Stuðlaberg - 01.04.2022, Side 7

STUÐLABERG 1/2022 7
Nú er mínu lokið láni,
líf og dauði benda mér,
sumar, vetur, sól og máni
að sjá mig stöðugt eftir þér.
Alla hjartans æðarslætti,
allt ég heyri, sé og finn,
gjörðir, orð og andardrætti
endurtaka missi þinn.
Stundum setur hann söknuðinn í felu­
búning og yrkir náttúruljóð:
Nú er þögnuð lindin litla
er lengst hefur þig svæft og vakið,
aldrei mun þín eyru kitla
aftur hennar mjúka kvakið.
Fjörið hnígur fyrir elli,
frostið hitann lítils metur
svo lítil verður lind að svelli
og langur hennar dauðans vetur.
Ekki þarf að skoða þessar breiðhendur
lengi til að skynja hvaða tilfinningar liggja
þar að baki.
Margir hafa líka haldið því fram að
ljóðið um hrísluna og lækinn sé ástarljóð til
Ragnhildar.
En Ragnhildur kom aftur austur á Hérað og
samband þeirra hélst óbreytt næstu ár. Ljóðin
verða til eitt eftir annað og fundum þeirra ber
saman af og til. Stutt er frá Hallfreðarstöðum
í Eyjólfsstaði og Páll gisti þar gjarnan þegar
hann átti leið um vegna embættis síns sem
umboðsmaður konungsjarða. Þar bjó Bergljót,
móðir Ragnhildar, og ekki annað að sjá en
þessi ástfangni embættismaður væri þar
velkominn:
Æ, mér leiðist, ástin mín,
æ, mig langar sárt til þín.
Fá ei bækur, fljóð né vín
friðað sálu mína.
Eins og fossinn fleygir sér
fyrir björg og hvað sem er,
viljinn, hjartað, vonin mér
varpa í kjöltu þína.
Árið 1880 lést Þórunn Pálsdóttir. Það
sama ár, nánar tiltekið á afmæli Ragnhildar,
þann 5. nóvember, ganga turtildúfurnar í
hjónaband, orðin nokkuð fullorðin eins og
fyrr kom fram. Séra Stefán Halldórsson, sonur
Þórunnar af fyrra hjónabandi, gaf þau saman.
Og í apríl fæðist þeim sonur sem skírður er
Björn Skúlason Pálsson. Þá er Ragnhildur
flutt í Hallfreðarstaði og með henni móðir
hennar, Bergljót, náfrænka konunnar sem Páll
hafði misst og syrgði, eða hvað? Sagan segir
að næstu ár hafi verið mesti hamingjutíminn í
lífi hans. Hann yrkir ferskeytt:
Ástin þín er ekki dyggð,
ekki skylda heldur,
hún er ekki heldur tryggð,
hún er bara eldur.
Páll notar þekktan bragarhátt sem reyndar
hefur aldrei fengið nafn. Hann yrkir létt og
leikandi og er fullur af ást og hamingju:
Læt ég fyrir ljósan dag
ljós um húsið skína,
ekki til að yrkja brag
eða kippa neinu í lag
heldur til að horfa á konu mína.
En lífið fór ekki alltaf mildum höndum
um Pál og Ragnhildi. Barnaveiki kom upp
á Hallfreðarstöðum árið 1886 og tveir synir
þeirra dóu í sömu vikunni. Elsta soninn,
Björn Skúlason, misstu þau árið 1882. Páll
tók dauða sona sinna afar nærri sér og hann
fylltist af depurð og kvíða. Hann gerðist nú
gamall og heilsuveill og búskapurinn gekk
ekki eftir væntingum, harðindi þjökuðu
bændasamfélagið undir lok nítjándu aldar og
skáldið finnur til vanmáttar síns. Þunglyndið
kemur glöggt fram í ljóðum hans en nú er
Ragnhildur eina haldreipið.
Svona er þó ég sofni blund
sama og þá ég vaki,
hjartað um þig hverja stund
heldur dauðataki.