Úrval - 01.12.1975, Blaðsíða 31

KÖFUNARGARPAR FLOTANS
arskipinu til jpess að borða og hvílast,
en þar er yfirþrýstingi viðhaldið.
Verið er að þróa nýjar „maraþon-
köfunaraðferðir“ í djúpköfunartil-
raunastöð Flotamálaráðuneytisins í Al-
verstoke nálægt Portsmouth. Bygging-
arnar líta út eins og í vísindaskáld-
sögu. Par eru menn að leitast við að
lcomast að því, hvernig kafa megi
dýpra, með meira öryggi og vera leng-
ur í kafi.
Kjarni stöðvarinnar er köfunarher-
bergið. Par er um að ræða hylki, sem
er um 7 m á hæð og 3 m í þvermál.
1 því er vatn, sem er aðeins 3 m
djúpt, en hægt er að líkja þar eftir
mismunandi aðstæðum allt niður á
350 m dýpi með því að dæla blöndu
af súrefni og heliumgasi í rúmið yfir
vatnssúlunni. Hægt er að kæla vatn-
ið eða hita það til þess að skapa þær
raunverulegu köfunaraðstæður, sem
eru á mismunandi svæðum jarðarinn-
ar, allt frá heimskauti til hitabeltis.
Tveir kafarar vinna saman að ýms-
um verkefnum „neðansjávar“ í rann-
sóknarstöðinni, og hafa þeir einn að-
stoðarmann. Peir vinna að hverju við-
fangsefni í allt að 2 vikur við þrýst-
ing, sem svarar til þrýstings á yfir 250
m dýpi. Stundum er þrýstingurinn
aukinn, þannig að hann svarar til
þrýstings á allt að 300 m dýpi. Peir
eru í stöðugu sambandi á nóttu sem
degi við stjórnendur tilraunanna með
hjálp lokaðs sjónvarpskerfis.
Reynslan, sem fengist hefur í þess-
ari rannsóknarstöð, hefur nú ’ þegar
29
skilað hagnaði. Pað er aðeins stutt
síðan kafari einn, sem andaði að sér
heliumgasi, sem er köfurum nauðsyn-
legt fyrir neðan 60 m dýpi, missti
símasamband við skip á yfirborðinu,
vegna þess að rödd hans varð því
meira mjóróma (líkust röddinni í
Andrési önd) þeim mun dýpra sem
hann kafaði, þangað til hún varð að
óskiljanlegu kvaki. Vísindamenn flot-
ans leystu vandamál þetta með raf-
eindatæki, sem leiðréttir slíka brengl-
un.
Slík þróun stuðlar að því að auka
frægð hreinsunarköfunarhópa breska
flotans, en hún er næstum goðsagna-
kennd. Hæfni þeirra kom skýrt í ljós
í fyrravetur, þegar þeir léku á rússa,
eftir að þyrla af gerðinni „Sækon-
ungur“ féll í Ermarsund utan land-
helgi Bretlands. Rússneskir togarar
komu tafarlaust á vettvang og byrj-
uðu að „veiða“. Hefði rússum tekist
að bjarga þyrlunni, hefðu þeir getað
haldið henni á lögmætan hátt sem
björgunargóssi og þá einnig bergmáls-
hljóðbylgjutækjum hennar, sem mikil
leynd hvílir yfir. Breska flotaköfunar-
skipið „Reclaim“ (Björgun) sigldi
hraðbyri á staðinn og sendi tvo kaf-
ara niður. Peir lentu næstum ofan á
þyrlunni, og innan nokkurra klukku-
tíma var búið að draga „Sækonung"
með leyndardómum sínum upp á þil-
far „Björgunar" rétt við nefið á rúss
unum, sem voru alls ekki ánægði)
með þessi málalok.
☆