Stuðlaberg - 01.04.2022, Qupperneq 19

STUÐLABERG 1/2022 19
reyndi að apa eftir honum. Ég hef aldrei náð
því að yrkja neitt af viti fyrir tónlistarmenn
en ég hef í staðinn reynt að leggja eitthvað í
flutninginn og breiða úr mér á sviðinu þegar
ég flyt ljóð.
Áttu þér eitthvert uppáhaldsskáld?
Ég á mér oft uppáhaldsskáld. Ég nefndi
Þorstein Erlingsson. Hann var líklega fyrsta
skáldið sem ég las mikið og reyndi að líkja eftir.
Mér fannst allt svo einfalt og auðskiljanlegt
hjá Þorsteini og mig hefur alltaf langað til
að vera eins og hann að þessu leyti þótt ég
þykist stundum vera með djúpar pælingar á
bakvið það sem ég geri. Bob Dylan, Fernando
Pessoa og Wislava Zymborska hafa líka haft
mikil áhrif á mína ljóðagerð og ég gæti síðan
nefnt fjölmörg íslensk skáld sem ég hef lesið
og reynt að læra af, allt frá atómskáldum til
svikaskálda. Ég hef líka reynt að láta óþekkt
eða lítt þekkt skáld koma mér á óvart, það
er nefnilega merkilegt hvað hægt er rekast á
margar perlur við að fletta upp í alls konar
safnritum, austfirskra skálda svo dæmi sér
tekið.
Þú fæst bæði við hefðbundin og óhefðbundin
ljóð. Getur þú sagt okkur hvað veldur því að
þú velur aðra hvora leiðina? Hvenær notar þú
hefðbundið form, hvenær óhefðbundið?
Þetta er snúin spurning. Í mörgu af því sem
ég yrki reyni ég að elta hljómfall úr talmáli
og þá henta háttbundin form ekki sérlega
vel. Í öðrum tilfellum vill maður einmitt
vekja athygli á formi og þegar maður setur
saman vísu er það svolítið eins og að setja á
sig rautt trúðsnef. Sjáiði, segir athöfnin, núna
er ég með trúðsnef. Það sem ég yrki undir
hefðbundnum bragarháttum er oftar en ekki
eitthvert grín enda henta t.d. ferskeytlur
ágætlega þegar maður reynir að vera fyndinn
vegna þess að endurtekningarformið vekur
ósjálfrátt eftirvæntingu hjá lesanda eða
hlustanda.
Á síðustu öld voru uppi deilur um ljóðlist.
Sumir fordæmdu óbundin ljóð, aðrir töluðu niður
allt sem var hefðbundið. Hver er afstaða þín?
Ég held að þessar deilur hafi ekki nema að
litlu leyti snúist um ljóðlist. Þetta var á miklum
breytingatímum í samfélaginu og margir
voru óöruggir. Þeir sem stífast vildu halda í
gömul form voru að einhverju leyti eins og
lesendur glæpasagna nú á tímum. Langflest
lesum við glæpasögur til að fá staðfestingu
á því að eitthvað sé eins og það eigi að vera
samkvæmt okkar trú eða skilningi. Jafnvel
þótt saga geti virst ruglingsleg og plottið
óskiljanlegt þá gengur allt upp að lokum, það
er upphaf, miðja, endir — og gátan mikla
leysist. Innihald eða merking skiptir okkur
glæpasögulesendur ekki höfuðmáli, þörf
okkar fyrir frásagnir er þörf fyrir ákveðið
form, bragfræði, það hvernig flókin sagan
er látin ganga upp með byggingu og stíl.
Hefðbundin ljóð gegna sama hlutverki við að
veita öryggi í allri óreiðu lífsins.
„Hefðbundin ljóð veita öryggi í óreiðu
lífsins,“ segir Anton Helgi.