Stuðlaberg - 01.04.2022, Síða 5

STUÐLABERG 1/2022 5
Hún er bara eldur
Um ástarljóð Páls Ólafssonar
Páll Ólafsson fæddist 8. mars 1827 að
Dvergasteini við Seyðisfjörð.* Faðir hans var
séra Ólafur Indriðason aðstoðarprestur þar og
móðirin Þóra Einarsdóttir, bæði úr Skriðdal.
Sjö ára gamall fluttist hann með foreldrum
sínum að Kolfreyjustað í Fáskrúðsfirði.
Páll fór ekki í skóla, þó að það stæði honum
til boða. Hann kvæntist árið 1856 Þórunni
Pálsdóttur á Hallfreðarstöðum, ekkju sem
var sextán árum eldri en hann. Þau eignuðust
ekki börn saman. Síðar fluttu þau að Höfða á
Völlum og svo að Eyjólfsstöðum þar sem þau
bjuggu um tíma í félagi við Björn Skúlason,
sem var mikill vinur Páls. Bergljót, eiginkona
Björns, og Þórunn voru bræðradætur. Björn
lést árið 1865 og Páll tók þá við embætti
hans sem umboðsmaður konungsjarða í
Múlasýslum. Páll og Þórunn fluttu svo aftur í
Hallfreðarstaði.
Páll sat á þingi sem varamaður árin 1867 og
1873, var kjörinn alþingismaður árið 1874 og
sat eitt þing en sagði þá af sér þingmennsku.
Þórunn lést árið 1880. Síðla sama ár kvænt­
ist Páll Ragnhildi, dóttur Björns Skúlasonar,
aldavinar síns. Páll var þá 53 ára en Ragn­
hildur 37 ára. Þau eignuðust fimm börn og af
þeim náðu tvö fullorðinsaldri.
Páll og Ragnhildur fluttu seinna að Nesi í
Loðmundarfirði. Páll var þá farinn að heilsu
og árið 1900 brá hann loks búi. Eftir það
bjuggu þau nokkur ár á Sléttu og í Öxarfirði
í skjóli systkina Ragnhildar uns þau héldu
til Reykjavíkur þar sem Páll ætlaði að leita
sér lækninga. Þar lést hann á heimili Jóns
ritstjóra, bróður síns, á Þorláksmessu 1905.
Páll Ólafsson var eitt af ástsælustu skáldum
Íslendinga fyrr og síðar og ástarljóð hans eru
* Við ritun þessarar greinar var stuðst við inngangs­
orð Þórarins Hjartarsonar í bókinni Eg skal kveða
um eina þig /alla mína daga. Ástarljóð Páls Ólafssonar.
einsdæmi í mörgum skilningi. Við byrjum á
að skoða vísu undir dróttkvæðum hætti:
Mjótt er nú þetta mitti,
mjúk er á Freyju dúka
hönd, það er allt mitt yndi
ítra gullskorð að líta.
Fögur og ástrík augu
unnarbáls hefur sunna.
Sinn hefur seima Nanna
sefa mér allan gefið.
Hér eru sniðhendingar í frumlínum og
aðalhendingar í síðlínum, hrynjandin er mjúk
og áferðarfalleg eins og Páli einum var lagið,
þrjár kveður í hverri línu og í öllum línunum
einn þríliður sem gefur vísunni hljómfagurt
og seiðandi yfirbragð. Oftast er þríliðurinn
Teikning Sigurðar Guðmundssonar málara
af Páli Ólafssyni um fertugt.