Heimili og skóli - 01.06.1949, Blaðsíða 14

58
HEIMILI OG SKÓLI
Mag. art. SOFIE RIFBJERG, skólastjóri:
VANGEFNU BÖRNIN
Það er ekki nýtt fyrirbæri að hafa
sérstaka bekki í skólunum fyrir þau
börn, sem ekki geta fylgst með jafn-
öldrum sínum. I Kaupmannahöfn hafa
þeir verið síðan 1898, og frá 1913 hafa
verið sérskólar fyrir þessi börn, ef þau
annars eru andlega heilbrigð að öðru
leyti. Greindarvísitala þeirra er venju-
lega frá 70 til 90, en það svarar til, að
þau séu 2—3 árum á eftir meðalbarni
að þroska.
í Kaupmananhöfn eru um 2% af
börnunum í þessum bekkjum, en ættu
að vera fleiri, því að rannsóknir sýna,
að 5—7% af börnum eru á þessu
þroskastigi. Hin eru áfram í almennu
skólunum, en ljúka þar sjaldan námi.
Hvernig eru nú þessi börn í sérskól-
unum? Hvernig taka foreldrarnir því,
að þau eru látin þangað? Og hvert er
viðhorf annarra til þessara barna?
Ef komið er inn í neðsta bekk í sér-
skóla, eru þar venjulega um 15 börn.
Við fyrstu sýn sést enginn munur á
þeim og venjulegum skólabörnum.
Við köllum þetta 2. bekk, en í því felst
góðviljuð blekking, til þess að börnin
og foreldrarnir missi ekki hugrekkið
við, að börnin þurfa að ganga aftur í 1.
bekk. Venjulega þarf að byrja á undir-
stöðuatriðunum, þó að börnin hafi
eitthvað verið í skóla áður.
Eftir því sem menn kynnast börnun-
um, sést, að hér eru fleiri börn með
líkamslýtum en í venjulegum 1. bekk.
Sum hafa gleraugu, önnur heyra illa,
eitt er óeðlilega lítið og vex ekki, þrátt
fyrir viðleitni foreldranna o. s. frv.
Hlutfallslega mörg þeirra eru þannig,
að skólalæknirinn telur, að vel þurfi
að fylgjast með heilbrigði þeirra.
Sum eru ekki í alla staði vel hirt. En
þegar athugað er húsnæði margra for-
eldranna, er ekki hægt annað en dást
að umhyggju mæðranna, sem börnin
bera með sér. En það eru þó nokkur,
sem hvorki eru eins vel hirt né vel til
fara, og æskilegt væri. Einkum skortir
skjólgóð föt að vetrinum.
Líkamslýtin, sem mörg börn bera,
hafa sálarleg áhrif á þau. Börnin eru
oft ókyrr. Þau komast fljótt úr jafn-
vægi. Þau eru auðvitað ólík, en venju-
lega hafa þau áhuga fyrir náminu og
vilja leggja sig fram. En af þv.í að þeim
finnst erfiðleikarnir miklir, og áður
en þau koma í sérskólann, hafa þau oft
rekið sig á, að þau gátu ekki leyst af
hendi lestur, skrift og reikning, þá
hættir þeim við að gefast fljótt upp.
Kennarinn í sérskólanum þarf að hafa
óvenjulegan frumleik, þolinmæði og
þrautseigju til að bera. Hann þarf allt-
af að finna upp eitthvað nýtt, endur-
taka og endurtaka, og halda áhuga
barnanna vakandi til að skapa árang-
ursríkt, kyrrlátt skólastarf. Mestu erf-
iðleikarnir stafa af því, að þroski barn-
anna hefur aflagast m. a. við það, að
þau hafa setið 1 eða 2 ár í venjulegum
bekkjum, þar sem þau reyndu það, að
þau gátu ekki fylgst með. í öðru lagi
er mikið djúp staðfest milli frum-
stæðra þarfa og námsgreinanna. Þau