki fyrr en hafgolan fór að strjúka
því um vanga með vorkomunni, en
þá fór líka allt á fulla ferð. Trillukarl-
arnir tóku að dytta að bátum sínum
og veiðarfærum, og um fjörukamb-
inn fór „saltlykt og tjöruangan“.
Mikil glaðværð ríkti í bænum þegar
vertíðarfólkið kom að sunnan. Þá var
gjarnan farið í ýmsa leiki, fótbolta,
slagbolta og hvað annað sem tiltækt
var.
Faðir minn smíðaði lítinn vélbát
fljótlega eftir að við fluttum til
Ólafsfjarðar og rerum við feðgarnir á
honum með handfæri út í fjarðar-
mynnið, vestur með Hvanndalabjargi
til Héðinsfjarðar, eða inn fyrir Múl-
ann. Þetta voru hinar skemmtilegustu
stundir þegar veðrið var gott og vel
fiskaðist. Sumarkvöldin norðanlands
eru oft undrafogur þegar hnísur og
höfrungar leika sér um allan sjó og
sólin er eins og bráðið gull við heim-
skautsbaug.
En þessi löngu liðnu, ljúfu ár, um
miðja síðustu öld, eru mér sem dauf
endurminning þegar ég heimsæki
Ólafsfjörð í dag. Samgöngur við
Ólafsfjörð voru löngum með póst-
bátnum frá Akureyri, uns þær lögð-
ust af á níunda áratugnum. Vegur var
gerður akfær yfir Lágheiði að sumar-
lagi 1948. Múlavegurinn var tekinn í
notkun 1966 og Múlagöngin komu
til sögunnar 1991.
Þegar ég er spurður hvar á Islandi
mér finnist fallegast, vefst mér tunga
um tönn, því mér finnst reyndar víða
vera fallegt. En oftast koma byggð-
irnar á Tröllaskaga fyrst upp í hug-
ann. Ég hygg að margir séu mér
sammála um að þar sé landslag
margbreytilegt, slungið töfrum í öll-
um sínum ógnandi hrikaleik og gróð-
ursælum byggðum.
Heima er bezt 409