Heima er bezt - 01.07.2006, Síða 18

því vel að þær áttu ítök í raklendi, sem var nokkuð langt
frá bænum og kallað Dæld. Þar heyjuðu þær og fengu þó
nokkra hestburði og var þangað leitað eftir fyrri slægju
heima fyrir.
Þama vomm við svo í rúma viku að heyja. Var það virkilega
ævintýralegt. Við fómm með vaming og verkfæri með
okkur, því ekki var komið heim fyrr en um kvöldið.
Seinasta daginn var komið með hestana og heyið flutt
heim. Þar sem annars staðar sýndu þær systur dugnað sinn,
bundu heyið eins og siður var þá. Þær áttu nóg af reipum og
höfðu ekki mikið fyrir að hengja baggana upp á klakkana
eða taka niður af þegar heim var komið.
Heyskapurinn var mikill þetta sumar og góður. Attu þær
því nóg fóður handa skepnunum yfir veturinn. Þá má geta
þess að jörðin þeirra átti skógarítök í Svínafellslandi í Nesjum
og þangað fórum við þegar á leið sumarið og fengum nóg á
hest og þar sem annars staðar, vom þær duglegar og klipptu
heilan hestburð á einum degi og þótti það vel gert. En þær
áttu líka verkfæri svo að segja til allra hluta á þessum tíma
og var bæði gaman og gott að fylgjast með vinnubrögðum
þeirra.
Nú var komið fram að hausti og þá tóku haustannimar við.
Lítið fór íyrir smalamennskunni, enda féð flest í námunda
við bæinn. Eg held líka að nágrannamir hafí oftast tekið af
þeim ómakið, þegar smala þurfti og rétt þeim hjálparhönd,
enda voru þær vel kynntar í sveitinni. Það fann ég glöggt,
meðan ég var hjá þeim. Þær Kristín og Katrín mátu sveitunga
sína vel og nokkmm sinnum fór ég með þeim í heimsókn á
aðra bæi og alltaf var okkur fagnað eins og höfðingjum.
Það var mér mikil og góð reynsla að hafa verið hjá þeim
þetta sumar, svo ég ákvað að fá að vera hjá þeim einnig um
veturinn, sem í hönd fór, skrifaði mömmu og fékk hennar
samþykki. Eg fann að systrunum létti við þessa ákvörðun
mína og létu þær í ljós mikið þakklæti.
Það var komið haust og byrjað að rökkva. Réttir að heljast
með öllu sínu erfiði og erli. Réttarseðillinn kominn og menn
bjuggu sig í göngur. Mig langaði að fara í göngur fyrir þær,
en það kom ekki til mála, enda ekki víst að ég kæmi þar
að neinu gagni.
Fjallskilamiðinn var sem sagt kominn. Hann kom boðleið
frá næsta bæ. Þær systur tóku á móti honum og veltu fyrir
sér. Stína fór í göngu um svæði jarðarinnar og kom ásamt
Daníel með hóp af kindum heim. Mig minnir að það hafí
verið lítil fjárrétt á Rauðabergi og fénu safnað þangað. Þær
systur voru með þeim íjárgleggstu [ sveitinni og ég held
að þær hafi kunnað markaskrána utan að og þekktu sínar
kindur með nafni. Þær voru vinir þeirra og það fór ekki á
milli mála að þær kviðu sláturtíðinni. Eg man ekki til þess
að þær stæðu nokkurn tímann í því að slátra fénu, en þær
hirtu afurðimar vel og ekkert fór til spillis.
Eg fór þetta haust með Kötu á næstu bæi þegar hún fór
að ná í kindur sem þangað höfðu komið í göngum og dáðist
að hversu glögg hún var á féð í hreppnum og þurfti varla
Systumar Kristín og Katrin á Rauðabergi, með hundinn
sinn Frakk, sem þeim þótti svo vænt um.
að líta á eyrnamörkin.
Sveitungarnir sáu um að koma fé systranna til slátrunar
og koma slátrinu heim til þeirra. Það var mikið um að vera
þegar hausarnir og lappirnar af kindunum vom sviðnir. Þær
kunnu öll tök á þeim aðferðum. Eg held að ég hafí aðeins
fengið að halda í ristlana þegar þeir vom skafni og útbúnir
í lundabagga, sem kallaðir voru, og þóttu dýrindis matur.
Vambimar voru þvegnar eftir að búið var að taka innvolsið
úr þeim, kalúneraðar, eins og kallað var, og flegnar með
stórum hníf og því næst skomar sundur og saumaðar saman,
slátur búið í þær, sem var blóð úr kindunum, hrært saman
við rúgmjöl og mör, með ákveðnum hætti, og þótti best til
að fá sem bestan mat og bragð. Það var talað um feitt slátur
og magurt, sem fór eftir því hve mikill mör var notaður.
Þær systur áttu stóran jámpott sem þær suðu svo slátrið í
en notaó var hlóðaeldhús við suðuna.
Þær kunnu þetta systumar, og var virkilega gaman að
fýlgjast með hversu allt var vel unnið og hreinlæti sett í
öndvegi. Þær vora vanar að hafa alltaf einn eða tvo sauði
á fóðram og ala hann vel.
Svo var það jólamaturinn, sauðakjöt og ég man hvað þær
voru iðnar við að gera góðan mat um jólin. Þá var þetta fina,
soðna kjöt aðalmaturinn á aðfangadag, skrokknum skipt
jafnt á milli okkar og það sem ekki var nýtt á jólum var
vandlega geymt, sem aukabiti og entist allan janúarmánuð.
Það var geymt á köldum stað og vafið inn í léreftsumbúðir.
Mér fannst þetta alveg sælgæti. Það var virkilega gott fæði
sem ég fékk hjá þeim alla daga og var reynt að hafa það
sem ijölbreyttast á þeirra tíma mælikvaröa. Katrín sá um
matreiðsluna. Hún var
mjög vandvirk og þrifin.
Haustið leið svo með tóvinnu og prjónaskap á kvöldin
og lestri góðra bóka. Þær vora ekki margar bækumar, en
306 Heimaerbezt