Heimili og skóli - 01.06.1949, Síða 20

64
HEIMILI OG SKÓLI
um? Mundi hún ekki einmitt nú í
sárri þörf fyrir styrk? Og hvaðan fær
hún hann? Mun þekkingin ein veita
þann styrk, er hún þarf og þá sálubót,
sem henni er nauðsynleg? Svo virðast
margir halda. Menn eiga enn þá bágt
með að láta af þeirri trú eða skoðun,
að þekkingin sé dyggð, þótt komin sé
sú skoðun til ára sinna, og heimurinn
hafi margsannað fánýti þeirrar kenn-
ingar með framferði sínu, ef ekki fyrr,
þá a. m. k. síðasta mannsaldurinn.
Miklu fremur hefur annað skort, til
þess að menn gætu búið í gæfu og
gengi og notið dásemda lífsins. Það
hefur skort göfugt hjarta, er undir slær
og trú á lífsins og sannleikans guð og
þjónustu við hann. Þetta mætti nú
blasa við augum hvers heilskyggns
manns, er samvizkusamlega vill leita
hins rétta. Og því eru þau ekki út í blá-
inn sögð orð Meistarans mikla: Leitið
fyrst guðs ríkis og hans réttlætis, og þá
mun allt annað veitast yður að auki.
Og að þetta guðs ríki er innra með yð-
ur. Það er einmitt þetta volduga og
háleita markmið, sem hver einstakl-
ingur og hver þjóð verður að keppa
að, ef mannkynið vill búa í gæfu og
gengi á þessari fögru jörð. Og ekki síð-
ur vér en aðrir. Og það er hið mikla
og háleita hlutverk vort í heimilum,
skólum og kirkjum að vinna að því
eftir mætti, að börnum vorum takist
það betur en oss, svo að þjóð vor mætti
um alla framtíð þroskast á guðsríkis-
braut.
Uppeldi barna hefur frá alda öðli
farið fram í heimilunum undir umsjá
foreldra. Það er því að guðs og manna
lögum hinn fyrsti skóli, er börnin
ganga í, og það má með vissu segja, að
að þeim skóla búa þau alla ævi. Heim-
ilið er því hin þýðingarmikla undir-
staða, sem allt þjóðlífið verður að
byggja á, og því eru góð heimili gulli
og gimsteinum dýrmætari. Gott heim-
ili er stjórnsamt í háttum, og hófsemi
ræður þar ríkjum. Þar er iðjusemi og
háttprýði gert hátt undir höfði og gleði
og góðvild fyllir andrúmsloltið. Börn-
in njóta frelsis en ekki sjáffræðis og
verða þau að finna til þess snemma.
Er þá mikils um vert, að slík takmörk
séu sett með festu, en mildu og hlýju
viðmóti, og að ekki sé hvikað frá þeirri
ákvörðun, sem tekin hefur verið. En
einmitt á þessum mörkum gerast oft
hin raunalegu og örlagaríku mistök í
uppeldisvenjum heimilanna, sem
verða þess valdandi, að börnin verða
frekir uppivöðsluseggir, sem leyfa sér
svo að segja allt, og taka óðar en varir
stjórnina í sínar hendur og fara sínu
fram. Og eg gæti trúað því, að þetta
væru einhverjir hinir mestu gallar á
uppeldinu í heimilum vorra daga, og
þeir gallar munu orsök í fleiri uppeld-
islegum óhöppum en menn gera sér
grein fyrir. I viðskiptum við börn er
mildin og festan, hið hlýja og glaða
viðmót með festu og öryggi í svip og
fasi það, sem mest á ríður. Og þar er
vitanlega hægara að kenna heilræðin
en halda þau. En af því að svo ótrúlega
mikið er í húfi fyrir alla aðiia, að til-
finningalíf og siðafar barnsins mótist
og þroskist með eðlilegum og heil-
brigðum hætti, verða foreldrar að gera
sér grein fyrir þessu með íhugun og
ástundun.
Fyrir nokkrum árum ritaði ég tíma-
ritsgrein um þessi efni, og leyfi ég mér
nú að taka hér upp orðrétt lítinn kafla