Heimili og skóli - 01.06.1949, Blaðsíða 26

70
HEIMILI OG SKÓLI
um til syndanna. Bezta ráðið gegn
þessu er að þegja eins og steinn, að
minnsta kosti á meðan félagarnir eru
viðstaddir.
Þegar „drengurinn“ er kominn yfir
tvítugt, segir hann: „Það var nú kann-
ske ekki svo vitlaust, sem pabbi sagði.“
Og þegar „drengurinn" er nokkrum
áratugum eldri, segir hann í auðmýkt:
„Það var alveg hárrétt, sem pabbi
sagði. Það var heimskulegt af mér að
hlýða ekki ráðum hans.“
í þessu sambandi á vel við að minn-
ast þess, sem Mark Twain sagði: „Þeg-
ar ég var fjórtán ára strákur, var faðir
minn svo heimskur, að ég þoldi önn
fyrir að hafa gamla manninn nálægt
mér. En þegar ég var orðinn tuttugu
og eins, kom það mér alveg á óvart,
hvað pabbi hafði lært margt og mikið
síðustu sjö árin.“
Þetta er nú einu sinni svóna, að
maður verður aldrei á ævinni jafnvitur
og lærður og á vissu stigi gelgjuskeiðs-
að því er manni finnst sjálfum.
Þetta stutta yfirlit um þroskaferil
drengsins kann að vera nokkuð ýkt.
Það er ekki annað en dæmi, sett á odd-
inn til þess að skerpa eftirtektina á því.
Þegar kviknar í húsi, læðist maður
ekki að þeim, sem þar sefur, til þess að
vekja hann með kurteislegum afsökun-
arorðum, heldur grenjar maður af öll-
um mætti: „Eldur! Eldur!“ Annað
dæmi má nefna: Stundum þarf að miða
á skýin til þess að hitta í skógarjaðar-
inn. Ég held, að það sé mjög áríðandi
fyrir okkur, sem eldri erum, að gera
okkur ljósa grein fvrir því, að í sál
drengsins gerast miklar byltingar á
uppvaxtarárunum. Viðhorf hans til
móður, föður og alls umhverfis tekur
stórum breytingum. Ef við skiljum
Jrað, eru meiri líkindi til þess, að við
getum hjálpað honum á viturlegan og
viðeigandi hátt.
Til eru þeir drengir, sem komast
yfir gelgjuskeiðið án nokkurra veru-
legra árekstra. Þeir þokast hægt og
hljóðalaust í tölu fullorðinna manna.
Þar verður munurinn milli tveggja
kynslóða ekki áberandi. Helzt mun
svo vera á heimilum, þar sem börnin
alast upp í kyrrlátri ró, þar sem gott er
á milli foreldra og barna og góður
félagsandi ríkjandi. Þó held ég, að
munurinn sé alltaf fyrir hendi, hljóti
að finnast, ef vel er að gætt. Það eru
einmitt hin ólíku viðhorf, sem hrinda
af stað framförum og þroska.
Yfirleitt verðum við alltaf að gera
ráð fyrir miklum mannamun, ólíkum
einstaklingum. Þess bið ég þig að
minnast að staðaldri, á meðan þú lest
þessa bók. Algengast mun vera, að
unglingsaldurinn sé meiri umbrota-
tími hjá kaupstaðadrengnum en sveita-
drengnum. í sveit er síður hætt við
árekstrum en í kaupstað og borg.
Að segja ósatt.
Ég sagði áðan, að drengjum hættir
oft til að segja ósatt. Margt mætti um
það efni ræða. Allir kannast við það,
hvernig drengur grípur til lyginnar til
þess að komast hjá refsingu, og margt
mætti fleira telja. En ég ætla hér aðeins
að minnast á eina tegund ósanninda,
sem uppalendum drengja hefur stund-
um sézt yfir.
Lénharður var viðkvæmur drengur
og veikbyggður, þægur og góður, og
virtist mjög auðvelt að ala hann upp.